Gentblogt

Van Gent naar de Côte d’Azur

zaterdag 20 oktober 2007 10u20 | patricia | 1 reactie
Trefwoorden: Gentse vrouwen, straatnamen, Vrouwendag.

Van de vele honderden straten in Gent zijn er slechts een dertigtal die naar een vrouw zijn genoemd, heiligen buiten beschouwing gelaten. Het is een vaststelling waar u de schouders eens kan bij ophalen of eens diep zuchten, waar houden ze zich bij Gentblogt toch mee bezig? Akkoord, het is geen wereldnieuws, maar aangezien de nationale vrouwendag dit jaar in Gent wordt georganiseerd (11 november, jawel) leek het wel een mooie aanleiding. De eerste vrouw in ons lijstje heeft haar naam gegeven aan een straatje aan de achterkant van het station, een zijstraat van de Sint-Denijslaan: het Vina Bovypark.

Vina Bovy werd geboren als Malvina Johanna Pauline Felicité van Overberghe op 22 mei 1900 in één van de beluiken aan het Sint-Pietersplein die plaats moest maken voor de gebouwen van de universiteit. Haar levensverhaal leest als een sprookje. Opgegroeid als Gents volksmeisje en opengebloeid tot internationale operadiva. Het is echter een sprookje dat moeilijk te achterhalen valt met de realiteit. Tot mijn verbazing bestaan er weinig tot geen biografieën over deze grote Gentse dame.

Haar vader Prosper Bovy was 22 toen Vina geboren werd, en letterzetter van beroep. Haar moeder Caroline Van Overberge was amper 18 en zonder beroep. De levenswandel van haar vader was op zijn minst liederlijk te noemen. Vlak voor zijn huwelijk had hij nog tien dagen “cachot” gekregen voor “coups et blessures.” Vina werd trouwens amper 6 maanden na het huwelijk geboren. De familie verhuisde regelmatig, waardoor het niet gemakkelijk is om hun geschiedenis te volgen. Ze woonden niet steeds in de beluiken rond het Sint-Pietersplein, maar ook bijvoorbeeld in de Lange Kazernestraat waar toen “diverse lichte vrouwen en vrouwen met een kaart” vertoefden. Haar kleine zus Marie wordt geboren in de Sint-Amandsstraat nr.12. Ze leefde slechts een veertiental dagen voor ze stierf aan cholera. Een ziekte die een aantal weken later ook haar moeder dodelijk zou treffen. Een jaar later sterft haar vader. Vina vond een onderkomen bij haar grootouders die op dat moment in de Rozierstraat wonen. Hoewel ze het zeker ook niet breed hadden, moet haar grootvader toch niet onbemiddeld geweest zijn want hij nam de kleine Vina af en toe mee naar de opera.

Tijdens de eerste wereldoorlog waren alle scholen gesloten. Alleen aan het conservatorium werd nog les gegeven. Een vriendin nam Vina mee naar de theaterles, wat haar wel beviel. In 1915 begon ze ook zangles te volgen, om een jaar later reeds haar examen af te leggen. Ze begon op te treden in het openbaar, onder andere in de nieuwe feestzaal Ons Huis op de vrijdagsmarkt en de Minard. Stiekem ging ze ook privélessen volgen bij de pedagoog Willemot. Volgens Ronny De Schepper debuteerde ze in het operagezelschap van het NTG als Argentine in “Les deux billets” en kwam ze later via Oscar Roels die na het opheffen van zijn operagezelschap en na de wapenstilstand directeur werd van de Franse opera op de Kouter, in de Gentse opera terecht. Volgens een andere bron maakte ze in 1919 haar professioneel debuut aan de Gentse Opera als Gretel in Engelbert Humperdinck’s “Hänsel und Gretel”. Feit is dat ze een gevierde operadiva was aan de Gentse opera en dat dit slechts het begin was.

