RSSGent weert sociale getto’s
Er komen geen getto’s meer met honderden sociale woningen.
De stad Gent wil komaf maken met de sociale getto’s of de cités die in de hoogte zijn gebouwd. Nieuwe sociale woningprojecten zullen kleinschalig zijn. Een ander streefdoel is de helft van de huurwoningen voor een sociale prijs te laten verhuren.
Lees meer bij DS Online en De Gentenaar
© 2006 GENTBLOGT VZW
Heel heel heel goed. En die … tja…”woningen” aan het Rabot..is de wijk gedoemd om tot het einde der tijden met die betonblokken opgescheept te zitten? ;-) Ik weet niet of de mensen er graag wonen, maar er leeft toch veel onbehagen- zie de vernielingen, de brandsctichtingen enkele jaren terug..
Dit is toch wel een fundamentele ideologische ommezwaai van de socialisten, die altijd voorstander zijn geweest van woontorens, liever dan van “Malemtoestanden†die te veel naar parochies en begijnhoven verwijzen (hoewel het eigentijdse de Hollainhof dat nu ook pretendeert). Een ommezwaai die men alleen maar kan toejuichen omdat iedereen eindelijk begint te beseffen dat woontorens niet hebben gezorgd voor de verwachte sociale cohesie, zoals figuren à la Corbusier met zijn Cité radieuse hebben willen doen geloven. Onder zijn invloed had de ontwerper van de drie woontorens aan het Rabot, Jules Trenteseau, als uitgangspunt gekozen dat elke bewoner zijn part van het zonlicht moest krijgen, en zo werden de gebouwen ook georiënteerd. Maar wonen is niet te herleiden tot lichtinval en uitzicht alleen. Ontwerpers van woontorens of gigantische wooncomplexen zoals Nieuw Gent hebben vaak (ook wegens beperkte budgetten) het belang van gemeenschappelijke ruimtes zwaar onderschat.
De huidige ommezwaai botst echter op een dubbele realiteit.
Enerzijds is het vooralsnog uitgesloten om de woontorens aan het Rabot af te breken: er bestaat vandaag gewoon geen alternatief voor de bewoners. Eerst moeten bijna 600 goedkope woongelegenheden bijkomen, en dit terwijl de wachtlijsten lang blijven en de Gentse populatie groeit.
Anderzijds staat de ommezwaai haaks op de manier waarop men de “compacte stad†in Gent wil realiseren om open ruimte in het ommeland te sparen. Men blijft hierbij zweren bij “torensâ€, zogezegd om ruimte uit te sparen. Een toren op zich spaart inderdaad oppervlakte, maar om die toren in “leven†te houden is er altijd veel bijkomende ruimte nodig voor groen, voor toegangswegen, voor garages, voor speel- of moestuin, voor ontspanningsruimtes… Hoe hoger de woontoren en omvangrijker het wooncomplex, hoe groter ook de nood van de inwoners om er bij elke gelegenheid uit te knijpen, en dat is niet noodzakelijk in het schaamgroen in de onmiddellijke omgeving, tenzij ten behoeve van de hond.
De grote aantrekkingskracht van Gent zit in de combinatie van een organische gegroeid stadsweefsel (met opvallend veel water) waar eentonigheid en banaliteit afwezig zijn. Waar knelt het schoentje het meest in het Gents stadsbeeld? Precies waar eentonigheid en banaliteit overheersen en de “organische groei†van de stad werd doorbroken: Rabottorens, Wilsonplein, Ramen, Broederlijke Weversplein, Sint-Michielsstraat, Dobbelslot, Oude Beestenmarkt en noem maar op.
Men heeft het vandaag in Gent al te graag over de noodzaak (?) van een nieuw “architecturaal statement†en verwijst dan steevast naar de Waalsekrook of het STAM. Is die noodzaak niet prangender op het vlak van de (sociale) woningbouw, die veel verder zou moeten gaan dan het dwangmatig stapelen van bewoners? Indien ook onze generatie “monumenten†wil tot stand brengen, dan laten we beter de huidige voor wat ze zijn en legt men de klemtoon op wijken en stadsdelen die het nog ontberen. En zo bereidt men ook een spreidingsplan voor de toekomstige toeristen voor wie de Graslei te klein wordt.
