Gentblogt

Geletterde mensen: Dimitri Verhulst

vrijdag 30 november 2007 15u00 | Ivan Deboom (tekst), Nathalie De Clercq (beeld) | 6 reacties
Trefwoorden: Vooruit.

Ik heb iets met Dimitri Verhulst. Ik ben nogal zot van zijn werk, bedoel ik. Het zou weinig origineel zijn als ik zeg dat zijn boeken zo herkenbaar zijn maar het komt volgens mij omdat zijn boeken zo herkenbaar zijn. Misschien omdat ik denk dat hij zich ook onwennig voelt op plaatsen waar ge uw vest niet zelf aan de kapstok moet hangen. Of misschien wel omdat een paar van mijn hardnekkigste jeugdherinneringen zich in een soortement Reetveerdegem trachten verborgen te houden.

Verwacht dus geen neutraal verslag van zijn optreden voor Geletterde Mensen, gisteren in Vooruit. Zelfs al zou hij gewoon wat voorgelezen hebben uit een boek, bij voorkeur door hem geschreven, dan nog zou ik het fantastisch gevonden hebben. Maar omdat ik vooraf in de krant had gelezen dat hij zich serieus had voorbereid en dat hij bovendien houdt van zo’n optredens, waren mijn verwachtingen nog hoger gespannen.

Ik hoef Dimitri Verhulst wellicht niet voor te stellen, hij is de status van veelbelovend talent inmiddels ontgroeid en behoort volgens critici én lezers tot de schrijverstop in Vlaanderen en Nederland. Sinds het succes van ‘De helaasheid der dingen’ (2006) verschijnt hij in longlists, shortlists en bestsellerlists en kaapt hij de ene na de andere prijs weg. Dat die prijzen meestal ‘publieksprijzen’ zijn, is niet toevallig – dan komen we weer bij die herkenbaarheid waar ik het in mijn inleiding al over had. Er zijn weinigen die zo typerend, bijna plastisch kunnen schrijven over het ‘Volkse Vlaanderen’ als Dimitri Verhulst. En ik zou zelfs durven beweren dat zijn teksten nóg beter overkomen op een podium dan in een boek, op de manier waarop hij het gisteren bracht: als een rasverteller, een comedian bijwijlen.

Ik vind vooral de combinatie van empathie en humor zo kenmerkend voor Dimitri Verhulst. Ook gisteren kwam dat sterk naar voor. Alhoewel ik het bijna wansmakelijk vond dat er grappige passages zaten in een fragment uit ‘De aankomst in de bleke morgen op dat bleke plein’ (de basistekst voor het toneelstuk ‘Aalst’, gebaseerd op waargebeurde feiten, over een koppel dat in een hotel in Aalst hun 2 kinderen op gruwelijke wijze vermoordde). Het stuk dat daar meteen op volgde kwam uit een ander miserabel verhaal, ‘Problemski Hotel’ (2003), over het uitzichtloze bestaan van asielzoekers in een gesloten centrum. Een cynische aanklacht tegen het egoïsme van Fort Europa, afgemeten tegen de wanhoop van een medemens die meer dan voldoende redenen heeft om hebben en houden en dierbaren achter te laten, op zoek naar een beter leven. Een leven dat niet zelden begint en meteen weer eindigt op een parkeerplaats langs de E40.

Het slot van de voorstelling heeft me nog meer bij de keel gegrepen. Parijs-Roubaix kijken op het ziektebed van zijn vader, toen nog 35 kilogram. Een week later, Luik-Bastenaken-Luik, toen de cardiogrammen niet langer de reliëfkaart van heuvelachtige wielerwedstrijden vertoonden. In dat ene stukje zat zoveel liefde, zoveel vergevingsgezindheid voor een vader die hij tien minuten eerder in een hoofdstuk uit ‘De helaasheid der dingen’ volledig ontkleed had, vernederd in al zijn marginaliteit (over ‘het nieuwe liefje van mijn pa’, toen Dimitri 13 jaar was en er iemand van de Dienst Bijzondere Jeugdzorg over de vloer kwam).

Ik heb er echt van genoten. Niet van de eerste tot de laatste minuut maar eigenlijk al van iets eerder. Want wie ruim op tijd was gekomen, werd nog vóór de voorstelling getrakteerd op hilarische fragmenten uit ‘Radio Liars’ – Dimitri Verhulst die een tijdje geleden het programma van Ruth Joos op Radio 1 mocht kapen, in de hoedanigheid van een amateur-dj uit Reetveerdegem. Fantastische oubollige muziek (Dalida, Roy Orbison), aangevraagd “speciaal voor Carine van de paardenbeenhouwer …” En dan Verhulst die veel te luid en veel te vals meezingt, met Louis Neefs bijvoorbeeld (‘Zondagmiddag Lilian’).

Maar toch heb ik nog een tip voor Dimitri Verhulst. Beste Dimitri, die videofragmenten! Ik weet wel, ze hoorden bij de tekst en u had ze misschien nodig om eens van hemd te wisselen of om iets te drinken af en toe. Maar ik vond het storend. Ik heb het niet over het decor (uw duivenkot!), over uw paard, uw vleugels, uw ladder, uw performance als Gigantomaan (uw delirische tirade tegen den teevee, dialoog voor circuspaard en -artiest, in een ontoegankelijke G-taal, een rijmtaal die mij aan J.M.H. Berckmans deed denken). Maar die videofragmenten: niet doen Dimitri. Telkens ik mij een beeld had gevormd van wat zonet was voorgelezen, werd dat meteen tenietgedaan door zo’n videofragment. Dus. Dimitri. Dimmen. ‘t Is niet omdat er een paar honderd mensen naar u zitten te kijken, dat ze aan luisteren niet genoeg hebben. Meer dan genoeg eigenlijk.

info en speellijst op de website van Behoud de Begeerte

© 2007 GENTBLOGT VZW