RSSRuim baan voor het Museumplein!
Wie van de Heuvelpoort het Sint-Pietersstation wil bereiken, kan er niet naast kijken. Al geruime tijd is de weg die het Museum voor Schone Kunsten scheidt van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (zeg maar S.M.A.K.) afgesloten. Deze keer kon onze speurneus gewoon rustig thuisblijven, de info dwarrelde enige tijd geleden onze mailbox binnen. Misschien kon je reeds een glimp van het nieuwe Museumplein opvangen. Misschien ook niet. We wilden onze lezers, die zich in het verleden al meermaals als kritische architectuurliefhebbers geprofileerd hebben, deze informatie in geen geval onthouden.
Toegegeven, de huidige situatie is nogal triestig. Er werd fors geïnvesteerd in het SMAK en het MSK maar de musea en het Citadelpark hebben niet de uitstraling die ze zouden kunnen hebben. Het M.S.K. bevindt zich op een eiland, het S.M.A.K. staat op een parking en het groen van het park lijkt ver weg, terwijl auto’s sjeezen over het asfalt.
Reeds in 1976 was er het idee om de zone tussen de gebouwen autovrij te maken en er een plein met terrassen in te richten. Het werd zelfs het onderwerp van een reportage van de ‘Gentse Filmaktualiteiten Daska’. Er werd een werkgroep opgericht maar dertig jaar lang is weinig concreet ondernomen. Eind 2004 haalden de twee verenigingen van de musea S.M.A.K. en M.S.K. dit project van onder het stof en vroegen twee kandidaten om een ontwerp te maken voor een plein met paviljoen tussen de twee musea. Dit paviljoen moet een aanspreekkunt worden voor de museumsite waar je tickets voor beide musea kunt bekomen, een boekhandel,… Het huidige doorgaande autoverkeer moet afgeleid worden, maar openbaar verkeer en fietsers moeten over het plein doorgang verleend worden. Zo luidde de opdracht in een notendop. Begin 2005 werd unaniem gekozen voor het project van Wim Goes Architectuur en landschapsarchitect Aldrik Heiman. Nog voor de gemeenteraadsverkiezingen werd het project ‘Museumplein’ voorgesteld aan het college van burgemeester en schepenen en het werd opgenomen in de programmapunten voor deze legislatuur.
Wat meteen opvalt bij het project, zijn de grijze heuvels. De architecten willen “een kasseientapijt uitrollen in de richting van beide musea en het laten overvloeien in het park, waardoor ze een vorm van stedelijkheid aanwenden die de typische taal van het Citadelpark niet negeert. De kasseien zijn typerend voor het industriële Gent. Ze geven textuur en maken het glooiend vlak tactiel. De bestaande bomen priemen doorheen het kasseientapijt.†Voor wie het allemaal te grijs vindt, rekenen de architecten ons voor dat er meetkundig gezien meer groen komt.
Een van de vele voordelen van kasseisteen is dat het doorlaatbaar is (in tegenstelling tot de huidige asfalt) en het laat ook toe om de monumentale bomen die zo typisch zijn voor het Citadelpark te integreren in het plein. De architect verzekerde ons dat de “heuvels†al aanwezig zijn, er worden geen nieuwe bij gecreëerd. Ook het Citadelpark heeft een glooiende structuur, waardoor alles een mooi geheel zal vormen. De ontwerpers geloven dat deze structuur zal uitnodigen om te gaan zitten, er zal straattheater zijn,… Een levend plein, zoals we deze kennen van op vakantie in het zuiden. Ze verwijzen hiervoor naar Beaubourg Centre Pompidou en Sienna. Pleinen die bij ons weten echter verkeersvrij zijn, terwijl hier bussen over de kasseien zullen rijden.