Bij projecten van meer dan 50 woningen wordt aan de ontwikkelaar gevraagd 20% sociale woningen in te plannen. Een positieve maatregel. Het paarse beleid maakt echter een vreemde kronkel door ook het omgekeerde te vragen: vanaf 50 sociale woningen ook 20% private woningen in te plannen. Hoe men op die manier tot een beduidend groter aandeel van sociale woningen wil komen is een groot vraagteken.
Het beleid doet hiermee een toegeving aan private ontwikkelaars die alleen omwille van het tweede deel van de maatregel ook het eerste gedeelte aanvaarden. Het valt te verwachten dat het aandeel van heel dure, voor de meeste mensen onbetaalbare, woonprojecten met deze maatregel alleen maar zal toenemen. Behalve dat ze enkel voor de lucky few betaalbaar zijn, is het nadeel van deze woonprojecten dat ze de druk op de prijs van omliggende private woningen doen toenemen, en op die manier sociale verdringing in de hand werken.
Iets gelijkaardigs wordt momenteel gepland op de site van de oude Treillarmé-fabriek. Men wil er wel sociale woningen bouwen, maar doet er tegelijkertijd toegevingen aan de eigenaar van de oude fabriek, die op die manier veel winst kan maken met private woningbouw.
Verontrustend trouwens dat men zijn pijlen richt op zogenaamde ‘getto’s’. Het impliceert dat bepaalde bevolkingsgroepen (armen, allochtonen) beter niet in een zelfde buurt wonen maar ‘gespreid’ moeten worden. Dit gaat echter voorbij aan het echte probleem: dit is dat veel te veel woningen een veel te lage woonkwaliteit bezitten, en dat bepaalde bevolkingsgroepen geen andere keuze hebben dan in die woningen te wonen omdat de betere voor hen onbetaalbaar zijn.
beste E.V.
Ik wil even kort toelichten het tweede deel van betreffende maatregel; ikzelf heb geformuleerd in het verkiezingsprogramma van Spirit; waar dit punt is opgenomen in het verkiezingsprogramma van SP.a-Spirit en nu in het bestuursakkoord staat.
Zoals men wellicht weet verkeren zowat alle sociale huisvestingsmaatschappijen in slechte financiele papieren. Sociale huisvestingsmaatschappijen zijn geen winstgevende bedrijven. Het centraal inschrijvingsregister en daaropvolgend de fusie van de maatschappijen in het Gentse moeten er toe leiden dat deze maatschappijen zo efficient mogelijk de doelstellingen van het stedelijk woonbeleid kunnen tot uitvoer helpen brengen. Om de financiele overleefbaarheid van sociale woningbouwmaatschappijen te vergroten wil het ter sprake zijnde tweede deel van de maatregel er toe bijdragen dat inkomsten kunnen gederft worden door wooneenheden op de reguliere huur/koopmarkt te brengen. Dus die gelden moeten de financiele kosten van de bouwprojecten wat drukken. Dat en geen ander is de eerste gedachte die geleid heeft tot het voorstellen van deze maatregel.
Sociale huisvestingsmaatschappijen moeten op zoek naar dit soort van constructies omdat ze ondergefinancierd worden door de Vlaamse Overheid. In plaats van de aan de kaak te stellen verplichten jullie sociale huisvestingsmaatschappijen om ‘creatieve’ oplossingen te zoeken. ‘Creatieve’ oplossingen die als enig effect hebben dat ze de stijging van de woningprijzen ondersteunen en het aantal bijkomende sociale woningen beperken.
Als de enige bekommernis de financiële overleefbaarheid sociale huisvestingsmaatschappijen is, waarom worden ze dan VERPLICHT om 20% private woningen in te plannen?
Als hun overleefbaarheid de enige bekommernis is dan zou men verwachten dat ze eventueel, na een grondige motivering, een deel van de goedkoop verkregen grond aan private ontwikkelaars mogen verkopen. Dit veeleer als uitzondering dan als regel, aangezien op deze manier het aandeel van sociale woningen niet structureel kan stijgen.
