RSSKrikri festival
De organisatoren hadden het weer niet echt mee. Het was onmogelijk om het Gravensteen te bereiken zonder natte voeten. Op de trottoirs was het waden door de sneeuw- & ijswatersmurrie. Te vrezen valt dat nogal wat reservaties zo letterlijk in het water zijn gevallen. De afwezigen hadden ongelijk. Er viel heel wat te beleven.
Leidraad in het programma was Innana’s droom I, een compositie van Hanne Deneire op een tekst van Jelle Meander. Uitvoerders waren het Duo XXI (dwarsfluit en percussie) en vocaliste Maja Jantar. Het festival opende met deel I, ging na de pauze door met deel II en werd afgesloten met Jelle Meander, de auteur van de tekst. Het eerste deel was een vrij klassieke compositie die weinig verrassingen bood. Er werd maar beperkt gespeeld met klanken en de tekst zelf is niet sterk genoeg om het geheel voldoende ruggengraat te geven. Het tweede deel vond ik beter, een tikkeltje ingetogener en meer met klank spelend.
Machtig muilwerk
Met commentaar op Maulwerke, een project van Dirk Veulemans naar Dieter Schnebel had de avond meteen een eerste voltreffer. Het was even wachten op de start van de elektronica, maar daarna werd het boeiend. Centraal stond het stem- en articulatieorgaan en de al even wonderbaarlijke communicatie die het mogelijk maakt. Geen live optreden zoals in het oorspronkelijke Maulwerke in dit commentaar, maar een geslaagde combinatie van video en elektronische geluiden waarin de stem uiteraard een belangrijke rol heeft zonder dat geluiden daarom tot betekenisproductie leiden. In de video veel opengesperde monden die door de uitvergrote close-ups vaak iets dierlijks kregen. Video en geluid waren prima op elkaar afgestemd en de talrijke geluidseffecten kwamen in die historische ruimte in het Gravensteen onverwacht mooi tot hun recht. Knap.
The old American
Met Jerome Rothenberg had Krikri een bekende naam op de affiche. De man had iets van een toverkol, gebogen, baardig maar nog heel vivant. Hij werkte hier samen met de geluidskunstenaar Charlie Morrow, van wie ook een installatie opgesteld stond. De teksten / geluiden van Rothenberg stonden centraal. Zijn eerste stuk bestond uit een incantatie in pseudo-taal, waarbij je als toehoorder toch geneigd was enige betekenis toe te kennen. Op een uitzinnig moment laat ik me in mijn badkamer wel es op vergelijkbare wijze gaan. Zeer ontspannend overigens, maar niet te zeer serieus te nemen. Gelukkig durfden een aantal mensen het aan om te lachen. Het primitieve ritme creëerde iets als een kampvuurgevoel, al hielp de opstelling in de zaal hier niet. Rothenberg ging verder met een In Memoriam voor Jackson Mac Low, ‘gewone’ poëzie in zijn herkenbare parlando-stijl.
De dame uit Damascus
Nog een bekende naam op het podium: Maram Al Massri, dichter, novellist en vertaler. Zij studeerde Engelse literatuur aan de universiteit van Damascus. Sinds 1982 woont en werkt zij in Parijs. Zij publiceerde een drietal bundels, maar staat vaak op internationale podia. Dat deze dame knap oogt zal hierbij ongetwijfeld geen rol van betekenis hebben gespeeld. Wat we te horen kregen was puur sonore poëzie, want voor enige vertaling, bijvoorbeeld via projectie, was niet gezorgd. Aangezien het hier om vrij klassieke poëzie gaat, toch een gemiste kans en een flater van formaat vanwege de organisatoren.
Muziek & gouden humor
The Wrong Object zorgde voor behoorlijke swingende jazzrock voor de pauze en dat zouden ze op het einde nog es overdoen.
