RSSDie Walküre
In de Vlaamse Opera in Gent is zondag een opmerkelijke opera van start gegaan: Die Walküre.
Een opmerkelijke opera? Ja, toch wel. Die Walküre is de tweede opera uit Der Ring des Nibelungen. Een reeks van vier opera’s van Richard Wagner waar hij zo’n kleine dertig jaar aan heeft gewerkt, samen goed voor zestien (16!) uur muziek. Dus ja, toch niet zo alledaags, en met een opmerkelijk verhaal dat ook andere mensen heeft geïnspireerd, bijvoorbeeld Tolkien voor Lord of the rings. En ook Willy Vandersteen maakte gebruik van het verhaal voor de Ringelingschat, een album van Suske en Wiske.
Maar niet alleen de lange duur en het verhaal zijn bijzonder aan deze opera. Wagner gebruikt in deze reeks voor elk personage, elke emotie en voor elke gebeurtenis een eigen melodie. En ook dat is niet onopgemerkt gebleven. In Apocalypse now gebruikt Francis Ford Coppola één van die muziekstukken tijdens een aanval op een Vietnamees dorp.
Het stuk dat nu wordt opgevoerd is extra opmerkelijk, omdat het werd vertaald door Ivo van Hove naar het huidige wereldbeeld en dat maakt het net iets anders dan de originele voorstelling. Ik probeer het even kort te schetsen.
De oppergod Wotan wil zijn macht over de mensenwereld te behouden en daarvoor moet hij de ring terug in handen krijgen van de reus Fafner. Maar hij mag dat zelf niet doen, en dus probeert hij dat via zijn kinderen; de negen Walküren in het Walhala, en via Siegmund en Sieglinde op Aarde.
De Walküren zijn Wotan’s oorlogsmachine, een militair keurkorps die zijn bevelen blindelings opvolgen en de helden van het slagveld naar het Walhalla halen. Siegmund is door zijn vader voorbestemd om de held te worden en de ring te veroveren, hiervoor heeft hij van hem een zwaard gekregen dat hem onoverwinnelijk maakt. Maar Siegmund komt toevallig in contact met zijn verloren gewaande tweelingzus; Sieglinde. En blijkbaar was Wagner op zoek naar commotie, want hij laat broer en zus een relatie beginnen.
Die relatie zorgt voor een discussie tussen het godenechtpaar Wotan en Fricka, de godin van het huwelijk, die zich niet kan verzoenen met die incestueuze relatie. Onder haar dwang besluit Wotan om zijn zoon op te geven, en de kracht aan het zwaard te ontnemen. Zijn lievelingsdochter, de Walküre Brünhilde, is het daar echter niet mee eens, volgt haar hart en laat Siegmund overleven.
Maar Wotan grijpt in, doodt zijn zoon Siegmund en zijn dochter wordt verbannen naar de mensenwereld. Hij brengt haar in een diepe slaap, en laat de vuurgod Loge om haar heen een kring van vuur maken zodat enkel een echte held haar kan wekken in het volgende epos uit de reeks: Siegfried.
In die vertaalslag naar het heden gebruikt Van Hove een enorm ruim decor, wat ook de reden is dat de opera enkel in Gent wordt uitgevoerd. De ganse set nog eens verhuizen naar Antwerpen zou het kostenplaatje voor de opera te hoog maken.
We zien Wotan’s optrekje in het Walhalla als een penthouse verschijnen en het zwaard is vervangen door een koffer vol electronica, een stuk minder lyrisch dan het stuk metaal uit de middeleeuwen. Maar macht heeft de dag van vandaag ook een heel andere vorm aangenomen dan enkele eeuwen geleden.
Het godenechtpaar Wotan en Fricka zijn, volgens 21-eeuwse principes inmiddels uit elkaar, maar nog steeds zakenpartners. De discussie wordt dan ook met een contract vastgelegd. Als Wotan zelf moet ingrijpen om Brünhilde’s misstap te corrigeren, dan verschijnt hij met een baseballknuppel op Aarde. Hier en daar lachwekkend, inderdaad. Wie voor de mythologische sfeer gaat is er dus aan voor de moeite.
En het wordt nog gekker. De Walküren zijn verpleegsters geworden en werken in een operatiekwartier in een ziekenhuis. Maar ze gaan wel nog met paarden naar de Aarde, en die paarden zijn ook aanwezig op de set! Je wrijft wel even je ogen uit als die voor het eerst op het podium komen… Paarden in de opera? Ja dus.
En Brünhilde wordt ook op een moderne manier in slaap gedaan. Niets geen tovernarij of zandmannekes, gewoon met een spuitje vertrekt ze naar het land van Hypnos.
De vuurgod Loge tenslotte, verschijnt als een druk bezet zakenman inclusief zijn reiskoffer. Het opgewekte vuur is wel een mooi staaltje van modern kunnen. Maar om te weten wat ze daar op gevonden hebben, moet u zelf gaan zien!
Die Walküre, nog te zien tot 10 maart in de (Vlaamse) Opera aan de Kouter. Info en tickets via de site van de Vlaamse Opera. Zie ook de ringsite
© 2007 GENTBLOGT VZW
De reden waarom de opera enkel in Gent wordt opgevoerd is omdat de opera in Antwerpen gesloten is voor verbouwingen! Het was de bedoeling dat Die Walküre ook in Antwerpen werd vertoond, maar door een extra verbouwing ging dit niet door. Maar goed, zo kom ik nog eens in Gent. De vuurgod Loge komt in het eerste deel (Das Rheingold) al meer prominent naar voor en daar is hij de rechterhand van Wotan (een soort adviseur/advocaat).
Ik vond het wel een goede enscenering en de muziek en zang was prachtig. Ik kan er niet aan doen bij het begin van het derde deel aan Luke Skywalker te denken (hetzelfde “melodietje”), maar dat paste wonderwel bij deze enscenering.
Voor diegene die de opera nog willen gaan zien zou ik wel aanraden op voorhand het programmaboekje te lezen, want de symboliek volgen in deze moderne uitvoering is niet zo makkelijk.
De verbouwing in Antwerpen zal inderdaad wel aan de basis liggen om deze opera enkel in Gent te laten doorgaan. Maar ik zag het toch niet direct zitten om bijvoorbeeld het ‘penthouse’ even te verhuizen. Nu, alles kan natuurlijk. Bedankt voor uw opmerking!
Ik zag gisteren het decor. Schit-te-rend groepswerk van de bende van de opera. Er zitten meer dan 1000 neonlampjes in… .
Meestervormgever Jan Versweyfeld strikes again (licht, video & decor)!
Of zoals Johan Thielemans het zegt: “als je spreekt over Ivo, spreek je steeds over Ivo èn Jan”.
@Eva: dit concept is niet te verhuizen op 6 dagen. Bovendien is dit deel momenteel zò geënt op de podiumafmetingen van Gent, dat het niet zòmaar te spelen is in Antwerpen.
Ik zag de voorstelling van “Die walküre” , het duurde langer dan 4 uur, maar het heeft geen moment verveeld . Het was ronduit schitterend, een indrukwekkend decor en belichting, adembenemend mooie muziek.