De boekentoren
Op de redactie kregen we een mail die ons niet koud aan het hart liet. U kan met ons meelezen.
Ellen De Jans schreef ons het volgende:
Geachte dames en heren,
Ik sta niet vaak op de barricaden en stuur zelden kettingmails door, toch vraag ik graag uw aandacht voor de volgende suggestie.
Als Gentenaar, ex-student van de Gentse universiteit en liefhebber van het erfgoed ligt de Boekentoren me erg nauw aan het hart. Ik denk dat vele andere Gentenaars en Vlamingen deze toren beschouwen als een fundamenteel onderdeel van onze stad en haar identiteit. Een erfenis – uit een niet zo ver verleden – die nog steeds een belangrijke functie vervult. Wanneer deze toren langzaam en onherstelbaar kapot gaat, vermindert niet alleen zijn esthetische waarde, maar vervaagt ook de betekenis die samenhangt met deze land-mark.
Erfgoed is belangrijk. De zorg voor het cultureel erfgoed vloeit voort uit de maatschappelijke relevantie van het cultureel erfgoed. U kan me naïf vinden, maar misschien kan het erfgoedbewustzijn bij de (Gentse) bevolking worden geprikkeld door hen te vragen wat deze toren voor hen betekent en hen te stimuleren een klein beetje bij te dragen aan de restauratie van de Boekentoren. Voor de restauratie van de Boekentoren is geld nodig, veel geld. Het is mijn bescheiden mening niet enkel de plicht van de Vlaamse, provinciale en stedelijke overheid, noch van de universiteit, om zorg te dragen voor haar patrimonium. Waarom dan geen geld inzamelen bij (Gentse) erfgoedliefhebbers ? Vele kleintjes maken ongetwijfeld één groot ? En het erfgoedbewustzijn wordt geprikkeld.
Geïnspireerd door het gedicht van Tom Lanoye aan de KBC-toren in Antwerpen en een foto van een restauratie in Wenen dacht ik dat het misschien een goed idee kon zijn om ook aan de Boekentoren een groot spandoek op te hangen. Op het doek een gedicht over vergankelijkheid, daaronder ‘red me’ samen met een nummer waarnaar je kan sms-en. Sms-ers ontvangen in ruil een sms met meer informatie over de toren en hoe je geld kan storten.
Een hele campagne zou kunnen opgestart worden.
- via het Stadsmagazine en de pers kunnen Gentenaars e.a. opgeroepen worden om verhalen in te zenden over wat de boekentoren voor hen betekent, wat hun eerste herinneringen aan de toren zijn; in de gespecialiseerde pers kunnen vooraanstaande hedendaagse architecten en designers vertellen hoe belangrijk het werk van Vandevelde voor hen geweest is, in de populaire pers kunnen bekende ex-studenten van de universiteit Gent vertellen over de uren die ze doorgebracht hebben in de boekentoren
- ex-studenten kunnen o.a. via de alumni-verenigingen aangespoord worden om 50 euro te storten in ruil voor een fiscaal attest
- bedrijven kunnen gevraagd worden om 10 000 euro te storten en in ruil voor één avond exclusief gebruik van de toren eens die gerestaureerd is
- van de plannen van Vandevelde kunnen exclusieve prints gemaakt worden die kunnen verkocht worden
- er kan (nog voor de verkiezingen) een exclusief en gesponsord diner georganiseerd worden voor Gentse politici en vooraanstaanden
Ik moet u eerlijk bekennen waarschijnlijk zijn er al heel wat stappen gezet in het restauratiedossier waar ik helemaal niets van weet. Op 10 maart werd een colloqium ivm Boekentoren gehouden en ik heb geen idee wat daar allemaal gezegd werd. Het is dus goed mogelijk dat deze suggestie volledig overbodig en achterhaald is. Dergelijke acties werden misschien al meermaals zonder resultaat opgezet, ….Maar misschien valt met deze suggestie wel iets aan te vangen en is het de moeite waard om de schouders hieronder te steken ? Graag uw reactie.
Met vriendelijke groeten,
Ellen De Jans
© 2005 GENTBLOGT VZW
Mooi idee.
Weet er iemand wat de huiseigenaar (tunief) van plan is met onze vierde toren?
Of heeft de huisbaas enkel oog voor nieuwbouw?
Het is niet meer dan logisch dat de UGent aandacht heeft voor nieuwbouw, als je ziet hoezeer het aantal studenten jaar na jaar stijgt. Eerst voldoende auditoria, dan pas prestigeprojecten.
