RSSDe megalomanen
De huidige megalomane plannenmakers met hun projecten voor de omgeving aan het Sint-Pietersstation en het Muziekforum aan de Waalsekrook zijn niet aan hun proefstuk toe. Ze zijn voorgegaan door hun collega’s projectontwikkelaars die in een niet zo ver verleden ook het ‘beste’ voorhadden met Gent en niet in het minst hun portemonnee. Wat had U bijvoorbeeld gedacht van de plannen die men in de jaren ’70 op tafel smeet voor de aanleg van een metrolijn tussen de Korenmarkt en het station?
Zo is het gebleven, wat een geluk…
… want zo zou het geworden zijn:
Met de Belgacom ‘kathedraal’ en het ‘Urbiskasteel’ aan de Zuid in het achterhoofd, de berekeningen die uitwijzen dat het Muziekforum de Gentenaars ieder jaar voor minstens drie miljoen euro aan exploitatiekosten gaat opzadelen – kan ik de signalen die vandaag uit het stadhuis komen alleen maar toejuichen: schiet dat project af. Verhuis de bibliotheek naar die plaats. De huidige bib barst uit haar voegen en het is een publiek geheim dat de bestaande zalen (Bijloke, NTG, Handelsbeurs, noem maar op…) nu al de grootste moeite hebben om ‘vol’ te afficheren. Wat zal het zijn als het Muziekforum erbij komt: twee man en een paardenkop?
Wat het ‘Sint-Pietersplan’ betreft: U wil hier toch niet rondlopen? Of wonen? Het lijkt wel op de, vandaag totaal zielloze (en na acht uur ‘s avonds totaal levensgevaarlijke) – Brusselse Noordwijk.
Met dank aan Bert Vervaet en Mia Wydooghe voor het opsturen van de foto’s.
© 2005 GENTBLOGT VZW
De jaren zeventig waren nu niet direct het schoolvoorbeeld van verantwoorde urbanistiek en ook in andere steden werd er weinig interessants verwezenlijkt. Wat het station betreft : ik had liever een Calatrava project gehad zoals in Luik, maar de PS heeft hier weinig verkozenen. Maar ik heb geen problemen met het huidige project, de stationsomgeving is immers een ramp, en ik heb vertrouwen in de definitieve uitwerking van dit plan.
@Cedric: Wat is er dan een ramp en hoe denk je dat het neerpoten van torenhoge gebouwen die “ramp” kan oplossen? Veel vertrouwen heb ik er eerlijk gezegd niet in.
Toen Louis Cloquet het Sint-Pietersstation ontwierp voor de Wereldtentoonstelling van 1913 (Gent-Zuid was nog het hoofdstation) voorzag hij een immense koepel boven de sporen (Calatrava avant la lettre). Minister Helleputte schrapte die koepel als “te duur”. Dat een politicus megalomanie in toom houdt is zo uitzonderlijk dat het mag benadrukt worden, des te meer dat de minister de schoonbroer was van de ontwerper.
Die torens aan de Fabiolalaan staan wel op papier, maar of zo ooit zo hoog zullen gebouwd worden is een andere vraag. De kostprijs van torens op die plek is onevenredig duur omdat de alluviale ondergrond zware funderingen vergt.
Als voetganger moet ik elke morgen tussen de vertrekkende bussen door laveren. Ik kom van de Fabiolalaan (op zich al een weinig begeesterend visueel spektakel om de dag te beginnen ). Het station zelf bevat te weinig infrastructuur om het wachten aangenamer te maken. De “corridor” is deprimerend, de bestrating aan de bushaltes is na enige jaren een oplapwerk geworden . De verkeerssituatie aan het Maria Hendrikaplein is bovendien volstrekt absurd. Fietsers hebben problemen om hun fiets veilig te stallen, auto’s kunnen evenmin hun voertuig comfortabel parkeren. Een aansluiting met de R4 ontbreekt. Het spreekt van zichzelf dat de gronden aan de Fabiolalaan ten gelde moeten gemaakt worden. Het plan voorziet in een mengeling van wonen, shoppen, kantoor- en vervoersfuncties. De vergelijking met Brussel Noord gaat dan ook niet op. De buurt blijft hier grotendeels haar woonfunctie behouden en de hoertjes zullen heus niet in grote getalle komen afzakken ( toch niet meer dan nu in de Boudewijnstraat het geval is). Wat is er eigenlijk mis met die Gentse pleinvrees ? Elke keer als er een ietwat ambitieus plan op tafel komt wordt de “grootschaligheid” ervan aangevochten. Zoals ik vroeger reeds schreef : deze stad koestert zich in het provincialisme. Het is dan ook niet verwonderlijk dat andere steden met de plannen, de investeringen en de toekomst gaan lopen.