En zo komen we op een ander kritiek punt: de toegankelijkheid van de musea. Zoals we weten, zijn fietsers geen grote liefhebbers van kasseien, wat met kinderwagens, rolstoelen,…? 68% van het plein is en blijft vlak, het is net omwille van de toegankelijkheid dat dit schelpvormig plein wordt gemaakt, dixit de architect. We hebben het niet nageteld maar in een straal van 400m rond het plein zouden 1900 parkeerplaatsen beschikbaar zijn (o.a. 200 ongebruikte plaatsen op de parking van het ICC, maar ook de omgeving Overpoort/Stalhof). En dan is er nog de toekomstige ontwikkeling rond het Kuipke en Floraliënhal. Maar wat zien we ook bij de opsomming? “De huidige beperkte parkeerplaatsen bij de musea kunnen deels behouden worden en naast het plein in het groen worden geïntegreerd. Op deze manier blijft bovengronds kort en praktisch parkeren vlakbij de musea en het paviljoen mogelijk.” Via een verkeersvrij plein?
Het Citadelpark heeft geen al te beste reputatie, wat natuurlijk niet bevorderlijk is voor het “levendige plein waar iedereen graag vertoeftâ€. Niet getreurd, ook hier is aan gedacht. Boven het plein komt een horizontaal raster van metalen spankabels, een virtueel plafond waaraan de nodige lichtarmaturen worden gehangen die het plein ook bij duisternis in een helder en aangenaam licht dompelen. De architecten pleiten ook voor de creatie van meer openheid en vergezichten vanuit de musea. Om dit te bereiken kunnen “heestermassieven verplant worden tot meer krachtige bosschages en komen heuvelende weidsegrasvelden in de plaats.â€
De beschrijving heeft bij ons in elk geval heel wat vragen opgeroepen. Het nieuwe Museumplein kan reeds virtueel bezocht worden en tot 17 februari kan je ook terecht in de Witte Zaal.
Witte Zaal, Posteernestraat 64, 9000 Gent. Open op werkdagen (niet op maandag) van 12.30 tot 18.00 en op zaterdag van 14.00 tot 17.00.
© 2007 GENTBLOGT VZW
en waar moeten die terrasjes komen?
Zoals het nu voorgesteld wordt, lijkt het mij eerlijk gezegd gewoon een hoop stenen…
De huidige werken zijn nog niet in het kader van dat museumplein. Dat gezamelijk plein zal er pas binnen een paar jaar komen. Momenteel proberen ze de straat gewoon wat aangenamer en veiliger te maken.
de terrasjes waren een idee uit de jaren 70, die zijn afgevoerd en vervangen door het schelpvormige plein waar je op de kasseien kunt gaan zitten
1900 parkplaatsen beschikbaar ? ? Er zijn misschien wel 1900 parkplaatsen in de wijde omgeving, maar beschikbaar? Er al eens voorbij gereden op doorsnee dagen, er zijn maar weinig parkplaatsen vrij, tenzij … onder het Sint Pietersplein, maar is dat ook al in de nabijheid? Men moet het maar weten hé.
speciaal opgezocht: “Op 3 minuten en 15 seconden wandelen hebben we de nieuwe ideaal uitgeruste parking van het Sint-Pietersplein (700-tal plaatsen)”
Ziet er leuk uit!
Als je de moeite niet wil doen om van Sint-Pitersplein naar het museum te stappen, blijf dan thuis hé…
bwa, leuk? Ja, omdat het beter is dan de huidige situatie; nee, omdat men er zoveel meer zou mee kunnen doen. Ik heb een beetje de oplossing dat het een mossel noch vis oplossing is geworden.
Waarom verwijst men eigenlijk naar Beaubourg en Siena? Omdat het goed klinkt: ik heb nog nooit geparkeerde wagens gezien op het plein voor Beaubourg. En in Siena moet je minstens 10 minuten stappen naar een parking. Er is daar nog minder verkeer toegelaten dan in het centrum van Gent.
ik ben nogal teleurgesteld met dit voorstel.
- verkeersvrij voor auto’s maar mét parkeerplaatsen? ik zie ook niet hoe ze dat gaan doen…
- bussen en fietsen tussen wandelaars laten circuleren zonder dat duidelijk te maken in de bestrating? levensgevaarlijk. de oplossing van de groentemarkt lijkt me dan veiliger: daar is dezelfde bestrating gebruikt voor het hele pleintje maar zie je er wel de “straat” nog doorlopen.