Misschien zou het helpen als de Gentse universiteit om te beginnen per student even veel geld zou krijgen als de Leuvense collega’s, want dat is toch wel een waar schandaal.
En zelfs dan nog: eigenlijk is monumentenzorg de taak van de hogere overheid. Ik geloof dat de univ aangeboden heeft de toren over te dragen aan de Regie der Gebouwen zodat zij de restauratie zouden betalen, maar dat ze niet toegehapt hebben.
Gelukkig is het beton nog in goede staat, dus de toren zal het nog wel een tijdje uithouden.
Wat de financiering van de universiteiten betreft: de UGent heeft onlangs gelijk gekregen van de Raad van State. De financiering dient herbekeken te worden en we krijgen ook nog een achterstallig bedrag (terugwerkende kracht).
De UGent kreeg inderdaad een arrest in zijn financieel voordeel. Dat kwam echter niet van de Raad van State, maar van het Arbitragehof ;-)
maar dat den Ugent verstandig met zijn infrastructuurcenten omgaat, daar ben ik nog niet zo zeker van. Neem nu het FPPW – tussen watersportbaan en politie Ekergem – een gloednieuwe vleugel met aula’s, cafetaria en kantoren: staat na constructie al meer dan een academiejaar leeg. Reden, stabiliteitsproblemen. Allez, hoe is dat nu mogelijk, vraag je je dan af, Gent is toch niet op drijfzand gebouwd? Hebben ze dan geen deftige studie gedaan naar de stabiliteit van de bodem? jawel meneer, maar t mocht niet te veel kosten hé.. conclussie, extra kosten om gebouw gebruiksklaar te maken.. gevolg, boekentoren mag nog iets langer wegrotten.. Alles kan beter!
Ik heb steeds een haat/liefde verhouding gehad voor deze toren. In haar schaduw geboren, was, in mijn kindertijd en voor mij, haar enige functie: het dragen van die hachelijke sirenes voor de bom-alarmen. Gezellig is anders. Anderzijds moet men toch ook toegeven dat een toren als bibliotheek in de praktijk een totale mislukking is. Een mislukte functie voor een gebouw is een fel stuk architecturale waardevermindering. De bibliotheek zou er zeker mee gediend zijn een echte vlotte werking te krijgen, in een horizontale nieuwbouw. Het is even dom als een bioscoop dat licht zou binnenlaten, en dat geluid naar buiten zou stuwen.
Dat die toren een baken, ja!
Dat de gebruikte technieken een zekere historische waarde betenent, ja!
Dat er een vernieuwende trends geschapen is, ja zeker!
Maar die technieken waren voor ons land nieuw, maar in de USA reeds lang achterhaald. Het idee van hoogbouw werd ons hier dan wat meer vertrouwd gemaakt. Maar is het nu nog zo aantrekkelijk om zo hoog te werken?
Maar toch, na al die jaren zou ik er toch niet willen aan denken dat deze toren zou verdwijnen, alweer nostalgie?
De boekentoren is belangrijk erfgoed van de stad geworden, tekent de Gentse skyline, heeft voldoende karakter in zich om ook de liefde van de Gentenaar weg te dragen en MOET daarom hersteld en behouden blijven. Zo eenvoudig is dat.
Het spelletje verantwoordelijkheid doorschuiven moet daarom maar eens dringend stoppen.
De boekentoren is zelfs beschermd erfgoed meen ik mij ergens te herinneren (ben niet zeker). Van slopen is dus geen sprake. De toren kent een zeer interessante geschiedenis. Het oorlogsverhaal van Meneer De Wulf hoort bij zijn geschiedenis. Soms denk ik dat er wat meer ‘straffe verhalen’ rond de toren moeten verzameld worden. Op de Belvedère, de bovenste ruimte van de boekentoren, staat een biljarttafel. Het is een heel verhaal hoe die daar geraakt is en hoe die ooit naar beneden moet is een heel ander verhaal. Het uitzicht daarboven is echt fenomenaal, maar de staat van de toren echt erbarmelijk. Ik bewonder mensen zoals Norbert Poulain die zich al jaren inzetten voor het behoud van de boekentoren, die laat ons het toegeven, helaas geen al te beste toren is voor boeken. Ik hoop dat binnen afzienbare tijd met een restauratie begonnen wordt.