@ Frans : ik ken nog zo’n station met een immense koepel en dat staat er nog altijd. De reizigers daar moeten in de winter niet staan bibberen als ze op de trein staan te wachten.
Megalomanie is van alle tijden. Denk maar aan St-Baafs, het Belfort, De Plateau, Het Justitiepaleis, De Post, De Boekentoren, De Belgacom Toren, Het Urbis, De Zuiderpoort, …
Een stad moet veranderen anders is hij hopeloos achter (Brugge?)
@Cedric:De kleine perronoverkappingen bepalen volgens mij de charme van het station, een grote overkapping maakt alles zo grijs en eentonig!
@Mdm, en wat vind je dan van het Centraal station van Antwerpen?
Grijs zou ik dat niet durven noemen, ik ben iedere keer dat ik daar kom wel een beetje onder de indruk hoor.
En met de werken die ze daar nu doen…. ben zeer benieuwd naar het eindresultaat. ééntonig is hier dus het woord ook niet.
Iedereen zijn ding natuurlijk ;)
@Hans, ik doelde wel op recente overkappingen van station’s.
Dit soort posts op gent.blogt vind ik fantastisch! Ik had al gehoord over de metro-plannen van vroeger, maar ik had er nog nooit tekeningen van gezien. Cool!
Die plannen voor St-Pieters zien er ook interessant uit. Spijtig dat het zo lang gaat duren :-)
Hmm. Ik kan Cédric wel volgen. De plannen voor het station zelf zijn uitermate interessant. Ik hou ook van Calatrava, maar ik weet niet of de combinatie met het huidige stationsgebouw, dat ik zelf ook al karakteristiek vind, geschikt zou zijn. Liever een Calatrava op Flanders Expo of zo.
Nu goed, het probleem ligt duidelijk niet zozeer bij het plan voor het station zelf, maar ik ben wel zeer bezorgd om de plannen in de Fabiolalaan… hoogbouw van 27 lagen?! Hebben we nog niet genoeg flattorens? En 10 jaar is inderdaad zeer lang. Opschieten maar!!!
Die metroplannen zijn grappig… maar is het niet eigen aan een metro dat die grotendeels ondergronds ligt?
Zoals een mens nooit echt alleen leeft, zo ook staat een gebouw nooit echt alleen. Het “megalo”-effect komt altijd uit een vergelijking. Daarom is het zo belangrijk dat een urbanisatie-project nooit uit zijn verdere context mag getrokken worden. Elke stad bestaat volgens mij uit drie hoofddelen: de oude stadskern, een ontwikkelingszone buiten de (kleinste) ring, met gemengde tertiaire functies, en dan de buitenrand, met alterneren van rurale woningen, groen en industrie. Op elk van de grenzen loopt men gevaar in conflict te komen met de zone ernaast. Ik denk dat elke zone een soort homogeniteit moet tonen.
Een megalomaan voorstel: bouw een nieuw hoofdstation Gent-Zuid, gecombineerd met een Muziekforum en een nieuwe stadsbibliotheek en herleg het Koning Albertpark op het dak. Vergeet ook niet dat nieuwe “grootste station van Vlaanderen” door te trekken met een tunnel onder het centrum naar het oude Rabotstation en de Muide (als rangeerstation voor de TGV Rijsel-Gent-Terneuzen?). Stel u voor: wachten op de trein met muziek of lectuur in een verwarmde ruimte (winter) of op een dakpark (zomer). Zo is iedereen tevreden: de betonboeren, de megalomanen, de groenen, de metrofreaks, de toekomstige gebruikers van het nieuw Gerechtsgebouw (ondergronds Rabotstation), de planologen die dromen van een “compacte stad”, Gerard Mortier, de Zeeuwen die een rechtstreeks treinverbinding missen met Gent, Koning Albert (I) op zijn nieuwe sokkel, de uitbater van het toekomstig stationsbuffet “met uniek uitzicht op de middeleeuwse torenrij”, de fietsers die hun ros zullen stallen in Circus Mahy, Cedric die niet meer zal moeten laveren tussen de bussen (waarvoor geen meer plaats zal zijn) en al degenen die bescheidenheid provincialistisch vinden. Iemand vergeten? De toerist misschien die anno 2084 (?) in dit toekomstig wonder van spraakmakende hedendaagse architectuur en Gents durf en vernuft de weg vraagt naar het wettelijk beschermd Sint-Pietersstation.