- kasseien zijn idd een hel voor fietsers, rolstoelen én kinderwagens (en hakschoenen ook, maar dat terzijde). zeker van die kasseien met grote voren ertussen om het water door te laten… alweer vind ik de groentemarkt daarbij wél nog een goed voorbeeld.
- is een boekhandel/shop paviljoen nu echt het enige dat ze konden bedenken als nuttige toevoeging? ik zie maar één manier om het plein wat levendiger en socialer te krijgen en dat is inderdaad een café. dat naar het plein gericht is, liefst met een terras in de zomer, dus niet zoals het huidige café van het SMAK dat amper zichtbaar is vanaf de straat. en een artistiek verantwoord speeltuintje?
Wie gaat er nu in godsnaam zo ver van het mooie en levendige centrum op vuile kasseien willen gaan zitten ? Bomen die priemen door het kasseientapijt ? Doet me aan een doodgebetonneerde stad denken.
Van alle grijze, smaakloze projecten die hier de laatste tijd de revue al gepasseerd zijn spant deze toch echt wel de kroon. Bah!
Het is zeker al vijftig jaar dat het Citadelpark werd opengesteld voor het autoverkeer (sinds de verbreding van de Charles de Kerchovelaan?). Sindsdien heeft geen enkel stadsbestuur de moed opgebracht om de klok terug te draaien. Een museumplein? Waarom gewoon niet het Citadelpark herstellen zoals het ontworpen is, als een Engels landschapspark? Charles Van Rysselberghe ontwierp een van de mooiste museagebouwen (de Gentenaars beseffen dit veel te weinig) in functie van dat landschapspark. Daarna volgde de ene gemakzuchtige oplossing na de andere met de slordige en onoordeelkundige uitbreiding van het Floraliapaleis, met het verpletterend Congrescentrum als orgelpunt. Een bijkomend paviljoen tussen beide musea zou die Vlaamse koterijmentaliteit alleen maar bevestigen. Het gewezen Floraliapaleis, met al zijn “aanhangels” die sinds de creatie van Flanders Expo moeilijker ingevuld geraken, zou beter in zijn geheel “herbekeken” worden -inhoudelijk én architecturaal- in functie van het Citadelpark. En dat is nog iets anders dan daar gewoon een kasseientapijt aan breien.
Groot gelijk: waarom herstellen ze het Citadelpark niet (gedeeltelijk) in oorspronkelijke staat? Er is zo al veel te weinig groen in de stad…Voorstellen als 10m2 groen per inwoner klinken tof, maar zijn volgens mij niet realiseebaar als ze zo’n mogelijkheden al door de vingers laten schieten
Jammer dat er pas nu over dit project op Gent Blogt gesproken wordt, de verhelderende tentoonstelling loopt nog tot 17 februari in de Witte Zaal (Sint-Lucas). Je zal je dus moeten haasten om die tentoonstelling nog te zien. Ik zal hier terloops verwijzen naar een site waar het project op 24 januari besproken werd. Ter informatie
Volgens mij is dit een ontwerp een eerste stap op weg naar een een goede oplossing, en het is bovendien een inventaris van gebreken en mogelijkheden. Het doel is wellicht ook om te tonen hoe triestig de ruimte er nu bij ligt en te suggereren wat de mogelijkheden zijn. Of alles wat hier getoond wordt ook haalbaar is vraag ik mij ook af, laat het ons houden bij een inventaris.
De ontwerpers spreken hier wel van de cultuurkilometer die het Citadelpark en de Sint-Pietersabdij tot aan de Bijlokekaai (STAM) met elkaar verbinden.
