RSSVergeten schrijvers: Johnnie Verstraete (1)
Gentblogt pakt uit met zijn eigen literaire lente die meteen in de zomer doorloopt. Daniël van Ryssel, lange tijd redacteur van het tijdschrift Yang, is voor ons in zijn uitgebreide archieven gedoken. Hij heeft een reeks mooie stukjes geschreven over literaire figuren die op de achtergrond zijn geraakt, maar ooit een rol van enige betekenis hebben gespeeld.
Johnnie Verstraete is de derde in een rij vergeten schrijvers die weer voor het voetlicht worden gebracht. Jos Murez opende de reeks.
Ik heb Johnnie Verstraete leren kennen, net zoals Roland Jooris trouwens, als collega’s in het Hoger Technisch en Handelsinstituut, zeg maar de Nijverheidsschool op de Lindenlei te Gent in 1966. Hij is enkele jaren jonger dan ik (Deinze, 1944) en woonde te Gent in de Shepenhuisstraat 3. Hij had Germaanse gestudeerd, was eigenlijk nog maar pas afgestudeerd en leefde nog met één been zo niet met beide benen in zijn studententijd. Een vlotte, spirituele en aangename kerel. En vermits we allebei in het literaire schuitje wilden varen, klikte het meteen… en had ik er nog maar een regelmatige huisbezoeker bij. Hij had altijd wel iets ongewoons beleefd en het was dan ook altijd lachen geblazen. Johnnie voelde zich ook niet te beroerd om mee te helpen als we weer eens handen tekort hadden om een Yang nummer of een Yang Kahier af te werken.
Johnnie had in 1965 voor zijn gedichtenbundel Fotografie voor verduizelde ogen reeds de prijs van de provincie Oost-Vlaanderen gewonnen. De bundel is in 1967 uitgegeven als Yang Kahier nummer 9. Hij was ook bij de fotosessie van Ronny Heirman aanwezig, die al de dichters Nieuw Realisten en de schilders van de Nieuwe Visie in beeld heeft vastgelegd (helaas, bijna alle foto’s mislukt). Op de Yang Dag te Moorsele op zaterdag 23 oktober 1971 werd zijn eenakter Pauze opgevoerd door Keldertheater Arca Gent.
In die tijd, die duurde tot het midden van de jaren zeventig, werden we regelmatig uitgenodigd op poëzieavonden. Die avonden grepen zowat overal in Vlaanderen plaats in cafés, scholen en culturele centra. Johnnie was, samen met Eddy Van Vliet en Patricia Lasoen en nog een paar wisselspelers een van de regelmatige deelnemers aan die avonden. Die avonden waren interessant, niet omdat daar een massa volk op af kwam, maar omdat de aanwezigen overwegend belangstellenden waren, vaak ook jongeren die zelf gedichten schreven en ons hun prille werkjes onder de neus duwden in de hoop dat we hen konden helpen die gedichten ook gepubliceerd te krijgen. Die avonden leverden na de leesbeurten telkens ook een redelijke verkoop op van exemplaren van ons tijdschrift Yang en onze afzonderlijke gedichtenbundels. Vaak waren het me de avondjes wel! Als die in cafés doorgingen, gebeurde het niet zelden dat we er tot laat op de avond bleven napraten en pinten drinken. Er is ook al eens iemand bij ons thuis blijven slapen omdat het te laat was.
In 1968 is Johnnie naar Guinée vertrokken om er les te geven in Engels en Duits aan het Institut Politechnique de Kankan. Van daaruit stuurde hij me het typoscript van Het uitzinnig gezelschap doet de revolutie falen. Ik vond het een nogal slordig typoscript, maar zoals hij gevraagd had, heb ik het toch doorgestuurd naar De Bezige Bij. Het boek werd aanvaard en is in 1971 uitgegeven. Hij heeft me een beeldje uit Guinée cadeau gedaan.
Toen hij terugkeerde naar België, verhuisde hij kort nadien uit Gent naar Brussel, waar hij stafmedewerker werd in het Paleis voor Schone Kunsten (1971-1995).
In 1975 hadden we het idee opgevat een groot poëzie-project van de Gentse dichters te realiseren. Van een tiental onder ons werden gedichten op affiche-formaat gedrukt. Op een dag reed er een hele dag een taxi van V-Tax (gratis aangeboden!) met een luidspreker door de stad waaruit ononderbroken opgenomen gedichten schalden. De chauffeur werd er tureluurs van. Op diezelfde dag zijn we alle winkels van de belangrijkste straten binnengestapt om de mensen te proberen overhalen poëzie voor het raam te hangen. Gemakkelijker gezegd dan verkregen, want binnenkort zou er een groot concert van Joe Dassin plaats hebben en men vond een affiche met die mooie man blijkbaar fraaier dan een oranje blad met een gedicht erop. Het hoofdgebeuren stond ’s avonds laat te gebeuren. Met zeker zeven of acht plakploegen trokken we in alle richtingen van de stad om reclameborden met onze gedichten te beplakken.
Johnnie is speciaal uit Brussel overgekomen om zich bij onze ploeg te voegen. Helaas zijn we in Onderbergen op heterdaad betrapt door agenten in een politiecombi en moesten we met onze opgerolde gedichten en onze lijmpot en -borstel mee naar het politiecommissariaat. Toen we uitgelegd hadden dat we geen anarchisten of andere onruststokers, maar gewoon dichters waren, liet men ons weer gaan. Allemaal universitairen en respectabele burgers en nu opgepakt als clandestiene plakkers, ’t is proper! En dan het hoogtepunt! Om één uur ’s nachts hadden alle ploegen afspraak op de Vrijdagmarkt, waar ook de televisie was uitgenodigd. Dat is er daar tamelijk luidruchtig aan toe gegaan en opeens verschenen er uit verschillende richtingen politiecombi’s. Maar toen de agenten de televisieploegen en ook de aanwezigheid van de toen zeer populaire Walter Capiau opmerkten, zijn ze zonder verder misbaar afgedropen. De happening haalde ’s anderendaags alle radioprogramma’s en Piet Bekaert organiseerde een grote poëzieavond bij BARO, Visserij.
Johnnie heeft na zijn Uitzinnig Gezelschap nog drie romans geschreven, maar op zijn laatste Om de orde te herstellen (1977) is zoveel bijtende kritiek, vooral van Jeroen Brouwers, gekomen, dat hij definitief de pen in de lade heeft gelegd en nooit meer een woord op papier heeft gezet.
In 1995 had hij de mogelijkheid om definitieve invaliditeit te bekomen en omdat het spel van de politieke benoemingen zijn werk tot een hel had gemaakt, is hij voortijdig opgehouden met werken. Hij heeft nu tegelijk een groot huis met tuin in Brussel en in Ciney en het enige wat hij doet is lange wandelingen maken met zijn hond.
© 2007 GENTBLOGT VZW