Weet er iemand wat er met de plannen gebeurd is om een soort “watermetro” te bouwen ( in de rivierbedding van de Gentse binnenwateren ) ?
@ Frans : ik zie uw project wel zitten. Laten we samen een werkgroep oprichten.
Ik word er ziek van als ik die zogenaamde hedendaagse architectuurplannen zie. Een mooi voorbeeldje is het Concertgebouw in Brugge: net een hedendaagse fabriek. Wie heeft er dit gedrocht uit zijn pen getoverd en vooral: what was he/she thinking?
Het enige wat klasse uitstraalt is de concertzaal binnenin, in schril contrast met de lamlendige afwerking van de rest van het gebouw.
Een mooie industrie-look? Vergeet het! Het wordt tijd dat we eens met zijn allen laten weten dat hetgene wat die arty-farty hedendaagse architecten uit hun mouw schudden absoluut niet geapprecieerd wordt…
Tja, je bent in de verkeerde eeuw geboren…
@Hans, nog zo slecht niet, Rijsel via Kortrijk en Gent met Terneuzen (en waarom niet verder naar Rotterdam) te verbinden.
Ook een snelle verbinding Station -Rabot -Muide -Dampoort en anderzijds van het Station naar de nieuwe voetbaltempel op de oude grootmarkt zou al in uitvoering moeten zijn. Alleen de “Zuid” zie ik jiet zo zitten als treinstation, een kopstation is volledig uit de mode tenzij ….. hier in Parijs zijn alle grote stations kopstations ….. maar ja,het was in de jaren 1500 dar Keizer Karel Parijs in zijn “Gand” stak, daarna is er zoveel veranderd.
Roland uit Parijs
Hey,
Ik woon zelf aan de achterkantvan het station, tuinwijklaan. Ik moet zeggen ik vind het positief dat het station op zich uitgebreid wordt maar stel tocht vragen bij de kantoorfunctie die ze willen verwezelijken.
Ik hoop dat de wijken achter het station niet teveel in de verdrukking komen en dat hun woonfunctie gewaarborgd blijft.
Inderdaad een tweede zuid kunnen we missen als de pest. Een boompje kan wonderen doen. Zorg aub voor dat de het gezellig wordt om en na het werk en voor de bewoners om nog iets te drinken. Dan is de horeca ook tevreden.
@cedric: het plan voor die metro van op de foto werd aangepast, er zou dan toch geen derde stadsring bovenop komen, maar de metrokoker zou 1m onder het wateroppervlak komen te liggen, nog net genoeg voor de toeristenbootjes op de graslei…
Bedankt voor de info…
Het verleden leert dat projectsimulaties er altijd veel mooier uitzien dat het eigenlijke toekomstige gebouw er ook daadwerkelijk uitziet.
Bekijk dan de foto’s voor de plannen op http://www.gent.be/sintpieters/sp33.htm of op http://www.gent.be/sintpieters/sp29.htm .
Bij de eerste simulatie zou je denken dat de architect een aflevering te veel van Blokken gezien heeft, en de tweede is toch wel het toonbeeld van een leemte, een niemandsland.
Ik ben voor de ‘ontwikkeling’ van het Sint-Pietersstation, indien deze ontmoetingsplek niet verwordt tot een geometrische en hyperefficiënte blok architectuur. Dit plan mag dan wel economisch zijn, maar het geeft volgens mij geen meerwaarde aan de buurt.
@cedric: als mensen kritiek hebben op jou, verwijt je ze direct in een verkeerde eeuw geboren te zijn. Nu goed, ik vraag me af of je vorig jaar naar een van de toelichtingsvergaderingen bent geweest. uit wat ik daar hoorde, zullen er nog altijd evenveel bussen en trams blijven rijden. Er komt zelfs een tram op de Clementinalaan. Wat dat betreft, gaat er dus niet veel veranderen. Akkoord, er gaan geen auto’s meer door komen vanaan de Voskenslaan (tunnel wordt afgesloten). Ze zullen dan echter vanuit de parkeergarage op de Fabiolalaan komen… “Combinatie van wonen, winkels en kantoren”. Geloof je dat echt. Voor een projectonwikkelaar brengen winkels en kantoren meer op dan woonruimtes. Het sommetje zal snel gemaakt zijn. Ik ga er volledig mee akkoord dat er iets aan het station moet gebeuren, maar het is waanzin om nu het bus- en tramstation te verplaatsen, terwijl lijn 1 nog maar amper is doorgetrokken. En dan die 27 bouwlagen, om van het “Sint-Denijsplein” nog maar te zwijgen. Iemand behoefte aan een plein aan de achterkant van het station?
