RSSBrel 2
Iedereen kent hem. Iedereen kent wel een liedje van hem. Jacques Brel, de grootste Belg. Samen met pater Damiaan. Maar Damiaan kan niet zingen. Hij kan enkel genezen. Dat is het verschil. Alhoewel, misschien kan muziek ook genezen. Dan zijn beiden genezers. In dat geval hebben zij niet enkel die eretitel gemeen.
Ik ken wel een paar liedjes van deze Belgische singer-songwriter. Zij zitten in mijn hoofd. Maar ik ken de woorden niet. Ik kan niet meezingen. Hoogstens kan ik die liedjes neuriën. ‘Le plat pays’, ‘Amsterdam’, ‘Ne me quitte pas’, ‘Les Flamandes’, …
Gisteren zou ik Brel beter leren kennen. Ik zou hem misschien leren appreciëren. Appreciatie kan enkel gebeuren bij voldoende kennis. Die kennis ontbrak mij. En dus ontbrak ook de bijhorende appreciatie. Ik beken: een gat in mijn cultuur. Maar gisterenavond zou alles veranderen. Ik ging naar de toneelvoorstelling ‘Brel 2’, gebracht door de Nederlandse toneelgroep Oostpool. Ik moest daarvoor niet naar Nederland. Deze heren kwamen naar het NTG.
De toneelvoorstelling bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een monoloog, gebracht door Jeroen Willems. Oorspronkelijk zou deze monoloog geschreven zijn door Gerrit Komrij. Maar dat ging niet door. De tekst werd nu samengesteld aan de hand van diverse, vroegere interviews met Jacques Brel. De monoloog is eerder zwak. Weinig ter zake doend. Wij zien een ietwat ouder mannetje, dat reflecteert over het leven. Verder dan een aantal platitudes komt de acteur niet. De ode aan het leven klinkt een beetje ‘flets’.
In het tweede deel komt Jeroen Willems terug. Met zijn groep: pianist, accordeonist, bassist en drummer. En Jeroen zelf als zanger. Hij brengt de liedjes van Brel, in een Nederlandse vertaling. Dat lukt. De liedjes blijven overeind. In de tragere nummers kunnen wij volgen. De tekst wordt helder gebracht. Die tragere nummers beklijven, zoals ‘Fernand’, waarin Brel zijn gestorven vriend als enige naar zijn laatste rustplaats brengt. Mooi en aangrijpend. Hetzelfde oordeel kan ik uitspreken over ‘Jojo’. Maar in de snellere up-tempo nummers gaat het verkeerd. De tekst wordt onverstaanbaar. Alsof hij teveel woorden in één zin moet proppen. Daardoor verliezen die nummers aan kracht. Ik kan niet volgen en haak daarom af. Jammer. Maar bij het volgende ‘slowtje’ grijpt hij mij terug bij de keel. En zo gaat het door: op en af, op en af, …
Is dit een goede voorstelling? Ik weet het niet. Ik twijfel. Het tweede deel doet mij twijfelen. Op basis van het eerste deel alleen zou deze voorstelling gebuisd zijn maar het tweede deel brengt verbetering. Het tweede deel brengt mij er toe te zeggen dat het goed was. Niet uitstekend, gewoon goed. Misschien kan als excuus gelden dat ik enorm vermoeid was. Soms zat ik te knikkebollen. Mijn ogen vielen soms toe. Een heldere geest zou een grotere aandacht geven. Dat zou kunnen. Die grotere aandacht zou mij misschien tot een ander oordeel brengen. Maar misschien zou een uitstekende voorstelling mijn vermoeidheid verdrijven. En dat is niet gebeurd. Dus …
Brel 2, door Toneelgroep Oostpool, met Jeroen Willems. Wim Backx ging kijken in NTGent (schouwburg).