En die kasseien, die zijn inderdaad ondingen maar de vergelijking met andere pleinen is op zich niet mis, het toont alleen maar de mogelijkheiden. Het Citadelpark zou volgens mij al heel wat attractiever worden als er geen druk verkeer meer tussen beide musea
raast. Het openbaar vervoer loopt weer wat sneller en vlotter en fietsers hebben weer een autovrije kilometer tussen de drukke overpoort en het station.
humz, wat een tegenvaller…
waarom kasseien??!! dat snap ik dus nt!
denk eens aan de inline skaters, skateboarders, fietsers, voetgangers, … moesten ze er voor zorgen dat de ondergrond goed is, zal er veel meer volk op het plein aanwezig zijn! Zo zouden wij bv sessie’s kunnen organiseren, lekker een slalom sessie placeren, … ;o)
ahja, afwachten, want wie zegt dat het er echt zo zal uitzien… :o) we kennen dat al!
Die kasseien snap ik ook niet. Misschien hebben ze nog ergens een voorraadje liggen…
Maar we zullen maar afwachten. Als het even snel zal gaat als het Braunplein. Het is toch blijkbaar moeilijk.
Is het iemand al opgevallen dat grote projecten waarbij een beetje moet gegraven worden wel vrij vlot gerealiseerd worden zoals de parking Reep, de parking Sint-Pieters, de heropening van de Schelde…
Bent u zelf al naar de tentoonstelling geweest?
Yep, op de openingsavond. En ook met de betrokkenen gesproken.
Na een aandachtig bezoek aan de tentoonstelling en ook de website https://www.museumplein.be ben ik 100% overtuigd dat het een prachtig plein wordt, een nieuw knooppunt in Gent, internationale (h)erkennning van de musea, MSK komt eindelijk weer in het park te staan weg van zijn eiland, beide musea krijgen buitenruimten en kunnen zich gezamenlijk profileren en bezoekers aantrekken, met veel eerbied worden de oude bomen behouden en worden ze deel van het plein en park,… het is een sterk ontwerp van landschapsarchitect Aldrik Heirman en architect Wim Goes, er is duidelijk met veel gevoel over nagedacht, alles hangt samen en heeft een reden… vormgeving primeert niet en komt duidelijk voort uit een gevoel voor beleving en ook praktische redenen… paviljoen/café met terras krijgt een logische plek tussen SMAK en MSK waar de namiddag zon het langst schijnt en het heerlijk vertoeven is onder de grote plataan… het meest ingenieuze van het ontwerp is het doortrekken van de heuvels van het Citadelpark, het heeft alleen maar positieve gevolgen voor het plein… het plein krijgt geborgenheid van een schelp tegenover de drukke Heuvelpoort, het plein wordt een theater, een spel van ‘zien en gezien’ worden, straatspektakel zal hier spontaan zijn weg vinden. De ontwerpers verwijzen terecht naar het plein van Sienna en het Centre Pompidou, waar eveneens het gemeenschappelijk kenmerk glooiingen zijn. Het plein is duidelijk voor mensen gemaakt en voor iedereen toegankelijk, trouwens heb ik gezien dat een belangrijk deel van het nieuwe museumplein vlak is en niet alleen glooiend. Ook zal een aparte bedding het rijvak voor het openbaar vervoer aangeven. Er zou enkel in één richting een tram of bus over het plein rijden, dat geeft dynamiek en sociale controle. Het park wordt ook niet vergeten want landschapsarchitect Aldrik Heirman heeft al ideeën hoe eveneens het omliggende park te betrekken en de musea een museumtuin te geven. Zoals gisteren in de Gentenaar gelezen ‘Museumplein vlug aub !’, zit ik ook ongeduldig te wachten op de realisatie en zou ik er nu al willen vertoeven… misschien een cadeau idee voor de heropening in mei van het nieuwe gerenoveerde Museum voor Schone Kunsten !
dat was ik in eerste instantie van plan voor ik het artikel schreef, maar het is er niet van gekomen. Wat was uw indruk?
