RSSMoeilijk moet mogen
Een avondje in de opera. De dag ervoor Les liasons dangereuses nog es gezien. Een knappe film met schitterende dialogen waarin de opera een paar keer een sprekend decor vormt. Dat is het vanavond ook op een wat kleinere schaal. Voor veel mensen is dit meer een mondain avondje uit dan een muziekavond. Er wordt aardig wat rondgekeken, geknikt, ik vang op dat het halve kader van een grote bank zorgt dat de zaal ongeveer gevuld geraakt, inclusief dames met een waaier. Het is inderdaad behoorlijk warm. Daarenboven wordt dit niet de meest toegankelijke avond, maar dat weten ze nog niet allemaal. Dit is werkelijk een concert met durf.
László Paulik speelt een aantal van de capriccio’s voor viool solo van Paganini op een historisch instrument met darmsnaren. Uiteraard bestaan er geen opnames van Paganini zelf, het is een beetje raden hoe hij klonk. In elk geval werd duidelijk dat darmsnaren anders klinken en dat is even wennen. Enerzijds klinken ze een heel stuk zachter, zijn ze duidelijk veel moeilijker te bespelen wat resulteert in enkele ‘onzuiverheden’, maar bieden ze ook een andere tonaliteit, rijker aan boventonen. Paulik was heel zuinig met vibrato, niet onlogisch, want darmsnaren vibreren sowieso meer dan metalen snaren. Op de achtergrond werd de partituur geprojecteerd. Wie daar zin in had kon letterlijk meevolgen, of gewoon onder de indruk zijn van de complexiteit ervan. Overigens ook puur esthetisch een mooie zet, die deed denken aan kalligrafie.
De capriccio’s werden netjes verdeeld voor en na de pauze, al speelde Paulik na de pauze een tikkeltje meer ontspannen.
Nog voor de pauze speelde Arne Deforce Time and Motion Study II van de Britse componist Brian Ferneyhough. Dit werk uit het midden van de jaren zeventig is een complex stuk waar de cellist niet alleen cello speelt, maar via zijn spel ook de elektronica stuurt die de live klanken vervormd reproduceert. Je krijgt dus flarden klanken te horen die terugverwijzen naar wat de cellist al heeft gespeeld. Ook hier werd de complexe partituur geprojecteerd.
Geen easy listening uiteraard, maar wel een interessant stuk. De componist liet zich inspireren door het leven van Antonin Artaud die tijdens een behandeling met elektroshocks bleef schrijven om zijn geheugen te trainen. De rol van het geheugen wordt hier door de elektronica ingevuld. Geen wonder dat de compositie een herkenbare theatraliteit heeft.
Ferneyhough is sterk beïnvloed door het deconstructivisme. Dat gaat ervan dat er geen reële stabiliteit, autoriteit of centrum is, wat leidt tot ongeremd relativisme en scepticisme. Intussen is de invloed van die stroming en het ruimere postmodernisme sterk getaand en worden de producten van die stroming vaak aan hevige kritiek onderworpen. De composities van Ferneyhough lijken wel meer dan historische relevantie te zullen behouden. Overigens was dit stuk in juni al te beluisteren in Logos.
Na de pauze waren de banken van de bankiers behoorlijk uitgedund, maar het echte publiek bezorgde de durvers van de avond een warm applaus.
Info over dit concert: op de website van het Festival.
© 2006 GENTBLOGT VZW