Het is correct dat deze maatregel op zich er niet zal voor zorgen dat het aandeel (hoeveelheid) sociale woningen zal verhogen. (al denk ik wel dat er wel dat het beoogde effect van financiele rendabiliteit op zich van de sociale huisvestingsmaatschappijen op langere termijn wel meer budget zal vrijmaken om meer sociale wooneenheden te voorzien) Het aantal sociale wooningen in private verkavelingen/bouwprojecten compenseren dat. Maar deze maatregel ondersteund ook een ander doel; de sociale mix. Ik ben hevig voorstander dat mensen met verschillende sociaal-economische profielen door mekaar wonen.
Er zijn heel wat andere beleidsmaatregelen die worden voorgesteld die wel moeten leiden tot meer sociale (lees: betaalbare) woningen; huursubsidies, sociale verhuurkantoren,gronden in erfpacht…
vergroting van het aanbod se sociale sociale huisvesting wordt hier niet mer als exclusieve taak van de overheid en de sociale huisvestingsmaatschappijen gezien. De hele woonmarkt wordt ingeschakeld om ervoor te zorgen dat allen hier zouden kunnen leven in kwaliteitsvolle en meer betaalbare woningen. Dat is het doel. en voorgestelde maatregelen zijn de eerste belangrijke stap daarin.
De hele discussie rond ‘sociale’ woningen gaat de jongste 20, 25 jaar aan nogal wat essentiële zaken voorbij (niet alleen in Gent overigens). ‘Sociale’ woningen worden te eenzijdig beschouwd als ‘goedkope’ woningen, en als woongelegenheid voor mensen zonder of met een vervangend inkomen. De basis van de sociale woningbouw is in de jaren 40 en 50 geweest om goedkopere woningen te verschaffen aan werkende mensen, die in de mate van het mogelijke bijdroegen aan de kosten en waar dus ook een weliswaar beperkte sociale mix ontstond, die nog altijd gedreven werd door op eigen wil een sociale situatie te verbeteren.
Die dynamiek heeft vaak ook gewerkt omdat mensen daardoor een stukje inkomen konden vrijmaken voor de sociale vooruitgang van hun kinderen. Dat ontbreekt volledig als je te veel mensen zonder inkomen, of afhankelijk van steun, in zo’n gemeenschap duwt, en krijg je getto’s waar alle sociale dynamiek uit verdwenen is. (Voor alle duidelijkheid: uiteraard moet je mensen in moeilijke situaties -tijdelijk- aan onderdak kunnen helpen.)
Stop daar mensen uit verschillende culturen in, met geen inkomens, en je krijgt een tijdbom die volledig contraproductief werkt (of waar de Belgen met nog een beetje eigen inkomen radicaal gaan stemmen).
Ik verwijs hier graag naar een korte BBC-reeks over (sociale, maar ook schitterende) architectuur, waar werkende sociale projecten door een ondoordachte influx volledig in de vernieling werdn gebracht, uiteraard gevolgd door de meeste van de bewoners. Meestal is dat door een verkeerd inschatten van politici geweest, te veel besparen op noodzakelijke voorzieningen maar ook door een te simplistische selectie van ‘gegadigden’. Dat probleem los je niet helemaal op door extra privé-woningen te bouwen om je sociale mix te bereiken, maar door krachtige, sturende maatregelen om mensen zich niet in afhankelijkheid van steun te laten nestelen.
Klinkt zwaar, ik weet het. Maar alvast in UK zijn ze op verschillende plaatsen begonnen om de slechte architectuur uit de goedkope en zo linkse jaren ’70 neer te gooien. (Dat kan ook, wel.., leuk: bekijk de spot van Sony Bravia waar met 70.000 liter verf een kleurenvuurwerk op een ter dood veroordeelde wijk werd gemaakt op )
Ik volg je analyse, Peter.
Ter illustratie: 13 jaar geleden kochten mensen uit het Scheldeoord het huisje naast ons. Jà à renlang hadden ze zelf geïnvesteerd in hun flat. De “huisbaas” had niks gedaan. Toen het Scheldeoord eindelijk aangepakt werd, koos men voor de radicale oplossing: iedereen verhuizen, en in karkas renoveren. Met die goede bedoeling verdreef men er de “sociale mix” die men nu wenst.
Tip voor de dames/heren politici: ontwikkel beleidsinstrumenten qua onderhoud waardoor de bestaande sociale woningen in orde blijven, wees een goede huisbaas!
