RSSLukas: Art in Flanders
Toen ik daarnet tijdens het middagjournaal Bert Anciaux Lukas in gebruik zag nemen, moest ik denken aan de Rubens die ik geheel onverwacht tijdens mijn tripje naar Italië in Verona tegenkwam.
Heel gewoontjes tussen de rest van het schilderwerk, hing hij daar.
Ongetwijfeld was ik er voorbijgelopen als de leesaddict in mij niet eventjes gestopt was om te kijken wat er nu precies op het bordje stond. Vanop afstand had ik nooit kunnen raden dat daar een echte Vlaamse meester hing…
Wanneer men trouwens in de hedendaagse maatschappij eens gaat rondvragen, blijkt dat de kennis over het Vlaamse kunstpatrimonium vaak beperkt is tot wat men tijdens die paar uurtjes Esthetica heeft onder ogen gekregen tijdens de middelbaarjaren, als men al ooit Esthetica onderwezen kreeg natuurlijk.
Vraag aan een jongeling wat het meersterwerk van Van Eyck’s was en de kans bestaat dat men toch nog weet dat dat het Lam Gods is. Vraag echter niet wat Rogier van der Weyden schilderde want dan ben je er veelal aan voor de moeite.
Lukas (ook de patroonheilige van schilders, beeldhouwers en kunstenaars) is de online beeldenbank en webwinkel van het Reproductiefonds Vlaamse Musea NV dat die betreurenswaardige kennisevolute moet tegengaan.
Het reproductiefonds werd in 1999 – ondertussen al 7 jaar geleden – door de Vlaamse regering opgericht om een dergelijk digitaal kunstplatvorm, zoals Lukas, met hoogwaardige digitale reproducties te realiseren.
De beeldenbank komt tot stand dankzij een vrijwillige samenwerking met musea en andere erfgoedorganisaties en wordt continu aangevuld. Ook het Gentse Museum voor Schone Kunsten en de Sint-Baafskathedraal leverden al een bijdrage uit hun collecties.
Op dit momenten bevat Lukas overigens al een 700-tal beelden uit de Vlaamse kunst- en cultuurgeschiedenis. Over twee jaar zou de collectie zo’n 5000 werken moeten bevatten.
Een samenwerking met gelijkaardige initiatieven uit het buitenland behoort zeker ook tot de (toekomst)mogelijkheden. Hierdoor zullen Vlaamse kunstenaars ook voet aan grond krijgen op buitenlandse bodem en kan het Vlaamse publiek kennis maken met buitenlands cultureel erfgoed.
Het belangrijkste doel van Lukas is bijgevolg dat een breed publiek toegang krijgt tot de Vlaamse kunstschatten om zodoende de kennis erover te vergroten.
De bezoeker van de beeldbank kan de beelden gratis raadplegen. Online (betalend…) bestellen kan ook; de prijs is dan afhankelijk van waarvoor men het werk wil gebruiken, van de oplage en van de resolutie.
In de webwinkel vindt men ook de nodige kunstmerchandising om het geheel nog meer toegankelijk te maken. Zelfs kunstleken zullen zich aangesproken voelen door de onvergane glorie van de oude en nieuwe Vlaamse meesters dankzij onder andere een puzzel van het Lam Gods; 1000 stukjes zijn goed voor 15,50 euro.
Wil men hiermee jongeren bewegen tot een groter kunstbesef, dan zal men echter wel nog een iets grotere – en meer doordachte – inspanning moeten leveren. Dat spreekt voor zich.
© 2006 GENTBLOGT VZW
Ach, associaties: Anciaux en Van Eyck. Ik herinner mij nog dat Anciaux een tentoonstelling opende in Gent (ik denk Peter Greenaway in ‘t Caermersklooster in 1999), en onze stad prees om Het Lam Gods, geschilderd door de gebroeders Van Dyck. Jaja.
https://www.lukasweb.be is zeker een bezoekje waard! Het reproductiefonds is trouwens in Gent gelocaliseerd en wordt geleid door een rasechte Gentenaar.
Dit is een prachtig initiatief! Wel vreemd dat men daar niet vroeger aan gedacht heeft. Zo vind ik ook de initiatieven van de steden als Gent en Brugge met hun “beeldbank” rubriek. Spijtig dat in Gent het aantal foto’s nog zo gering en beperkt is. Ik hoop dat ze het weldra gaan uitbreiden.