Het zou al te eenvoudig zijn om op een aantal vragen en verzuchtingen ‘ja’ te antwoorden en daarom te besluiten dat er een Museumplein moet komen. Het plein moet meer zijn dan de som van enkele vragen en verzuchtingen. Als idee is het zeker goed maar voor veel verbeteringen vatbaar. Er is meer nodig is dan een paar honderd vierkante meter kasseien om de twee musea met elkaar te verbinden en de juiste sfeer te creëren. Ik mis een ziel en een sociale functie: er is meer nodig dan een kassa voor twee musea. Die ticketing lijkt me een soort Excuus-Truus: overbodig tenzij je het als een soort paviljoen en dus een trefpunt voor een hele reeks musea en activiteiten beschouwt.
Het idee van een Museumplein met aandacht voor de hachelijke verkeerssituatie kan een weldenkend mens alleen maar toejuichen en de omleiding van het doorgaande verkeer van de Ferdinand Scribedreef naar de Hofbouwlaan is zeker positief. Dat er een busbaan langs één van beide musea komt is zeker meegenomen, evenals een goed en oordeelkundig aangelegd fietspad, maar dat kan evengoed een andere bedding krijgen dan op dit plan uitgetekend werd. De rubriek ‘Aanpak’ op de museumsite krijgt van mij een onvoldoende over de hele lijn.
Ik frons ook mijn wenkbrauwen bij de vergelijking met de getoonde ‘beroemde’ pleinen die in het centrum van een drukke stad of wijk liggen. Dit lijk me meer op appelen met citroenen te vergelijken. Let wel: als start- of eindpunt van een cultuurkilometer kan het idee tellen, er bevinden zich tenslotte heel wat culturele actoren in de omgeving. Ik vraag me wel af hoe het Museumplein in interactie kan treden met buren zoals het Internationaal Congrescentrum, een vernieuwd Kuipke, de Floraliënhal en het Citadelpark. Maar het plein zou ook een permanent trefpunt kunnen zijn van straattheater, acrobatie, muziek en verpozing. Maar daar zijn zitplaatsen voor nodig. Je zou van de niveauverschillen gebruik kunnen maken om stenen zitbanken te plaatsen in strakke rechte lijnen of in sierlijke bogen.
Voor mij moet de echte discussie over het museumplein nog losbarsten, deze site kan daartoe bijdragen en misschien mee evolueren. En vooral laat ons binnen een jaar of twee van rijp beraad nog eens een tentoonstelling organiseren met frisse ideeën. En gebruik die kasseien maar ergens anders. Ik kan me echter even goed vinden in de opmerkingen die je in dit artikel maakte als in de ideëen van de ontwerpers. Dit lijkt me een echte Gentblogt vervolgstory
Proficiat aan de ontwerpers: internationaal niveau!
… alsook aan de betrokken medewerkers van stad Gent en de politici die dit project willen* realiseren!
(* will’n és keun’n!)
Knap idee, het laken/plein dat tussen SMAK en MSK gedrapeerd wordt, maar :
- Jammer dat men er niet in geslaagd is er het openbaar vervoer uit het park te weren. Zolans de bus er als spelbreker doorrijdt, wordt het moeilijk om zich de ruimte “toe te eigenen” of gebouwen “in dialoog met elkaar te doen treden”, om het architectenjargon te gebruiken.
2) Het paviljoen zelf heeft veel van een gestrand wielloos buscarcas.
Hoe lang nog moeten we deze schijnbaar onvermijdelijke hebbedingen erbij nemen ?
3) Wat is het lot van het beeld op sokkel (twee naakte mannen die en paal in de grond duwen), dat rechtover de ingang van het MSK staat ?
Op de plannen is het niet meer terug te vinden.
Waar las ik ook alweer dat men “het verleden niet moet uitsluiten, maar het in een nieuw tijdskader verder moet laten genereren…”
Maakt het beeld geen deel uit van ons collectief geheugen ?
Ik huiver bij het gemak waarmee stedenbouwers-architecten beelden van hun sokkel lichten of nog grover, ze bij het grof vuil zetten.
i.v.m. dat verkeer door het park: volgens mij is dit maar een flauw excuus. Je kan er nu al maanden niet doorrijden en volgens mij zorgt dit nergens voor ernstige problemen. Of heb ik het fout?