Op 14 mei 1919 is ze gehuwd met Seraphine Philemon Desmedt, een feit dat in heel wat biografieën verzwegen wordt. Het huwelijk heeft trouwens niet lang standgehouden. Toen ze in 1920 naar de Graslei verhuisden blijkt dat volgens de documenten in het stadsarchief vina reeds gescheiden leefde van haar man. Officieel wordt het huwelijk pas in 1922 uitgesproken. In 1924 gaat ze in Sint-Joost-ten-Node wonen, wat gemakkelijker was omdat ze toen veel optrad in de Muntschouwburg. Ronny De Schepper vermoedt echter een liefdesaffaire met een zekere André Burdino. Waar was de Dag Allemaal in die tijd?

Professioneel ging het haar voor de wind. Vina Bovy was niet zomaar de eerste de beste. Zo was ze de eerste diva om in de Metropolitan te New York de drie vrouwenrollen in Jaques Offenbach’s ‘Hoffmann’s Vertellingen’ te vertolken zijnde: Giulietta, Olympia, Antonia en Stella. Deze opera onder leiding van Maurice Abravanel werd op 23 januari 1937 live over de radio uitgezonden. Hier hoort u er een fragment uit.
Vina Bovy (1900-1983) trok van de ene bestemming naar de andere: na drie seizoenen in de Munt (1922-1925) ging ze naar de Opéra-Comique in Parijs. De Parijse opera zal haar favoriete operahuis blijven tot 1947. In 1926 debuteerde ze in de Scala van Milaan. Het echte succes komt er pas zodra ze ontdekken dat ze geen Française maar een Gentse is. Vooral als ze een steuntje in de rug krijgt van de schoonzoon van Mussolini en later van Il Duce zelf. Nochtans had ze bij haar huwelijk met de edelman Norberto Fischer in 1928 de Franse nationaliteit aangenomen. Ze vestigden zich in een prestigieuze villa tussen Menton en Monte Carlo, meer bepaald in Cap Martin. Het koppel kreeg een zoon, Norbert genaamd naar zijn vader.

Ondertussen trad ze ook op in Zuid-Amerika en zoals eerder gezegd in het beroemde operahuis Metropolitan te New York. De oorlog hield echter de verdere uitbouw van haar carrière tegen. Bij haar terugkeer in België na de Tweede Wereldoorlog leidde ze de Gentse Opera van 1947 tot 1956, wat het bezoekersaantal en het artistieke peil ten goede kwam, maar eerder nefast voor het budget. Maar ook privé ging het haar financieel niet zo goed af. Woonde ze aan de Côte d’Azur nog in een klein paleis met zestig kamers, dan werd dit in Gent een appartement in de Kortijksesteenweg. Speelschulden.

Maar ondanks haar bekendheid is ze altijd wel een beetje dat meisje uit Gent gebleven. Een treffende anecdote hiervan is wat ze bestelde in het chique Hôtel de la Poste waar ze samen met baron Lippens iets ging eten na een huldiging. “Bloewuste mee appeltrut”. Zo werd Koen Crucke door Vina Bovy aangemoedigd met ,,G’hebt ne schune stem en ne schune muile”.

Op 1 december 1982 ontving ze het eerste handje van de Gentsche Sosseteit, die eerder dat jaar opgericht was. Om de geschiedenis geen onrecht aan te doen, eigenlijk was het het tweede Handje, want het eerste was een “proefhandje” aan Julien Colle zonder officiële plechtigheid. Ook Oscar Bonnevalle, schilder, viel dat jaar in de prijzen. Naar aanleiding hiervan schenkt ze haar “diploms” aan de Sosseteit en kan u ze bewonderen in de archiefruimte in de Sint-Pietersabdij.

Ze overleed te Gent op 16 mei 1983.

Met heel veel dank aan Ronny De Schepper die in het stadsarchief op zoek ging en me ook toestemming gaf om me te baseren op zijn artikel.

© 2007 GENTBLOGT VZW