Kleine vraag: waarom Lukas en niet Lucas?
Tweede kleine vraag : sprak men vroeger niet van Sint-Lucas? (Ik begrijp natuurlijk dat het op de web kort moet zijn)
Niet vroeger aan gedacht? Kijk eens op https://www.kikirpa.be; en klik op fototheek online. Daar vind je zowat het volledige Belgische kunstbezit (momenteel een 500000 foto’s online te raadplegen, de rest enkel op papier).
Een deel van de foto’s op lukasweb is daar trouwens van gejat ;-)
Lukas moet klinken maar vooral rinkelen, met de klemtoon op “kas”. Een topinstelling zoals het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium heeft inderdaad een grote voorsprong, maar men heeft het liever over “een samenwerking met gelijkaardige initiatieven uit het buitenland”.
Lukasweb trekt een “meertalig” kleedje aan (NL-FR-EN). De Franse tekst is –zacht uitgedrukt- schabouwelijk. Indien men ervan uitgaat dat het Frans geen deel uitmaakt van het Vlaamse kunstpatrimonium, dan begint men er liever niet aan. Ik weiger nochtans te geloven dat Vlaanderen niet (meer?) over de intellectuele capaciteiten zou beschikken om voor een behoorlijke vertaling te zorgen. Misschien ben ik wel té onbarmhartig, rekening houdend met de plaats waar “Lukas” gevestigd is (“Berg van Barmhartigheidâ€) dat https://www.lukasweb.be aanduidt als “Mont de la Pitiéâ€, wat inderdaad meelijwekkend is.
Met slechte vertalingen is de uitstraling van het Vlaams kunstpatrimonium niet gediend.
Leg mij bijvoorbeeld uit hoe je een “magnète” aan een Franstalige verkoopt? Het werk van Jean Fouquet (15e eeuw) vertoont “un riche pallet de couleursâ€. Op het Lam Godsveelluik treft men een “pèrle†aan, en “on reste bouché beéâ€. In “le choir†van de “cathédrale Saint Bavo†zou houtwerk “en bois de mahonie†te vinden zijn, een houtsoort die men nog in het oerwoud moet ontdekken. Nog niet van je “acajoustoel†gevallen? Dan heeft de Gentse hoofdkerk nog andere raadsels in petto die zelfs Arsène Goedertier niet meteen zou hebben ontrafeld. Hou je goed vast: “L’ordre du membrane florinâ€â€¦? Heeft inderdaad iets te maken met Lukas (de Heere): de Orde van het Gulden Vlies! ( nota bene gesticht door een Franstalige hertog van Bourgondië, maar dat zal ook wel een “accident de l’histoire†geweest zijn).
Misschien is mij een subtiliteit ontgaan en is “Lukas†niets anders dan de aanzet van de toekomstige Vlaamse circusschool in Gent. In dat geval hoop ik dat initiatiefnemer Ansio mij deze vreselijke dwaling vergeeft. “Lukas†heeft mij dan toch veel bijgeleerd, maar dan niet over wat ik ervan mocht verwachten. Wist u bijvoorbeeld dat bisschop Triest, die voor de huisvesting van “Lukas†heeft gezorgd, begraven werd in zijn appartement? Volgens het Vlaams Reproductiefonds leverde Du Quesnoy immers “une tombe d’appartâ€, voor hem en zijn “staffâ€!
Gent heeft ook een museum dat mij totaal onbekend was: “le musée des arts fins†(om verwarring met Bozar te vermijden?). In de zoekfunctie wordt sorteren (trier) “sorterâ€: op die manier zal de Franstalige surfer snel de uitgang kiezen.
Wil ik dan toch met een positieve noot eindigen over deze beschamende vertoning op het Internet? “Lukas†biedt ons een wereldprimeur: de sleutel om de diefstal van het paneel van de Rechtvaardige Rechters eindelijk op te lossen. Wij vernemen er immers dat de Duitsers in 1942 het “Lam Gods†hebben weggebracht via een slot, la “serrure†Neuschwanstein.
Mijn eerste bewonderende/admiratieve reactie is inderdaad fel gekoeld.
1. de inhoud van https://www.kikirpa.be is inderdaad veel rijker, en dus veel vollediger.
