Als twee zielen naar elkaar worden toegetrokken …
Iedere keer sta ik er versteld van hoe kunstenaars het eenvoudigste en meest gecompliceerde verhaal ter wereld telkens opnieuw weten te vertellen onder telkens andere en onvergelijkbare vormen. Zijn we na drieduizend jaar al niet eens uitgepraat over dat verdomde onderwerp? Retorische vraag natuurlijk. Peter De Graef maakte met Iets over de liefde de triljoenste voorstelling over de liefde, en had me toch weer bij m’n nekvel. Iets over de liefde is een aangrijpende liefdesgeschiedenis die alle fases in een liefdesrelatie doorloopt. Lees -in volgorde van natuurlijkheid: de angst, het verlangen, de overgave, de onmacht, het verlies -en de bitterheid, als kers op de taart. Pessimistisch? C’est la vie, quoi, zoals De Graef zelf zegt.
Katelijne Verbeke en Peter De Graef zijn twee eenzame zieltjes. Anna praat tegen haar kamerplant, Ndrik “een schrijver”, ontwerpt handleidingen bij huishoudapparatuur. Een letterlijke botsing brengt hen samen, en ondanks het sociale onvermogen van beiden -vooral De Graefs stunteligheid is grappig en vertederend – slagen ze er voor één keer in elkaar vast te grijpen en niet te laten ontglippen. De Amor op de achtergrond -een schalkse Pepijn Caudron- knikt goedkeurend: als twee zielen naar elkaar worden toegetrokken… maar wie zich ook maar één moment ontroerd overgeeft aan vertedering om het geluk van deze twee, wordt door De Graef genadeloos afgestraft. Want de ene ziel kent de andere nooit helemaal, en in the end everybody walks alone.
Er is net genoeg tijd om een kind te maken, dan verdwijnt Amor en komen Anna’s demonen boven. De afgrond van haar verleden opent zich. In een ijskoude stilte, enkel doorbroken door niet aflatend babygehuil, worden deksels opgelicht van stinkende potjes. Tevergeefs vecht Ndrik tegen wat onontkoombaar is, en zijn onmacht om haar te houden is zo herkenbaar dat het pijn doet. Weg met dat zelfmedelijden, weg met die slachtofferrol: “Gelukkig zijn moet je zelf doen”, roept hij uit. Ik wou hem zo graag gelijk geven, maar sommige dingen zijn groter dan vechtlust. Wat begint als een ontroerend sprookje slaat om in een bittere tragedie die de mens verlaten achterlaat, nog meer verlaten dan voorheen.
De puurheid van dit verhaal is haast ondragelijk. In de Graefs tekst valt elk woord op zijn plaats, en de poëzie van die taalpuzzel is als een wisselbad: het begint heerlijk warm en dampend maar eindigt ijskoud. (‘t Schijnt trouwens dat ons bloed daarvan gaat stromen. Ik kan dat alleen maar bevestigen.) De Graef is weergaloos in zijn rol, Katelijne Verbeke biedt stevig weerwerk. En je trapt, ogen open, in hun val: je bidt, hoopt, smeekt dat dit verhaal -toch minstens dÃt verhaal- een happy-end krijgt, hoewel je al vanaf het begin weet dat zoiets uitgesloten is. Wie bidt, hoopt, smeekt er eigenlijk voor wie?
Speellijst op www.malpertuis.be
© 2005 GENTBLOGT VZW
Mooie dingen doen altijd een beetje pijn.
Of zoals een of andere beroemde Britse bard ooit zei: Our sweetest songs are those that tell of saddest thoughts. Ahum. Genoeg lyriek voor vandaag!
of ook nog: alles van waarde is weerloos.
Ahum ahum. Wat zijn we weer melancholisch vandaag…
miljaar! ’tis nog erger dan op mijn blog! :p
ik had er moeten bij zijn…mooie review!