© 2006 GENTBLOGT VZW
Tradutore, traditore: vertaler, verrader. ik, hoop dat ik zelf geen verraad pleeg…
Bruno, denk ge niet dat het hopeloos is een weergave te geven van iemand? en dan nog als iemand zoals Jacques Brel? Ik zag hem maar eens, en dan nog in een stuk dan niet van hem, maar waar hij feite zichzelf speelde, “l’homme de La Mancha”. On-ver-ge-te-lijk! Ik vermoed dat een bloemlezing van zijn eigen interviews de beste weergave kunnen zijn van zijn denken en zijn identiteit.
Brel moetje in zijn eigen taal ontdekken, en ik ben overtuigd dat geen enkele buitenlander hem kan begrijpen.
[Oeps, er was blijkbaar iets misgelopen met de auteursaanduiding, maar dat werd nu rechtgezet: de schrijver van deze bespreking is Wim Backx, zoals ook onderaan deze pagina wordt gesuggereerd. Sorry voor de verwarring.]
Ik vraag me af of het vertalingen van Ernst van Altena waren. Die zijn toch door de band hoegenaamd niet slecht? Ik bedoel maar, als de man zelf ze goed vond…
Ik heb de tentoonstelling bezocht in Brussel naar aanleiding van zijn 25-jarig overlijden en wat me het meest is bij gebleven is misschien iets heel stoms maar sluit wel aan bij wat Jean Marie zegt. Je zag beelden van de westhoek onder een grijze lucht (met een vleugje le plat pays) en je hoorde Jaques Brel die in het Frans uitlegde dat “un arbre” voor hem eigenlijk altijd “een boom” is
Ik twijfelde of ik de voorstelling ging gaan bekijken, maar na het lezen van het verslag heb ik er al minder spijt van dat ik het niet gezien heb
Wie Brel live wilt ontdekken moet eens naar een voorstelling van Filip Jordens gaan; of de bruisende brusselse band Decibrel gaan zien! De eerste geeft een mooie copie met alles erop en eraan, zonder overdrijven, de tweede laten de liedjes van Brel in een moderne versie herleven! Twee aanraders!
http://www.filipjordens.com
http://www.decibrel.be
ja probeer zo iemand maar eens na te doen
http://video.google.com/videoplay?docid=-2829634313406606751&q=jacques+brel&pl=true
Ik ben al van kindsaf dol op Brel, dat is er bij ons thuis met de paplepel ingegoten. We zongen altijd mee thuis, ook al begreep ik de helft van de teksten niet.
Enkele jaren geleden stootte ik in Parijs op een boekje met de verzamelde teksten van Brel, een uitgave van de Fondation Jacques Brel – een Brusselse organisatie nota bene! (http://www.jacquesbrel.be). Ik weet niet of dit boekje nog te vinden is, maar het is een zalige kennismaking met de rijke taal van le Grand Jacques. En een heel fijne manier om Frans bij te leren!
heb zelf ooit een thesiske geschreven over brel en Vlaanderen,
en net zoal u cathy ben ik volledig aan hem verknocht
jammer dat er in Vlaanderen een ‘faux pas’ over hem hangt (bedoel in vlaams nationalistische kringen)
want wat kent de gemiddelde Vlaming (Gentenaar) van hem? Marieke, Ne me quite pas en le Flammandes?
Spijtig want hij heeft killers van nummers geschreven zoal ces gens-là , quand maman reviendra, les moutons om er maar enkele te noemen
zoal ik zei echt killers van nummers, geen simpele dingentjes zoals ‘ik zie u graag bitch’
nee brel pakt letterlijk zijn getormendeerde ziel legt het op tafel en toont het
zo een nummers zijn niet altijd gemakkelijk om aan te horen
maar ja daarom onderscheid hij zich ook van andere en vind ik brel eerder een kunstenaar dan een zanger
hem proberen te coveren, interpreteren, ode te brengen of whatever zijn dan meestal goedbedoelde maar tot mislukken gedoemde probeersels
nothing beats the real thing (fuck is dat van coca cola?)
@ Ledeberg
Waar ik iedere keer als ik naar hem (Brel) luister de ‘sanglots’ van krijg is, als hij zingt:
“La ville s’endormait
Et j’en oublie le nom
Sur le fleuve en amont
Un coin de ciel brûlait
La ville s’endormait
Et j’en oublie le nom
Et vous êtes passée
Demoiselle inconnue
À deux doigts d’être nue
Sous le lin qui dansait”
Gloups.
