Campo Santo
Campo Santo, het Père Lachaise van Gent, de kunstenaarsheuvel, de Vlaamse heldenheuvel… Je kon er de laatste maanden niet om heen. In het kader van de monumentenstrijd staat Campo Santo samen met onze boekentoren in de finale. Maar wat is er nu eigenlijk allemaal van waar? Liggen daar werkelijk zoveel bekende mensen? Is het echt het mooiste kerkhof van België? Campo Santo onder de Gentblogt-loep …
In het midden van de 19 eeuw waren de kerkhoven in het Gentse wat ‘volzet’ aan het geraken en zorgden perikelen met Joden en protestanten ook voor heel wat ophef. Er was eigenlijk wel nood aan een nieuw (katholiek) kerkhof.
En dat trof, Sint-Amandsberg was net een onafhankelijke parochie geworden, en daar hoorde eigenlijk een nieuw kerkhof bij. Campo Santo was geboren!
Er moet in die tijd al een goeie marketing gevoerd geweest zijn rond Campo Santo, want ze slaagden erin om alle rijken naar daar te lokken. De bourgeoisie maakte er uiteindelijk zelfs een erezaak van om er een laatste rustplaats te vinden. En dat bracht natuurlijk geld in het laatje. Véél geld, want de prijzen voor de concessies op Campo Santo waren niet min. Een mooie meevaller voor de gloednieuwe parochie …
Als je bij de naam Campo Santo ook spontaan denkt aan ‘het’ Campo Santo in Pisa, dat kerkhof omgeven door een kloostergang en met tal van mooie romaanse bouwsels, dan zit je verkeerd. ‘Ons’ Campo Santo is louter afgeleid van de oorpsronkelijke betekenis van Campo Santo: “heilig veld”. Geen kloostergang in Sint-Amandsberg, ook geen cypressen en al helemaal geen romaanse tempels. Maar wel een barokke kapel. En oude bomen staan er ook. Iets soberder dus, maar zeker de moeite om te ontdekken!
Op de heuvel waarop het allemaal begon, zou volgens de legende de heilige Amandus nog hebben gepredikt, waardoor er later een bidplaats zou zijn geweest. De dag van vandaag is het nog steeds een oase van rust, een plaats waar je kan mijmeren bij de namen op de graven. Maar niet alleen bij de namen. Op deze necropolis staan er echt prachtige graven, gemaakt door befaamde beeldhouwers, die er later ook zelf een plaats hebben gekregen.
Neogotiek, eclecticisme, art nouveau en art deco, we vinden het er allemaal. Maar je hoeft niets van die bouwstijlen af te weten om bevangen te worden op Campo Santo. De grootsheid van de graven doen iedereen wel wat.
En inderdaad, wie kon er zo’n mooie praalgraven krijgen? De rijkere klasse, zoals hierboven reeds aangehaald, of beroemdheden. (Maar meestal kwamen die beroemdheden ook wel uit de rijkere klasse.) Jozef Guislain, Gustaaf en Karel van de Woestijne, Rosalie Loveling… ze hebben er allemaal een mooie rustplaats gekregen. Ook bekende Gentse beeldhouwers, zoals Aloïs De Beule en Louis Cloquet, de man van het Sint-Pietersstation en het Postgebouw. En dan mag ik de architecten zoals Roelandt en Minard niet vergeten!
Ook Jan-Frans Willems ligt er begraven, de man die met ‘Reinaert de vos’ de Vlaamse taal in ere herstelde. Bovenop de heuvel die men dan ook heel toepasselijk de Willemsheuvel of Reinaertsheuvel noemt, heeft hij zijn laatste rustplaats gevonden.