2. Het blijkt inderdaad een puur commerciëel gedoe te zijn, met de steun van een Minister: Bert Anciaux.
3. Inderdaad de Franse tekst is puur en zuiver belachelijk. Als dat Vlaanderen in de wereld aan bekendheid moet helpen, dan zal er inderdaad veel gelachen worden. En zeggen dat er mensen verwijten werpen richting Franstaligen, Walen en nog vele anderen over hun slechte kennis van het Nederlands. Hier wordt bewezen dat de oude traditie van de Vlaamse tweetaligheid/ meertaligheid inderdaad meer en meer tot het verleden behoort. (Soms is het met de eigen taal ook al even erg)
@ Francois d.C.: Ik vermoed dat ze met het woord “Magnete” in feite “Maagd” bedoelen of: “Vierge Marie”. De vrienden van de Abrahamstraat, nieuwe buren, in de “Mont de Piété”, mogen bij volgende vertaling altijd eens de brug oversteken tot bij mij thuis.
Meetlatjes, magneetjes voor op de koelkast, puzzles van Ravensburger, enz… zijn inderdaad een puur commercieel en conventioneel gedoe. Op zichzelf heb ik daar niets op tegen maar waar blijft de creativiteit ? Als je de Vlaamse schilderkunst in beschouwing neemt ligt de klemtoon op het detail. Het volstaat die geniale details van Van Eyck en Brueghel uit te vergroten en te commercialiseren en je beschikt over een goudmijn aan marketinginstrumenten.
Als het iemand een troost kan zijn: het Engels is al even schabouwelijk.
Euh nee, mij is dat eigenlijk hoegenaamd geen troost. Schaamtelijk.
Het zal wel vooral een rondje op-de-borst-kloppen door Anciaux, waarschijnlijk vanuit de idee “Vlaemsch is, beter is”.
Dat hij daarmee het personeel van andere instellingen schoffeert en hun werking ondergraaft, laat hem blijkbaar koud (het zijn toch maar federale). Maar het geeft echt wel geen goed beeld van het Belgische/Vlaamse cultuurbeleid.
We hebben in België immers echt een topinstelling met het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. In zoverre zelfs dat de halve wereld gelijkaardige instellingen opgericht heeft naar Belgisch voorbeeld. Dat vanuit een misplaatst nationalistisch perspectief willen ondergraven is op zich al erg. Door bijvoorbeeld al jarenlang de werking van het KIK saboteren met discussies over copyrights… Dat is zelfs ronduit kinderachtig in een landje als België.
Maar dat je er niets tegenover kunt stellen, is veel erger. Het KIK is immers meer dan enkel een “beeldenbank”. Naast een 850000 foto’s van kunstwerken, onderhouden ze ook wetenschappelijke dossiers over “onze” kunstwerken, ontwikkelen ze expertise op gebied van onderzoeksmethoden en restauratietechnieken, …
Dat Vlaanderen geld steekt in een cultuurproject, kan ik alleen maar toejuichen. Maar dan liefst wel in een project dat het waard is, en een meerwaarde biedt. En ik vind magneetjes dus _geen_ meerwaarde. We hebben al een topinstelling die fantastisch werk doet; laat ons daar ons geld insteken.
Echt schaamtelijk. Een dergelijk project met veel poeha opzetten, maar dan moeten vaststellen dat het eigenlijk een louter commercieel vehikel is dat geen meerwaarde biedt tov bestaande projecten en bovendien zeer amateuristisch (eigenlijk kleuterachtig) omspringt met de vertalingen.
Niets tegen commercialiseren/reproduceren van kunst, maar men moet er dan ook maar voor uitkomen dat het eerder die finaliteit heeft. En trouwens, ligt daar niet eerder een taak weggelegd voor de privé-sector ipv voor de overheid?
Oei! Ik was mis: men heeft in de site het woord “Magnete” nu vertaald door “Aimant” wat nu vermoedelijk juist is. En nu versta ik wat ze bedoelen: een schilderij-reproductie die met een magneet ergens kan vastgemaakt worden. vergeten we maar die maagden en andere veronderstellingen.
Wat ik ook niet volledig begrijp is wat Jean Fouquet doet tussen de Vlaamse Primitieven? En dan nog met als onderwerp de Maitresse van de Franse koning, Agnes Sorel, als Maagd Maria.
Bwaa, Vlaemsch of Bourgondisch, doet er niet zoveel toe he… Maar ze hadden dat schilderij op zijn minst wel in de database mogen opnemen. ;-)