De boekentoren moet gewoon dringend aangepakt worden, hoe is het mogelijk dat we zo slordig omgaan met zowat het belangrijkste gebouw uit de 20e eeuw in België? Ik kom er iedere dag voorbij en ben enorme fan!
Ik geloof niet dat het klopt dat de universiteit de keuze zou moeten maken tussen nieuwbouw of in stand houden van het erfgoed, zoals Stino beweert. Alles van noodzakelijke restauratiewerken dienen normaal gezien door de staat betaald te worden, niet door de universiteit. Waar de universiteit wel voor moet betalen is voor de modernisering (een air-conditioning is broodnodig, in de zomer is het in de grote leeszaal om te stikken, de toren zelf heeft dringend nood aan klimaatregeling om de boeken beter te bewaren, het informaticasysteem kan best wel wat beter,…) en deels (ik dacht 20 of 50%) voor de renovatie (herstellen van onoordeelkundige aanpassingen die in het verleden gebeurd zijn, zoals het plaatsen van verkeerde ramen en het verdwijnen van vele belangrijke deatils van het interieur)
Dat het gebouw niet geschikt zou zijn als bibliotheek betwijfel ik ook, na vele jaren gebruik van de Centrale Bibliotheek zou ik echt niet kunnen zeggen waarom het niet geschikt zou zijn. Natuurlijk moet je even wachten op de werken die je aanvraagt, maar dat is zo in elke bibliotheek met zoveel stukken, die moeten dan steeds uit het magazijn gehaald worden. Boeken uit een magazijn halen is steeds een omslachtig werkje, of die nu in de hoogte of in de breedte gebouwd is. Een iets grotere en snellere lift zou misschien wel handig zijn, mocht de toren dan al niet geschikt zijn, ligt dat m.i. vooral daar aan.
En daarenboven is dit niet alleen één van de mooiste gebouwen van België, het is ook een symbool voor onze universiteit. Sommigen mogen het dan misschien vooral een prestigeproject vinden, prestige is zeer belangrijk voor een universiteit, die moet zich steeds profileren als een knooppunt van kennis en intellect, een uniek en internationaal bewonderd architecturaal symbool is in dat opzicht een zeer belangrijke troef.
Ik heb me overigens vergist: het zijn de moderniseringen die deels gesubsidieerd worden en niet de renovatie. Maar het belangrijke punt blijft dat al de noodzakelijke restauraties volledig gesubsidieerd worden en men dus helemaal niet moet kiezen tussen nieuwbouw of het in stand houden van het erfgoed.
Ik kan Ellen haar oproep alleen maar onderschrijven. De boekentoren en omliggende gebouwen zijn van een groot architectonisch belang. België is lang genoeg als een slecht huisvader omgegaan met zijn patrimonium en heeft teveel belangrijke gebouwen laten verdwijnen. Niet dat ze dit van plan zouden zijn met de boekentoren, maar dat het gebouw dringend grote zorgen nodig heeft, is meer dan duidelijk. Laat dus maar komen, die acties, ik werk zeker mee.
We hebben er inderdaad baat bij dit gebouw te restaureren. Maar misschien kan het een andere functie krijgen? Of vier liften meer? Nergens in de wereld werkt een bibliotheek 100 % in een toren. Stel de vragen eens in Parijs. Er moet toch ook een nieuwe automatische en technische bediening mogelijk zijn?
Ellen,
Je mail van 28 Juni is meer dan ooit actueel.
Je voorstel is schitterend en kan volgens mij een succes worden!
Ik hou echt van mensen die zondermeer willen bijdragen tot de uitstraling van deze leuke stad Gent.
PS: Als je hulp nodig hebt dan help ik je wel: overtuigen Unief, practische zaken,…
ward
Mailers, tot mijn grote vreugde heb ik gemerkt dat ze bij Gent Blogt een mega-campagne hebben opgesteld ivm de boekentoren.
Ik weet niet of mijn mailtje indertijd iets mee te maken had, maar het doet in ieder geval deugd dat er iets gebeurd.
Ik ben in ieder geval bereid mee te werken aan nodige campagnes.
Ward, ik stuur een mailtje naar info@boekentoren.be om me als vrijwilliger op te geven. Misschien kan jij hetzelfde doen ?
Ellen (ellen.dejans@telenet.be)
Ik wens uw actie Boekentoren veel geluk toe voor het nieuwe jaar!
ik voleindig een werkje ivm ‘geloof’(evolutie). kan dat verschijnen in boekentoren?
neen