@ Marc.
Geloof je dat nu echt dat anno 2005 een projectontwikkelaar z’n zin kan doordrijven ivm woon -en werkfuncties? Wonen aan het station is ook zeer gegeerd…
Is er diezelfde angst of afkeer bij jou voor hoogbouw aan het Handelsdok? (het project van Koolhaas)
Hoogbouw is niet op zijn plaats op locaties als de Kromme Wal of de Stoppelstraat, maar is zo vlakbij de Watersportbaan wel op z’n plaats. Grond wordt (helaas) duur, dus zal in de komende eeuw meer en meer compacter en in de hoogte gebouwd worden.
Het is de keuze tussen “de compacte stad” of gans Vlaanderen verder laten volbouwen en dichtslibben.
@dyb
oh ja, dat geloof ik zeker! Je kunt je niet voorstellen hoeveel invloed projectontwikkelaars hebben. Ik klets heus niet uit mijn nek, maar spreek uit ervaring. Via mijn werk kom ik regelmatig in contact met dergelijke bedrijven en die gaan heus niet bouwen om de gemeente een plezier te doen!
Ik denk dat je hoogbouw aan het Handelsdok niet kunt vergelijken met die aan het station. De huizen aan de Fabiolalaan, Albertlaan en andere “koningslanen” aan het station al eens goed bekeken? Zie je daar dan hoogbouw perfect naastpassen?
De Watersportbaan is trouwens nog een eindje verwijderd van het project aan de Fabiolalaan. Je argument van dure grondprijs gaat ook niet op vind ik. Hoeveel leegstaande panden telt de stad niet? Je zou bv Veldstraat-winkels kunnen stimuleren om appartementen boven de winkels te laten inrichten. Er is echt nog wel ruimte genoeg in de stad. Hoogbouw – waarvan het merendeel dan nog voor kantoorruimte is bestemd – is dan ook niet nodig. Voor alle duidelijkheid nog even dit: ik ben geen tegenstander van hoogbouw op zich (New York en Hong Kong bv. hebben echte pareltjes van gebouwen), maar hier lijkt me dit niet aan de orde. Zeker niet met de enorme bevolkingsgroei in België ;-)
@ Marc.
Boeiende argumenten.
Projectontwikkelaars zijn zeker moneymakers.
Alleen: ik lees in de plannen van NMBS en Stad dat er 50% wonen en 50% werkfunctie komt.
Gezien de locatie lijkt me dat geloofwaardig.
Ik ga ervan uit dat men geleerd heeft van Brussel Noord, en dat Frank Beke geen broer is van Van Den Boeynants (of hoe schrijf je dat?).
Wat de Veldstraat betreft: 200 % akkoord.
Op Sint Anna staat al jà à à ren een immens groot pand te verloederen…
Eventjes utopisch: ik zou het een goede ruiloperatie vinden om de kroonlijsten van de Elizabethlaan, Clementinalaan, Astridlaan en Albertlaan gelijk te zetten (maw hoogbouwtjes te slopen), om dan op de Fabiolalaan één kant “op te offeren”. Ik heb in de Fabiolalaan nooit “stedelijke harmonie” ervaren, enkel een gevoel van desolate chaos.
Al is hoogbouw niet leuk voor wie nu op de Fabiolalaan woont.
Hoogbouw naast de spoorweg lijkt me beter dan in die zijstraat van de Fabiolalaan…
Als ik zie wat er nu gebouwd wordt/werd op de Visserij en Lousbergkaai is m’n vertrouwen in de stedelijke plannenmakers anno 2002 vrij groot.
Het blijft natuurlijk zinvol om een oogje in het zeil te houden…
Je argument van bevolkingsgroei houdt geen steek: “Door de vergrijzing van de bevolking en de toename van alleenstaande en kleine gezinnen, is vooral de appartementenmarkt in volle bloei.” (De Standaard, 18 juni, p10).
Dit artikel over de VRIND (Vlaamse regionale indicatoren) is sowieso boeiende kost. Nog een citaat: “Vlaanderen is één grootstedelijke ruimte geworden. De afgelopen twintig jaar (20!) is de oppervlakte voor wonen met meer dan dan de helft toegenomen. …”
En aangezien die kant van Gent z’n groenlong heeft, en het station vlakbij, is veel meer bewoning daar echt op z’n plaats.
Ik zie hier dus echt wel een dossier met algemeen-belang-waarde.
