RSSKlokke Roeland
Boven Gent rijst, eenzaam en grijs
‘t Oud Belfort, zinbeeld van ‘t verleden
Somber en groots, steeds stom en doods
Treurt d’oude reus op ‘t Gent van heden
Maar soms hij rilt en eensklaps gilt
Zijn bronzen stemme door de stede
Trilt in uw graf, trilt Gentse helden
Gij, Jan Hyoens, gij Artevelden
Mijn naam is Roeland, ‘k kleppe brand
En luide storm in Vlaanderland.
Klokke Roeland, dichterlijk beschreven door Albrecht Rodenbach in 1877. Een tekst die iedere Vlaming wel al eens onder ogen heeft gekregen. En wellicht ook wel de klok zelf, die rust aan de voet van het Belfort op het Emile Braunplein en dagelijks door honderden toeristen wordt bewonderd.
Dit is echter niet de originele Roeland, de eerste versie dateert uit 1314, had een diameter van twee meter en was maar liefst twee meter dertig (2m30!) hoog. Het gewicht van deze bevallige dame was meer dan vijf ton! En in 1314 plaatsten ze zo’n klokje in een toren. Een sterk staaltje als je het mij vraagt.
De klok was de stormklok van Gent, die de stedelingen waarschuwde voor onheil zoals brand of een aankomende vijand. Maar ook bij hoog bezoek of bij terechtstellingen weerklonk ze over de daken van de middeleeuwse stad.
Een bont verschiet schept ‘t bronzen lied
Prachtig weertoverd mij voor d’ogen
Mijn ziel herkent het oude Gent
Het volk komt gewapend toegevlogen
‘t Land is in nood, “Vrijheid of dood!”
De gilden komen aangetogen
‘k Zie Jan Hyoens, ‘k zie d’Artevelden
En stormend roept Roeland de helden
Mijn naam is Roeland, ‘k kleppe brand
En luide storm in Vlaanderland
Gent was een rijke stad en één van de zaken waar de rijke steden toen mee pronkten was een beiaard. In 1659 beslist het stadsbestuur dan ook om een grotere beiaard te laten plaatsen. Niemand minder dan de gebroeders Hemony werden hiervoor aangesproken, dé referentie voor het gieten van klokken in die tijd.
De toenmalige beiaard en de bijhorende stormklok werden gesmolten en gebruikt voor het gieten van de nieuwe veertig klokken, waarmee Gent de grootste en zwaarste beiaard van de Nederlanden kreeg. Er hingen ook drie basklokken in die nieuwe beiaard, de drie Triumphanten waarvan de grootste de naam van de oude stormklok erfde; Roeland.
O Heldentolk, o reuzenvolk
O pracht en macht van vroeger dagen
O bronzen lied, ‘k weet uw bedied
En ik versta het verwijtend klagen
Doch wees getroost: zie ‘t oosten bloost
En Vlaandrens zonne gaat aan ‘t dagen
Vlaanderen die leeuw, tril, oude toren
En paar uw lied met onze koren
Zing: Ik ben Roeland, ‘k kleppe brand
Luide triomf in Vlaanderland.
Voor de wereldtentoontstelling van 1913 werd de aandrijving vervangen door een elektrische motor en werden er nog eens twaalf klokken bijgeplaatst. Misschien waren de concertjes van de wereldtentoonstelling er wat teveel aan, misschien was het gewoon de ouderdom, maar in 1914 barstte de klok. En ja, we kregen een derde versie in 1948 die we nu nog steeds kunnen aanhoren.
Die gebarsten Triumphante, of beter Roeland II, staat nu stil te wezen in de schaduw van de Sint-Niklaaskerk. Maar niet voor lang meer, de klok werd immers al in 2003 met succes hersteld in Asten (NL) en wacht nu vol ongeduld tot ze terug naar boven mag. Maar dat is pas voorzien op paaszondag 2008. Er moet immers ook nog een zusje bijkomen; Mathilde, die het zware werk voor haar rekening zal nemen. Roeland wordt dan een gewone speelklok en Mathilde onze stormklok. En dat wordt eveneens een dame met een maatje meer, ze zal maar liefst tien ton wegen!
Blijkbaar is een beiaard nog altijd een statussymbool, some things never change…
Meer info kan u hier lezen op de website van de Stad Gent.
© 2006 GENTBLOGT VZW
Waarom die klok wegnemen? Het is een toeristenattraktie geworden en ze staat daar mooi op haar plaats. Eens in de toren is men haar vlug vergeten en kraait er geen haan meer naar. Ik ben voor het behoud van de klokke Roeland op haar huidige plaats!
Hmmm, dat ‘detail’ ben ik vergeten te vermelden.
De huidige klok wordt naar beneden gehaald en komt op de plaats van Roeland.
Niet alleen de beiaard en de klok zijn statussymbolen, ook het liedje is voor de Gentenaar heel belangrijk. Wij (allez wij van Gent) zingen het toch op 21 juni na het vuurwerk als volkslied. Heb mijn vrienden van elders al gek zien kijken bij dat ritueel, maar toch kan ik het zelf niet laten om het ook mee te zingen.
is idd altijd de max; ook al kent niet iedereen de (volledige) tekst, een ‘echte’ Gentenaar neuriet op zijn minst mee als hij/zij al niet meteen uit volle borst wil/kan meezingen
Eve, ik geloof dat jij tegenwoordig een datum probleem hebt zulle….. Nationale feestdag op 21 juni ??? Of is het nog steeds de whisky …
Omdat ik de feesten zo tof vind kan ik niet wachten tot 21 juli!!!!!!!!!!!!!!
