RSSExpositie: Gent morgen
De veranderde stad
In 1960 werd de Reep gedempt ter hoogte van het bisdom. Vandaag koestert Gent opnieuw de waterlopen in de binnenstad.
Het Stam buigt zich over de vraag hoe stadsplanning de wildgroei probeerde in te dijken en Gent ingrijpend veranderde.
Lees meer bij DS Online
© 2006 GENTBLOGT VZW
“De stad mag ook niet te mooi worden†leest men in het begeleidend boek van de tentoonstelling. Wat voor onzin is dat! Wel zeer nuttig om rampzalige stedenbouwkundige ingrepen goed te praten. Zo moet de “te mooie†Oude Bijloke er aan geloven. Als het STAM niets anders wordt dan een propagandamiddel voor de overheid, dan zijn wij verkeerd bezig.
In 1991 luidde de titel van een tentoonstelling over de Gentse wooncultuur in Mozarts tijd: “Een remarquabel ambellissementâ€. Die titel verwees naar het (niet al te mooie) woordgebruik in de bouwaanvragen van toen, die de klemtoon legden op stadsverfraaiing. Die wooncultuur in de eeuw van de Verlichting was inderdaad “te mooiâ€, zoals trouwens de muziek van Mozart. Wat is daar verkeerd aan?
Tja Frans,
ik snap je opmerking, maar als ik een dag in Nederland rondgelopen heb op perfect gedesignde pleintjes met harmoniërend stadsmeubilair en horeca die zich strikt aan een vroeg sluitingsuur houdt, dan ben ik toch iedere keer zo content van weer in Gent te arriveren.
Onze mikmak van stijlen en compromissen kan zo bevrijdend aanvoelen…
Ik vrees niet echt voor de oude Bijloke die op zich een lappendeken is van wat de geschiedenis achterliet. Aan stadsverfraaiing wordt in Gent wel degelijk gewerkt. Op een verstandige, zij het misschien zeer Belgische, manier. Beke’s boekje licht het allemaal uitvoerig toe. De missers en de geslaagde projecten. Maar eigenlijk heb je zijn boekje niet nodig, een wandeling door de kuip volstaat toch? Of vergissen al die bezoekers zich?
Het is een zeer terechte opmerking: Gent (maar ook veel andere ‘hippe’ steden) worden door gestroomlijnde neparchitectuur en uitgekiende lichtprojecten omgebouwd tot 3Dprentjes, recht uit Disneyland. Een stad moet voor een deel ruig en onbeheerst kunen blijven om nieuw leven te kunen geven, dat is precies wat Gent altijd aantrekkelijk heeft gemaakt voor creatieve mensen en dat is in hoge snelheid aan het verloren gaan door te hoge huisprijzen, door de instroming van modieuze veelverdieners, het ombouwen van de Kuip tot een horeca-keten… Laat ons maar ‘ns stoppen om die evolutie goed te vinden en naar echte leefbaarheid streven (met à lle bevolkingsgroepen).
Gelukkig valt dit ‘stroomlijnen’ in Gent goed mee. De miskleunen uit het veleden behoren tot de geschiedenis van de stad en af en toe wordt er nog wel eens eentje bijgemaakt. Zij het niet meer zo grof als in de jaren zestig en zeventig. Hoe zouden we nu discussiëren over stadsvernieuwing zonder de foute bombast aan het zuid bijvoorbeeld? Hoe jammer ook dat het Colloseum verdween…
En romantiseren is ook van alle tijden, cfr 1913 en de toeristenval aan het Veerleplein. Stel je voor dat we in een vlaag van historische correctheid het gravensteen zouden afbreken en het lichtplan weer doofden. De poppen zouden nogal aan het dansen gaan… Nee, dat organische evenwicht is net de grote troef van Gent.
Vero, het Gravensteen werd nooit zafgebroken, het werd gerestaureerd. Het Veerleplein is geen toeristenval, dit plein heeft er altijd gestaan, het werd slechts gewijzigd en gerestaureerd. We moeten er van af van die overdrijving van nestbevuilers die zich interessant willen maken door het werk van hun ouders te denigreren. In heel Europa zijn er gerestaureerde monumenten, het is alleen maar in Gent dat ik de eigen mensen daar dom en kleinzielig hoor over doen.
Wat ik zie aan deze tentoonselling is dat Gent nu al meer dan 30 jaar min of meer dezelfde weg volgt als grote buitenlandse metropolen. Ik vergelijk met de Britse, Franse, Nederlandse, Duitse en Spaanse steden waar ik meermaals geweest ben (10 dagen New York niet meegeteld). Ik heb genoeg de metro genomen in Madrid en genoeg in de Franse banlieu’s gezworven om wat ik hier zie te vergelijken.
Besluit: men heeft hier in Gent een algemene trend gevolgd en meer zelfs, zijn eigen weg gegaan. Of het over de hele lijn een succes was, daar kan alleen de toekomst uitwijzen.
Weet je wat het verschil was met 30 jaar terug? Destijds deed iedereen zijn eigen zin, bouwde men zijn eigen huis en voerde zijn eigen kleine verbouwing uit. De som van al deze eigenzinnige ingrepen bepaalde het uitzicht en de toekomst van een stad. Nu echter zijn er steeds meer grote ingrepen, en waarom denk je? Omdat er in het verleden vaak foutief gehandeld werd, omdat men fouten moet rechtzetten en omdat men als individu niet meer de middelen heeft om zijn woning aan te passen aan de moderne noden en eisen. Let op: nog steeds bepalen we door iedere kleine ingreep mee de toekomst van onze stad. Maar je kan van de 19de eeuwse gordel geen verkiezingsthema maken om na amper één maand de problemen onder de mat te vegen met te zeggen dat het ruige architectuur is en men er alleen maar neparchitectuur voor in de plaats zet.
