Foto van de dag
Ignace Van der Kelen wist ons het volgende te vertellen: “Wat blijft er over van het majestueuze Prinsenhof (Hof ten Walle) buiten het gerestaureerde poortgebouw?
Makette opgesteld in de Rabotwijk. De bijgevoegde tekening is van de hand van architect Armand Janssens, opgemaakt voor de wereldtentoonstelling van 1913. De samenwerking met aannemer Achilles Van Hoecke liep echter volledig uit de hand. (Lees hiervoor André Capiteyn, ‘Gent in weelde herboren’, Gent 1988)
Ik vraag me af of er geen andere restanten meer te vinden zijn in een of andere tuin van deze Rabotbuurt. We wachten op deze Gentse ontdekkingen. Zo was ik blij verrast toen ik op deze site nog overblijfselen zag van de vroegere walmuur rond Gent ter hoogte van het klein begijnhof. Wie weet nog zulke vergeten ruines staan uit Gents roemrijk verleden.
» Meer foto's in het foto van de dag-archief.
© 2005 GENTBLOGT VZW
Vergeten stukken?
Niet zo spectaculair, maar er is nog een stukje muur van het Spaans kasteel te vinden in de kaaimuur van de Schoolkaai.
Dit juist naast het steile brugje.
En als je dan toch in de buurt bent, éénmaal de brug over, 100 meter verder staan er naast de Macharius kerk nog een paar restanten…
“De Peperbus”, een cylindervormig torentje, op de hertogin Isabellakaai.
Dit bouwwerkje is één van de weinige overblijfselen van de versterkte omheiningsmuur die in de 17e eeuw werd aangelegd rondom de stad.
In die tijd moesten de verdedigingswerken nog een mooi voorkomen hebben, vandaar dat dit torentje in een bevallige Renaissancestijl is opgetrokken.
Deze versterkingsmuur liep van de Kortrijkse Poort over de Heuvelpoort tot aan de Schelde te Ter Platen.
De eerste steen ervan werd gelegd in 1658.
Pittig detail : in de 19e eeuw, tot het verdwijnen van de stadsomheiningen en stadspoorten, gebruikte het stadsbestuur de Peperbus om de smokkelaars, die ‘s nachts de stad wilden binnenvaren zonder tolgeld te betalen, te betrappen.
@Iris: Peperbus en stukje muur zie je op een foto van 1872 op p. 50 in “Fotografie te Gent van 1839 tot 1940″ (MIAT – Gemeentekrediet 1987). Het boek kan je ontlenen in onze Stadsbib (Zuid). Voorts nog iets meer muur op een foto in Gendtsche Tydinghen 9e jrg, 1980, nr 1, p54.
In de Posteerne staat of stond nog een stukje omwalling.
In ‘Histoire de l’Architecture en Belgique’ door A.G.B.Schayes, 1859, 2de deel, pag. 182, vind ik volgende tekening van een Gentse walmuur, getekend door Van Lokeren in 1843
zie: http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/walmuur.html
In het Bijlokemuseum vond ik bijgevoegde tekening van een Gentse stadspoort. Wellicht de Antwerpse poort?
Door wie getekend?
@Maybe : lijkt inderdaad op de St Jorispoort, op de plaats waar thans St Jorisbrug ligt, ook St-Baafspoort genaamd, afgebroken in 1586.
Eerst een zeer klein detail: de voornaam van architect Janssens is Amand, en niet Armand, voor zover me zijn kleinzoon heeft verteld.
Nu over de overblijfselen van het kasteel van het Prinsenhof: verschillende huizen in in het Prinsenhof heeben hier of daar in hun huizen of hun tuinen of koertjes nog overblijvende stukken van het oorspronkelijk paleis. Regelmatig zijn er de laatste jaren omwille van domme overblijfselen van stedenbouwkundige beslissingen of de rooilijnen gewijzigd met noodlottige gevolgen: bv het verdwijnen van het Huis Van Thoorenburg, die overwees naar een voortuin. Ook het gewezen Hotel Zinzerling, nu naast de achterkant van theater Tinnenpot, einde jaren tachtig domweg gesloopt, waren onderdeel van het geheel.
Over Stadsmuren: normaal zijn er ook nog overblijfselen achter de residentie Carpe Diem op de oude Houtlei. De peperbus was aan de start een stuk van de omheining van de tuinenvan de Sint-Pietersabdij.
Ik heb een stukje steen van het kasteel van Keizer Karel. Mijn familie (de Goedertiers) hebben lang een groot deel bezit van Het Prinsenhof. De huizen zijn paar jaar terug openbaar verkocht geweest.
Op bijgevoegd plan van Gent uit 1567 ziet men onderaan rechts de walmuur ter hoogte van de Oude houtlei
zie: http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Panoramisch%20zicht.html
@maybe: wil dit zeggen dat het grote stuk muur in Onderbergen tussen het Broodhuys en ‘t Pand ook een deel is van de oude omwalling? Deze vraag houdt mij al jaren bezig…
@koen: Het stuk muur naast het pand in Onderbergen is een overblijfsel van de kerk van de Dominikanen die in 1860 werd afgebroken. De walmuur stond aan de Oude Houtlei
Het Prinsenhof had veel gelijkenis met Gruuthuze in Brugge.