Kenneth Goldsmith pakte het publiek meteen in met een inleiding in pseudo-Nederlands zoals iemand die het geheel niet begrijpt het zou aflezen. Komisch. Veel humor ook in de Engelse teksten van Goldsmith, zoals de brieven aan zijn alter ego dj Kenny G. De dichter-performer staat in de traditie van avant-garde stromingen als dada en conceptuele kunst, maar hij doet dat met ontzettend veel tongue-in-cheek humor. Een belevenis.
De Italiaanse klarinettist Michele Marelli bracht op virtuoze wijze werk van o.a. Stockhausen, Lugo en Davies. Geheel anders dan al het overige, maar wel van hoog niveau.
De presentator, die niet veel anders deed dan de programmablaadjes aflezen, had het publiek gewaarschuwd: er zat een beetje van alles bij. Dat is de voornaamste kritiek die je op de avond kon hebben: de keuzes leken vrij lukraak samengebracht.
Het programma mag beslist wat gebalder. Nu was de avond wel erg lang. Die avond zou nog worden afgesloten door Joachim Montessuis en Jelle Meander, maar toen was ik al in het zog van de meerderheid van het publiek naar huis aan het ploeteren.
Info
https://www.krikri.be/
Happening: zat. 26/11/2005 (18:30 – 23:30), Gravensteen, Gent, 10 €
© 2005 GENTBLOGT VZW
Een paar opmerkingen bij de tekst op Gent.blogt (een leuk commentaar, trouwens). Heel sec, wil hier helemaal niet ingaan tegen een mening en zeker al niet de mijne ventileren, alleen de puntjes op de i zetten.
1) Er was wel degelijk een vertaling voorzien van de poëzie van Maram Al Massri. Deze kon aan de kassa ingekeken worden. Bedoeling was dat het publiek kon genieten van de sonoriteit en de toonsemantiek zonder de eerste lijn van lexicale semantiek. Dit was een heel bewuste keuze en met kennis van de notie dat sommigen dit misschien niet konden pruimen op die manier.
2) Zoals vermeld in het programma gaat het in de composities met als titel “Inanna’s droom” om een interpretatie van de tekst. Deze is niet integraal aan bod gekomen. Dat is een vrije en gerechtvaardigde keuze van musici en componiste. Het is wel zo dat er een groot verschil was tussen het eerste deel (compositie) en het tweede (collectieve compositie).
3) De incantatie van Jerome Rothenberg bestond niet uit een pseudo-taal, maar was een ‘total translation’ van Indiaanse poëzie.
4) De keuze voor een uitgebreid programma was net zoals de vorige jaren heel bewust (was trouwens korter dan de vorige edities). En er is wel degelijk een overkoepelende lijn. Leidraad is aan de ene kant tolerantie (even divers als de wereld zelf) en aan de andere kant gewoon mensen die integer hun ding doen, op een bepaald moment, op een bepaalde plaats. En de mensen in het publiek zijn natuurlijk verstandig genoeg om zelf te bepalen wanneer ze genoeg hebben.
Tja, wat heb je eraan dat er aan de kassa een vertaling ter inzage ligt? Mij is daar in elk geval niet op gewezen. Ze had net zo goed in je boekentas kunnen zitten!
“genieten van de sonoriteit en de toonsemantiek zonder de eerste lijn van lexicale semantiek” — tja, zo kan j’er natuurlijk ook een drai aan geven.
Ik hoop dat Maram Al Massri het ook zo zag, ik zou in ieder geval niet graag voor een bende mensen staan die alleen maar naar de klank van mijn woorden luistert en de betekenis ervan voor geen millimeter snapt.
Maar goed, de originele tekst had ook gewoon aan de muur kunnen gehangen worden, dan zouden de mensen kunnen genoten hebben van de typografie en het tekstbeeld zonder de eerste lijn van lexicale semantiek én zonder de tweede lijn van toonsemantiek.
Volgende keer misschien :)