Lieve Eve, ‘t is wel 21 juli i.pl.v.21 juni hé!
Ik moet dit uitprinten want ik ken maar de eerste strofe van buiten … kwestie van te kunnen meezingen tot het einde de volgende keer.
Ah, dat is goed dat “mijn” klokke er ook zal staan in de toekomst. Van waar komt die naam voor de nieuwe klok : Mathilde?
Roland, van buiten blokken, he. Zoals ik met mijn datums;-)
Ik heb een broer die Roeland noemt. Mijn ouders woonden toen in Antwerpen en mijn moeder werd ziek van heimwee naar Gent.
Drie maand na zijn geboorte zijn mijn ouders dan ook weer naar Gent komen wonen. Mijn grootvader leerde ons het Klokke Roeland lied met de paplepel,zoals ze zeggen.
Plechtig beloofd!
Het antwoord staat in volgend artikeltje.
Hoe klinkt de melodie van dat lied? Is er hier iemand die het kan/durft inzingen en als mp3 op de site plaatsen?
Uit een tekst van 42 regels weerhouden wij volgende drie –dan moet ne mens niet zoeken tussen al die VLD-reclame ;)
“De nieuwe klok krijgt de naam Mathilde, naar de weduwe van graaf Filips van den Elzas. Mathilde gaf de stad Gent haar eerste vrijheden, vastgelegd in de ‘Keure van Mathildis’ in 1199.”
Op deze link de gevraagde muziek(noten):
http://www.studiant.be/muziek/table.asp?lied=kroeland
Breng eens een bezoekje aan een studentencantus, je zal het wel snel vanbuiten kennen :-)
In die 42 regels zie je nergens één keer het woord VLD staan. De andere 39 regels gaan allemaal over Klokke Roeland en de enige link in de tekst verwijst naar de site van de Gentse Beiaardkring. Ik denk dat je spoken ziet. Tenzij je sluiks reclame voor de VLD maakt(grapje)?
Maar nu even ernstig: het betreft inderdaad een artikel op het weblog van de VLD Gentbrugge, wees echter blij dat ik geen link naar de site van de VLD Gentbrugge zelf plaatste, want daar is het al VLD Gentbrugge wat de klok slaat. Ik plaatste echter een link naar het archief van de VLD Gentbrugge, en daar komt de hele VLD winkel helemaal niet aan bod, een mens kan niet bescheidener zijn.
het is technisch onmogelijk om een klok te herstellen, dat zal iedere expert beamen. men kan wel een scheur dichten maar de klok zal nooit meer een mooi geluid kunnen voortbrengen. het ‘herstellen’ van de klok enkele jaren geleden was puur geldverspilling (lees geldverduistering) en dit zal wel blijken als men ooit de klok gaat ophangen en erop zal slaan (zal dit wel gebeuren? omhoog hangen miss wel, goed uit het zicht…)
Klokke Roeland moet daar blijven, hersteld of niet. Of willen ze daar ook tramhokken plaatsen zoals langs St Niklaas binnenkort.
De geschiedenis van de klok en Gent mag niet in herinnering gebracht. Kennis van de geschiedenis is niet progressief … Wie was die idioot die het geschiedenisonderwijs wou schrappen ?
Ik ben gek op geschiedenis en vindt dat het bijdraagt tot een vooruitstrevende samenleving. Daarom – te meer – vind ik dat de Gentenaars (inclusief den import) best wel de traditie gestand mag houden om de de tekst van het Gentse volkslied te kennen, zoals dit nu ook het geval is voor de dekenijmensen, de gemeenteraadsleden enz..er is voorwaar iets schoons aan zingen om de roots van een stad in ere te houden – bovendien doet het mij aan mijn oma zaliger denken doch dit geheel terzijde en volledig overroepen!
Guodo toch! Straks gaan wij geloven dat gij iets met de VLD te maken hebt;-)
Reeds 3 jaar hebben wij de eer met onze blaaskapel om onder de toren van het Belfort op het Braunplein voor stemming te zorgen op de ijspiste.
Nu volgende winter, waarschijnlijk op zondag 16 december 2007 en zondag 8 januari 2008 komen we terug en graag hadden we jullie Gentenaars getrakteerd met een special namelijk zouden we graag “DE Klokke Roeland†voor jullie spelen alleen kan ik deze partituren voor blaasmuziek nergens vinden. Kan iemand jullie ons daar aan helpen?
Mijn E-mail info@oppenheimers.be
Groetjes
Guy
Ik ben op zoek naar een plaat, of cassette of CD waar Klokke Roeland gezongen op staat. Kan iemand mij helpen?
De klok krijgt een mooie plek in het ontwerp voor het Braunplein.
Ze hangt (want ja, een klok hoort te hangen)in een stalen frame en is vanaf het hele plein zichtbaar.