Zie de uitkijktoren en begeleidend spiltraptorentje op onderstaande foto.
Zie: http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Gruuthuze.html
@ maybe: Inderdaad ik heb ook steeds de vergelijking gemaakt met het Gruuthuze van Brugge, maar alleen qua stijl. De opervlakte van ons Prinsenhof was wel twee of driemaal zo groot.
Inderdaad de overblijfselen van de kerk van de Dominicanen is nog aldaar te zien. Deze kerk werd beschouw als een der mooiste van haar soort in onze streken. Er bestaan nog een paar tekeningen en schilderen van binnen en buiten deze kerk.
Ik hoop dat dergelijke verwoestingen eindelijk niet meer mogelijk zullen zijn. Normaal zou Monumentenzorg daarvoor moeten instaan. Maar als we zien dat sommigen van stedenbouw dan met het advies van Monumentenzorg sttohout maken……
Zie wat nu met Marriott, de blijvende vernietigingen van ons stadslanschap in het centrum.
Nog een prachtige tekening gevonden van het Prinsenhof.
Helemaal rechts het gerestaurrerd poortgebouw.
In het midden de brug naar het binnenplein, die heden terug werd aangelegd en versierd werd met beelden van Walter de Buck.
Helemaal links zie ik een constructie in hout die over het water steekt. Het zijn precies Middeleeuwse toiletten, maar dat zal het wel niet zijn zeker. Wellicht een verbinding tussen de kapel en de links gelegen privé lokalen van de keizer.
Ik ga er eens op letten maar die (lage) muur naast het water is wellicht nu nog te zien, ingebouwd in de hedendaagse woningen.
http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Prinsenhof.html
@maybe
De link naar de tekening (reactie 4) is niet de Antwerpse poort (of dampoort genaamd) maar wel degelijk de Sint-Jorispoort (of Sint-Baafspoort genaamd). Zoals Adrien al aangaf, gelegen aan de huidige St-Jorisbrug. Op de tekening is de poort versierd met brandende pekvaten, ter gelegenheid van een Blijde Inkomst.
Het is opvallend hoeveel poorten meerdere benamingen in de loop der geschiedenis meekregen (net als straten in feite). Heel wat info en vooral illustraties omtrent de gentse stadspoorten, waterlopen en vestinggrachten, en wat daar allemaal binnen gebeurde vond ik in het boek “Binnen de poorten van Gent” (samenstelling Marcel De Bleecker).
Er bleken bijvoorbeeld niet minder dat 25 stadspoorten te zijn. Nog een leuk weetje om af te sluiten: De twee kolommen met Franse adelaars (nu in restauratie) die nu de toegang sieren van een kasteel vlakbij het centrum in Sint-Denijs-Westrem, zijn oorspronkelijk afkomstig van de in 1869 afgebroken Kortrijkse poort. In Gent was men toen eindelijk verlost van zijn aanstotelijke ‘Napoleonpoort’ …
@Erwin en Adrien: bedankt voor de rechtzetting (St. Jorispoort). Zo weet ik dat ook.
Bij vergelijking van de 1ste tekening van het Prinsenhof met de 2de tekening (vogelperspectief Sanderus), zie ik dat het nog bestaande poortgebouw verkeerdelijk werd gesitueerd.
@ maybe: sorry maar uw orientatievermogen heeft u verraden. De recent gerestaureerde “donkere puurte” staat op geen enkele van uw afbeeldingen. Die poort maakted eel uit van een buitenomheining.
Ook die die brug der keizerlijke genegten is een hedendaagse uitvinding van walter De Buck heeft vroeger nooit bestaan, het is geen historische evocatie, tenzij de onderwerpen van de “blomkuule”. Wij zouden dat een “Spiererei” van Andre Van Hove kunnen noemen.
De omwallingsgracht rechts lag op de plaats van de huizen, oa van Goedertier en Van Nieuwenhuize. Hun achtergevel zouden normaal overeen kunnen komen met de echte omwalling van het kasteel. Het huidige plein ervoor was de voortuin van het Prinsenhof. De “leeuwenkooi” is die zeshoekige bouw en staat nu nog in de tuin van de paters Carmelieten van de Burgstraat.
Correctie: “Spielerei”, ook niet te verwarren met ‘spiegelei’!
@ Jean Marie de Wulf
De donkere poort is volgens mij wel te zien op de onderste tekening, namelijk in de hoek rechtsboven. En de leeuwenkooi is niet de zeshoekige bouw. Wat zeshoekig is, is een tuin omgeven door water. De leeuwenkooi bevindt zich onderaan rechts. Het gebouwtje is inderdaad nog te bekijken in de tuin van de Discalsen. Het is niet zeshoekig.
Op onderstaand adres vind je 2 oude foto’s waarop nog de fundering te zien is van een rond torentje van het Prinsenhofkasteel.
http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Prinsenhof2.html
Wie kan het thuisbrengen?
http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Prinsenhof.html