Dat plan doet me gewoon denken aan een voorwendsel om aan zakkenvullerij te doen! Gent heeft al zo weinig groen en waar men er zonder schroom zou kunnen bijwinnen, nee daar hebben “plantrekkers” het geniaal idee kasseien te leggen en een belachelijk betontaart mom boekskes te verkopen. En dan weer die vergelijkingspunten: wat heeft dit ligging, die functie met het Palioplein van Sienna te zien? Nul!
Nee, Heren, uw plan trekt op niks!
Het enige dat hier kan passen is zoals Frans het boven schreef: back to the roots!
Ik ben voor alle zekerheid toch maar eens naar die tentoonstelling in de Witte Zaal gaan kijken.
Alhoewel er daar een paar geslaagde projecten van de heer Goes te zien zijn, vind ik et project voor het museumplein nog altijd niet overtuigend. Vooral omdat er toch heel wat bussen zullen passeren (en miscchien zullen de taxis, nutsvervoer enz ook wel de toelating krijgen) en die rijden toch meestal ook niet echt traag en ‘stinken’ misschien nog het meest. Het zou dus zeker geen verkeersvrij of verkeersluw plein zijn. Verder vindik de vergelijking met Siena en Beaubourg nog altijd bij de haren getrokken. Het is niet omdat er een niverschil is van een 1 meter of zo dat men er de Piazza del Campo moet bij betrekken. Wegens de stenen zou Beaubourg nog kunnen maar daar is eigenlijk helemaal geen verkeer mogelijk.
Het idee van de ‘ingepakte’ bomen vind ik anders wel iets hebben. Het gaat tenslotte om een plein tussen 2 musea. En ja, Gent heeft weinig groen maar we leven tenslotte in een stad en dan zou men ook de bomen in het Elisabethbegijhof niet mogen kappen. Maar dat is dan weer wel OK.
Het idee van arch. Goes is aantrekkelijk, maar eens ter plekke besef je pas dat de voorziene ruimte erg krap is. Siena is dan van een heel andere orde, al kan het zeker geen kwaad in het buitenland inspiratie op te doen.
Natuurlijk kan men altijd goedkopere en bescheidener verbindingen tussen twee musea creëren. Het standpunt van FRANS is zeker verdedigbaar. Er zijn in het verleden al behoorlijk wat stukken Citadelpark verloren gegaan.
Daarom zou het al prachtig zijn als men er de bussen volledig uit zou kunnen weren.
Aan de huidige werken te zien, wordt het plein toch maar lelijk doormidden gekliefd voor bus en fiets(betontegels). Beseft de ontwerper dit wel ? Zijn ‘kasseien’plein zal niet veel meer voorstellen, vrees ik.
Bij schilderijen gaat men bij oordeelkundig restaureren toch als volgt te werk. Het overbodige, wat er in de loop der jaren aan toegevoegd werd, verwijderen. Herstellen in de oorspronkelijke staat.
Doe dat dan ook eens met het Citadelpark.(Hall 6 achter het SMAK moest ook al lang verwijderd zijn)
SMAK, MSK en zelfs het ICC hebben nu eigen brasseries die ze perfect kunnen uitbaten.
Dit kan ook wandelaars aantrekken. Zij die op zoek naar die gezellige plek en een groene omgeving IN de stad.
Dat doen ze in het buitenland toch ook!
Daar kan men dan ook animatie rond bouwen.
En de kasseien. Denk dan vooral eens aan de gehandicapte persoon die er met zijn rolstoel over moet, de moeder of vader met de kinderwagen, de fietser, het onderhoud, ……….
Onderhouden doen we toch al lang niet meer onder het mom van ecologie.
Mooi al dat opschietend kruid tussen de stenen. Het zwerfvuil, de vieze, vette, vuile stenen…….
Als men toch zo goed is. Tracht dan voor een keer vernieuwend te zijn. Denk echt ecologisch, estetisch en vooral onderhoudsvriendelijk en denk aan uw medemens!!!!