Kunst.
Pure Kunst.
Zijn laatste plaat draai ik regelmatig als ik in de put zit.
En dan haalt “Les Marquises” me eruit. Altijd weer.
“Ils parlent de la mort
Comme tu parles d’un fruit
Ils regardent la mer
Comme tu regardes un puit
Les femmes sont lascives
Au soleil redouté
Et s’il n’y a pas d’hiver
Cela n’est pas l’été
La pluie est traversière
Elle bat de grain en grain
Quelques vieux chevaux blancs
Qui fredonnent Gauguin
Et par manque de brise
Le temps s’immobilise
Aux Marquises
Du soir montent des feux
Et des pointes de silence
Qui vont s’élargissant
Et la lune s’avance
Et la mer se déchire
Infiniment brisée
Par des rochers qui prirent
Des prénoms affolés
Et puis plus loin des chiens
Des chants de repentance
Des quelques pas de deux
Et quelques pas de danse
Et la nuit est soumise
Et l’alizé se brise
Aux Marquises
Le rire est dans le cœur
Le mot dans le regard
Le cœur est voyageur
L’avenir est au hasard
Et passent des cocotiers
Qui écrivent des chants d’amour
Que les sÅ“urs d’alentour
Ignorent d’ignorer
Les pirogues s’en vont
Les pirogues s’en viennent
Et mes souvenirs deviennent
Ce que les vieux en font
Veux tu que je dise
Gémir n’est pas de mise
Aux Marquises ”
Zo mooi. Zo onvoorstelbaar mooi.
@Ledeberg. Ik denk dat er meer dan wat je denkt Brel kennen. Ik heb hem leren kennen door mijn vader. Mijn vader die een simpele coiffeur was en mijn moeder verkoopster van nagellak en parfum en haarlak. Verkopers van zeep en ‘colle’.
Bwha. Waar ik iets van krijg is dat ‘beterweten’ dan Brel.
Dat : ‘Ik weet beter dan jullie wat Brel wou zeggen’.
Kus nu eens mijn ballen zeg.
Ik weet het ook wel.
Ik luister naar Brel en als ik naar hem luister dan voel ik me goed.
En al de rest… *Smootch*
@huug
sta niet direct te springen om uw ballen te kussen, maar toch bedankt voor het aanbod
Ik begrijp niet goed wat uw afkomst te maken heeft met het al dan niet appreciëren van brel maar euh soit,
Wanneer ik schrijf dat veel mensen weinig liedjes van hem kennen spreek ik enkel uit ervaring. Ik vind het oprecht spijtig dat enkel de obligate succesnummers gekend zijn en dat daarom zijn genie wordt gereduceerd tot de schrijver van enkele zeemzoete liefdesnummers en wat aanklachten tegen Vlaanderen.
Indien ik me vergis kan ik dat alleen maar toejuichen.
Een betweterige groet,
het “fondation jacques brel” heeft een muzeumpje op de brusselse kleine zavel. naast een bioscoopje, waar je het optreden van brel in de parijse olympia kan bekijken, heeft het een schat aan uitgaven, zowel teksten als opnamen. niet bijzonder goedkoop, vermoedelijk door de geringe oplage. heb er mij al blauw gekocht om mijn duitse zus, die er haar frans mee probeert bij te houden, te plezieren. de ontvangst is franstalig, spreekt beter engels dan nederlands, maar vriendelijk en behulpzaam.
weet iemand iets van de plannen van zeilmaker wittevrongel die de boot van brel naar belgie zou brengen en herstellen? dat jacht ligt ergens in nieuw-zeeland te rotten.
ik heb hier op de televisie een nummer van brel zien vermoorden. het werd gebracht door een tachtig-jarige in militair uniform. vertaald in het chinees, met de typische chinese frasering en falsetstem, adembenemend. slechter kan niet, dus een beetje mededogen met de pogingen van vlaamse zangers.
groeten uit china, rony