Uiteraard zal dit een aantal individuele belangen schaden…
vanavond interessante vergadering. Ik noteerde o.a. het cijfer 95 000 m2 kantoorruimte, 90 000 m2 woonruimte en 25 000 m2 winkelruimte. Niet echt fifty fifty dus. Moet wel toegeven dat ik je volg in een aantal van je voorstellen, maar ik pleit wel voor realisme. 95 000 m2 kantoorruimte? Wie gaat daar zitten?
het ontwerp voor het station en de omgeving is totaal zielloos, het heeft niet het minste respect voor de typisch gentse (stijl jaren 20-30-40) van die buurt (zeker de fabiolalaan). als je eens op de website http://www.eurostation.be kijkt, zie je wat er op dit ogenblik voor bijna alle grotere steden in belgië gepland wordt door de NMBS: op de gronden die vrijgekomen zijn naast de sporen bij de stations proberen ze via zogezegde “stadsontwikkelling” zoveel mogelijk geld te slaan uit het verkopen en bebouwen van die terreinen, of dat nu woningen of kantoren zijn doet er totaal niet toe voor de noodlijdende NMBS. bij de presentaties, en bij de reeds uitgevoerde plannen zie je steeds dezelfde combinaties van: ofwel rode baksteen met glas, ofwel donkerbruine baksteen met glas, ofwel volledig in glas, ofwel een combinatie van deze drie (zie zuiderpoort office park…) dit is de moderne kantoorarchitectuur samengevat. ook kan er blijkbaar niet afgeweken worden van het blokkendoos-principe, het enige verschil tussen de hedendaagse kantoorarchitecten blijkt nog te zijn op welke manier ze die dozen op elkaar stapelen. een typische blokkendoos- architect is bijvoorbeeld Xaveer De Geyter, (die kantoor houd in de Brusselse Noordwijk, zou hij daar zijn inspiratie uithalen?), en u raad het al, wie is er gekozen om de gebouwen langs de Fabiolalaan te ontwerpen? inderdaad.
Het Gentse Sint- pietersstation is een van de weinige stations die gespaard is gebleven van de typische stationsproblemen van grotere stations, (prostitutie, misdaad, verkeerschaos,…) dit komt door zijn provinciaal karakter, je staat ipv. in de drukte, op een plein met bomen errond, met een rustgevende sfeer (voor het tegenovergestelde, zie het zuidstation in brussel), en misschien wel het belangerijkste, het ligt middennin een woonbuurt. De plannen van de NMBS zijn een sjabloon, dat ze overal toepassen , zonder rekening te houden met het karakter of de schaal van het station, de buurt, de straat. De 3d- presentaties zijn typevoorbeelden van hoe je de kijker moet bedriegen, ik heb wat ervaring met 3d- voorstellingen, en ik kan ervan getuigen dat deze de werkelijke sfeer van een gebouw absoluut niet kunnen vatten. Xaveer De Geyter maakte hiervan dankbaar gebruik, wat je bijvoorbeeld kan zien bij de binnen-impressies van het station. alles is blijkbaar spierwit, overal is er daglicht, er zijn geen donkere hoeken te zien, lachende mensen, van de WIND die er in de doorgang zal zijn, is natuurlijk ook niets te merken. Het ontwerp voor het station zelf is zonder het minste karakter, zeker de onderdoorgang, die een soort, ja, wat is het eigenlijk? een overdekte versie van het Zuid?, en of de nieuwe overkapping en de nieuwe voorluifel eer zullen aandoen aan het exotische, unieke stationsgebouw, is nog maar eens de vraag.
eindelijk zijn er dan eens plannen om een karaktervol projekt te realizeren in gent ,en daar zijn ze weer.degenen die van onze stad een saai dorp willen maken,iedere vorm van echte stedelijkheid tegenwerken.waarom gaan die mensen dan niet in een dorp gaan wonen?we missen dat zo in gent,zo hier en daar een echte mooie landmark.en of dit past bij de rest van de stad ?past er wel iets bij iets in de stad? diversiteit en contrasten ,lijkt me de definitie van de stad.dingen die niet bij mekaar passen maar na verloop van tijd toch met mekaar leven…..
Graag zou ik professioneel,met de beste bedoelingen, in contact treden met het koppel Vervaet-Wydhooge die de foto’s leverden voor de reportage.Een oproep in dit verband richt zich meer bepaald tot schrijver”HUUG”,die de foto’s ontving.Een andere vraag tot contactname met GENTBLOGT leverde geen antwoord op !?
Kan iemand HIERbIJ helpen a.u.b.Mvg van BEIRLAEN PATRICK uit DEERLIJK.