Het monumentale grafmonument van Jan-Frans Willems is echter niet het hoogste op Campo Santo. Vermoedelijk is die eer weggelegd voor de graftombe van rechter Martens. De man die leefde met een grote angst voor schijndood. De luiken van zijn grafkelder dienden dan ook voor eeuwig open te blijven. Maar sterker nog, hij wou dat zijn krant nog twee jaar na zijn dood dagelijks bezorgd werd op zijn graf. Zo zou er tenminste toch één iemand elke dag langskomen en zijn eventuele hulpgeroep horen…
Naast die grootse bouwsels kunnen we op heel wat van de kleinere graven ook prachtige symbolen terugvinden. Symbolen met elk hun eigen betekenis.
Een handdruk bijvoorbeeld; kan duiden op het nemen van afscheid, maar ook op het weerzien in het hiernamaals. De dood als een tijdelijke scheiding… Of een slang die in haar eigen staart bijt; het symbool voor de eeuwigheid, het eeuwig leven. Een omgekeerde fakkel kom je hier en daar ook tegen, een teken dat niet veel uitleg behoeft …
Eén van de opmerkelijkste zaken die tijdens mijn bezoek de aandacht trok was
‘de hand Gods’. Boven de deur van de crypte zien we een reuzenhand, met daarin vijf biddende kinderfiguurtjes:
Het verhaal erachter heb ik niet gevonden, maar misschien gaat het om vijf kinderen die allemaal kort na elkaar overleden zijn? Weet één van onze lezers er meer over?
Bronvermelding; Het Campo Santo van Sint-Amandsberg – Sabine De Groote
© 2006 GENTBLOGT VZW
Ben daar gisteren voor de allereerste keer geweest, en het is een prachtige plek, heeft ook iets surealistisch vond ik, zo vanbovenop die heuvel. Het is vrij eenvoudig te zien dat er zich restauraties opdringen, we zagen onder de kapel 2 loden kisten liggen, hier en daar is een graf ingezakt.
Ben onder de indruk van de ligging en het park. Alsof je door een Gents geschiedenisboekje wandelt, of langs een straat-namen-plan;-)
Ik heb er zatermiddag een ganse dag opnames gedaan voor een film Prachtige locatie, mistig en somber :-)
Heb daar vrijdag ook weer een fotosessie gedaan, inderdaad een erg mooie lokatie!
Hallo,
een vraagje ivm deze locatie, (campo santo) mag je daar zomaar een fotoshoot doen, of moet je eerst iemand contacteren en een afspraak maken of zo?
mvg, Bart
Het is een openbare plaats, dus ik denk dat het wel kan. Anders moet je eens horen bij paul.deloore@skynet.be of dominique.verhaegen@telenet.be
Het Campo Santo, de Vlaamse heldenheuvel, is inderdaad een prachtige plek. Het is een adembenemend mooie locatie, een openluchtmuseum bijna. Als leerling van het Sint-Janscollege had ik al een aantal keer het voorrecht om op de begraafplaats les te krijgen. En geloof me, zoiets blijft je echt bij. De gedichten van Karel Van de Woestijne aan zijn graf kunnen voordragen, heel indrukwekkend. Er liggen enkele grote namen begraven, waaronder de grootste professor Guislain. Veel mooier is echter dat plaatselijke helden, grote figuren en gewone mensen er samen begraven liggen….Ik ken geen mooiere plek om even tot rust te komen en te genieten van al het bezienswaardige!
Ik heb reeds meerdere keren het prachtig en rustig gelegen campo santo bezocht, echt om er helemaal tot rust te komen na jachtige werkweek. Volgende keer, wellicht rond Allerheiligen ga ik er de sfeer opsnuiven van rust en kalmte en nadenken en filmopnames doen… voor later !
Op zoek zijnde naar de begraafplaats van mijn grootmoeder,Pharaïlde Van Biesbroeck met vijf kindjes gestorven in vroege leefjaren, ben ik zeer getroffen door de symboliek van Gods hand met de vijf kinderen die zij verloor. Zij is namelijk overleden aan 31 jaar na een kraambed op 9/6/1916. Zij had in totaal negen kinderen ter wereld gebracht waaronder vier overleefden. Zij is gehuwd op 3 januari 1903.Vermoedelijk ligt zij begraven met mijn grootvader Pieter Leonard De Meese in sint Amandsberg?