Nu ja, Gent is Gent en ik volg nieuwsgierig alle kritieken op Gentblogt.
@JM – Je moet ironie leren herkennen.
Het Gravensteen is een heropbouw en geen restauratie. Dat is een wezenlijk verschil. Naar aanleiding van de wereldtentoonstelling in 1913 werden ook heel wat nieuwe ‘middeleeuwse’ bouwwerken uitgevoerd zoals: het Veerleplein, Sint-Michielsbrug, de Post enz. Op die manier wou men de bezoeker de indruk geven dat alle gebouwen in Gent echt oud waren. Neogotiek was in die periode zeer populair in België (en vooral in Gent). Naar mijn smaak heeft men toen in Gent mooie, modernere bouwwerken gesloopt om – in zekere zin – Disneylandarchitectuur in de plaats te geven. Over 100 jaar zullen er waarschijnlijk ook mensen beweren dat wat in Disneyland staat ‘echt’ is.
En dat is niet denigrerend bedoeld tov vorige generaties maar gewoon een vaststelling…
En da
Sommige ironien zijn zeer moeilijk te vatten. Ik weet zeer goed wat Gent in 1900-1913 meegemaakt heeft. Wat authentiek en wat het niet is, daarom juist wil ik dat groot onderscheid maken tussen de termen restaureren en heropbouwen. Wat gij heropbouwen noem is het niet altijd.
In mijn huis met een gevel dat er uitziet als uit 1775, is een groot deel van het metselwerk uit de 17de eeuw, sommige steunmuren binnen dateren nog van vroeger. Bij mijn buren hetzelfde. Hadden we geld, we konden hier, via opzoekingswerk, alles zijn uitzicht geven, met 90% garantie, van het originele.
In 1900 hebben sommigen ook die oefeningen gemaakt met min of meer geluk, (of fantazie). Maar ik wijger dat “fake” te noemen! Architecten als Amand Janssens waren bv. archeologisch heel goed op de hoogte. In de jaren 1950 nog was Paul eeckhout nog een zeer onderlegde architect-restaurateur. Maar steeds waren er mensen die het beter wisten en daar denigrerend naar keken. Moest Frankrijk destijds Leviolet-Leduc niet gehad hebben , we mochten ernaar fluiten om nog stenen van Notre-Dame te Parijs boven mekaar nog te kunnen zien.
Die Disneylandarchitectuur kunt ge overal terugvinden: maak dan maar eens de Frau-Kirche te Dresden belachelijk bij de Duitsers! En dat is 100% remake.
@Vero. Mag ik opmerken dat de foute bombast aan het Zuid (destijds uitdrukkelijk geprezen als “het nieuwe monument van Gent”) en de afbraak van het Coliseum niet dateren van de jaren zestig of zeventig, maar van de recente jaren negentig, toen Frank Beke schepen van Openbare werken was? Dat hij die vergissing vandaag toegeeft siert hem. Daarmee nodigt hij de huidige pleitbezorgers van andere grote projecten uit tot nadenken et tot wat meer bescheidenheid. Het moet voor onze burgemeester een nachtmerrie zijn dat men het Wilsonplein (soms smalend Ceaucescuplein genoemd)ooit zou kunnen omdopen tot Bekeplein. Met het afvoeren van het “winnend” ontwerp voor een Muziekforum (“een uit de kast gevallen Memphisconcept”, zoals een architectuurrecensent opmerkte) in de onmiddelijke omgeving, is onze kwetsbare, organisch (het woord is inderdaad zeer toepasselijk) gegroeide binnenstad overigens alweer ontsnapt aan foute bombast.
Straks gaan ze in Brugge (of all places) nog beweren dat Gent nep is, als met dit hier gelezen heeft.
Het is misschien een stomme vraag, maar waar en wanneer kun je naar deze tentoonstelling?
De link naar het artikel is enkel voor abonnees nuttig.
Je kan er vanaf vandaag binnen tussen 10 en 18 uur. De tentoonstelling is open van donderdag tot zondag en dit tot 7 januari. Toegang is gratis maar groepen die een rondleiding willen betalen 60 euro (25 euro voor scholen).
In het bijlokeklooster, STAM = stadsmuseum, een afkorting waar ik nog niet vertrouwd mee ben
http://www.gent.be/eCache/THE/4/125.UmVjPTEyMTQ0NQ.html
Ik vroeg me al af wanneer de link naar Brugge zou gelegd worden;
middeleeuwse vetes duren toch lang he.
In ieder geval is het provinciaal hof op de markt in Brugge even authentiek als de oude post op de korenmarkt.
En Ieper dan!
Ik volg je wel voor een deel Jean-Marie en restaureren vind ik wel OK. Maar veel van de bouwwerken van 1913 hebben er nooit gestaan en waarom moet je dan kiezen voor die neo-gotiek? Het pakhuis dat verdwenen is voor de Post vind ik persoonlijk veel mooier.
Inderdaad het Pakhuis van voordien was mooier, maar de wens was er voor een gebouw dat meer functioneel was, maar niet met industrieel uitzicht, zoals de Vismijn van Arch. Pauli. Dat zag er uit als een stationsgebouw. Dat paste dan minder in de stad.