Beste Peter,
U stelt dat de sociale woningbouw bewoond werd door een ‘gemeenschap’ van werkende mensen en dat er in die gemeenschap mensen zonder inkomen of afhankelijk van steun werden ‘geduwd’. Dit klopt niet. Wat er is gebeurt is dat onder impuls van de katholieken en private verkavelaars allerlei maatregelen werden genomen zodat steeds meer ‘werkende mensen’ een eigen woning konden verwerven. Waar deze mensen hun huizen bouwden maakte niet echt uit, zolang het maar niet in de stad was (waar het gevaarlijke socialisme heerste). Vlaanderen is vandaag dan ook navenant volgebouwd.
Ondanks deze maatregelen kan een groot deel van de mensen zich echter nog steeds geen eigen woning veroorloven. Het zijn deze mensen die nood hebben aan een alternatief, en het zijn deze mensen die we aantreffen in de sociale huisvesting, dit is, voorzover er daar genoeg plaats is…
En genoeg plaats is er dus niet, in Gent wachten 13.000 mensen op een sociale woning.
Dat er een tekort is aan sociale woningen is niet verwonderlijk wetende dat de Vlaamse overheid voor huisvesting meer besteed aan de hoogste dan aan de laagste huishoudens (40% voor de 20% rijksten, 10% voor de 20% armsten (zie Belgisch Tijdschrift voor Sociale zekerheid 2004 4de trimester))
Zoals u zelf zegt: uiteraard moet je mensen in moeilijke situaties aan onderdak kunnen helpen.
Spijtig genoeg zijn deze mensen in moeilijke situaties niet zo zeldzaam, en komen ze er dikwijls ook niet zo snel uit. Dat ze dikwijls zelfs niet in een degelijke sociale woning terecht kunnen versterkt dit alleen maar.
Dat er soms problemen zijn op plaatsen waar veel mensen in moeilijke situaties en van verschillende culturen samenwonen is niet verwonderlijk.
Dit heeft echter niets te maken met sociale woningen, integendeel, een degelijk woning waar men zich in kan terugtrekken kan er enkel toe bijdragen dat de problemen niet uit de hand lopen.
Sommige demagogen bestempelen sociale woonwijken maar al te graag als ‘getto’s’.
Echter, niet sociale woonwijken zijn het probleem, wel een tekort aan sociale woonwijken, en, zoals u zelf aanhaalt, te weinig investeringen in ondersteunende voorzieningen in veel van de bestaande sociale huisvesting.
Maar zoals u ook stelt, investeren in sociale huisvesting alleen is niet voldoende. Mensen moeten ook voor zichzelf kunnen instaan, het gevoel hebben dat ze controle hebben over hun leefwereld, hun eigen brood verdienen.
U stelt dat mensen die leven van een vervangingsinkomen zich in hun steun zouden nestelen. Wel beste peter, ik geloof daar niets van. Zo hoog zijn die uikeringen niet, en de meeste mensen zouden maar al te graag een degelijke job hebben. Dat ze deze niet vinden is omdat er
1) niet genoeg jobs zijn
(Juli 2006: aantal werkzoekenden: 240.048; aantal vacatures: 43.121 – de verhouding van 1 op 5 is een constante de laatste tien jaar)
2) omdat bedrijven steeds meer met onzekere interimarbeid werken, en de jobs die er wel zijn dus steeds minder zekerheid bieden.
Dus inderdaad: privé-woningen bouwen om een ‘sociale mix’ te bereiken is onzin, dit helpt mensen in moeilijke situaties geen meter vooruit, eerder achteruit zelf aangezien het de prijzen van de omliggende woningen in de hoogte zal duwen (zoals gebeurt is op Antwerpen-Zuid). En als u met “krachtige, sturende maatregelen” bedoelt dat men mensen onder druk moet zetten om eender welke job aan te nemen dan is dit evenzeer onzin.
Wat nodig is meer sociale huisvesting en daarnaast inderdaad ‘krachtige maatregelen’ voor werkzoekenden, dwz: een goede begeleiding, goede opleidingen betaalt door de bedrijven, bedrijven bestraffen die sollicitant na sollicitant blijven weigeren, betere voorwaarden voor, en bescherming van interimarbeid, betere bescherming van werknemers in het algemeen.