RSSMei 68. Ook in Gent?
Als ik de verhalen mag geloven, veranderde de wereld in mei 68. De kinderen die nooit de oorlog hadden meegemaakt gingen in het verweer tegen alles wat autoriteit was; de kerk, de unief, het gezin,… De wereld zou nooit meer hetzelfde zijn, de muziek zou nooit meer hetzelfde zijn, mannen en vrouwen zouden nooit meer hetzelfde zijn,… Mei 68 veranderde alles en nadien is er nooit meer een moment geweest dat zoveel impact op alle aspecten van het leven had. Volgende maand is de magische maand mei 68 veertig jaar geleden. “Wij worden opnieuw opgevist,” zei Renaat Willockx lachend tijdens het gesprek. Misschien kent u ook enkel de beelden van het protest tegen de Vietnamoorlog, Leuven Vlaams, het protest tegen het huwelijk van Beatrix bij de noorderburen, Woodstock, de moord op Malcolm X,… En in Gent?
Mei 68 is een verzamelnaam geworden voor de protestacties uit die periode. Er was het studentenprotest in Berkely, de staking in de textielindustrie, het protest tegen Vietnam, het protest bij de sluiting van de de mijn van Zwartberg,… In Gent rommelde het aan de universiteit in maart 1969. “Een samenloop van toevalligheden”, omschrijft Renaat Willockx het, maar in die periode was hij één van de protagonisten. Zijn verhaal.
maart 1969, Blandijn (foto: A. Janssen)
In maart 69 hield het Verbond van de Vlaamse Studenten (VVS) een congres om de universiteit te veranderen. Het regende in Parijs en de Vlaamse studenten voelden de druppels. Tijdens het congres werkten ze aan een vijf-puntenprogramma om de universiteit te moderniseren. Op de slotavond waren een aantal Franse studentenleiders uitgenodigd. Door problemen aan de Sorbonne waren ze echter niet in Gent geraakt. Als alternatief trokken ze naar een debat over de zin en onzin van pornografie in de Aula. Dit debat werd georganiseerd door de vereniging Prokus (Progressieve Kultuur). Op het programma stonden professor Vermeersch, professor Broeckx, Daniël Robberechts, advocaat Bulthinck en drs. Smolders. In principe zou een dergelijk debat 30-40 man gelokt hebben. Wat ze niet wisten was dat rector J.J. Bouckaert enkel dia’s van Grieks en Romeins naakt wou laten tonen. Toen Prokus Deense prentjes wou pojecteren, verbood de rector de debatavond. De 350 studenten stonden dus voor een gesloten deur. Er ontspon zich een discussie: de avond toch laten doorgaan of een protestactie organiseren. Men besloot om ‘s anderendaags naar het rectoraat te trekken om te protesteren tegen de censuur en de autoritaire universiteit.
maart 1969, Blandijn (foto: Renaat Willockx)Tot hun verrassing stonden er ‘s anderendaags 350 man aan de Brug klaar om naar het rectoraat te trekken. De protestbordjes die ‘s nachts in de rapte in elkaar gestoken waren werden gretig verdeeld. Het rectoraat was echter op slot. De rector had blijkbaar zijn voorzorgen genomen. Alleen bleek er ergens een kelderdeur open te zijn. Vandaar was het maar een kleine stap om de voordeur open te doen en zo de studenten binnen te laten. De rector weigerde resoluut om het debat aan te gaan. De studenten vroegen om de debatavond te organiseren zoals oorspronkelijk voorzien. Uiteindelijk wou de rector een delegatie van drie studenten ontvangen, wat de studenten dan weer weigerden. Het risico op represailles voor de drie afgevaardigden zou te groot zijn.
Ondertussen was de politie verwittigd en die kwam met het nodige machtsvertoon ter plaatse. De helft van de studenten werd verwijderd, de andere helft werd in het nauw gedreven in het kabinet van de rector. “En ja, wat doen studenten dan als de flikken binnenvallen, zij gooien met alles wat loszit, dossiers, asbakken,…” Renaat haalt de schouders op. “Wij trokken naar de Blandijn voor een volksvergadering. Twee studenten werden gearresteerd voor weerspannigheid en slagen en verwondingen.”
De dag nadien trokken de studenten naar de faculteiten om hun verhaal te doen. Omwille van het VVS-congres hadden de studenten vrijaf gekregen. Maar toen de rellen op het rectoraat op de radio waren geweest, wou iedereen in Gent zijn. De Blandijn werd bezet als permanente uitvalsbasis voor de acties. Het wetenschappelijk personeel vaardigde een motie uit en steunde het protest van de studenten. Renaat Willockx werd aangegeven als hoofd en aanstoker van een bende, hij werd beticht van vernieling van onroerende goederen en huisvredebreuk. Het volledige weekend kon hij de politie te snel af zijn, maar op maandag werd hij aangehouden en in de Nieuwe Wandeling opgesloten. Na vier dagen werd hij vrijgelaten, zonder voor de raadkamer verschenen te zijn. Diezelfde nacht werd de Blandijnberg ontruimd, 800 studenten waren aanwezig. Renaat Willockx werd levenslang uitgesloten van de universiteit, een beslissing die pas enkele jaren geleden ingetrokken werd door rector Van Cauwenberghe.
De creatieve universiteit te Gent, maart 1969. Op het bord: flarden uit eencursus ‘traangasbestrijding’ (Archief Universiteit Gent)
Het protest bleef niet beperkt tot de universiteitsstudenten. Een paar honderd studenten waren naar de fabriekspoorten getrokken van ACEC, Texaco, Fabelta, Ebes, Arbed, de textielbedrijven,… Professor Vermeersch schaarde zich aan de kant van de studenten, professor Roels was aanwezig bij de bezetting van het rectoraat. De protesten gingen de geschiedenis in als de maartbeweging van Gent. Binnenkort worden ze herdacht onder de noemer Mei 68 (binnenkort meer over de activiteiten).
Heeft u foto’s uit die periode? Was u student of prof aan de universiteit? Werkte u aan de universiteit of was u een toevallige voorbijganger? Laat het ons weten. Amsab-ISG is trouwens ook nog steeds op zoek naar beeldmateriaal, foto’s of film. De VRT vond in het archief een oude documentaire van Panorama, er is een reportage van de VPRO met Renaat Willockx, er zou een spoor naar de bewuste dia’s zijn,…
Wil u uw verhaal doen? De commentaren staan voor u klaar of geef een seintje op redactie@gentblogt.be.
Met dank aan Renaat Willockx, Paule Verbruggen (Amsab-ISG).
© 2008 GENTBLOGT VZW
Aah, schitterend, dit soort journalistiek <3
Bedankt, ik vond het een intrigerend verhaal waar ik tijdens mijn studententijd nooit iets over gehoord heb en ik deed pol&soc en mei 68 kwam wel ter sprake, maar nooit op die manier.
Heel leuk stukje! Machtig, die oude foto’s ook!
Maar is die generatie niet verguisd ? Ze zijn met teveel, ze leven te lang, etc. Dat ze vrijheden hebben gebracht, ‘t is toch erg vergeten !
Ik ga ‘t zeggen tegen mijn mama!
Misschien wordt het tijd dat ze eens hun verhaal over die periode doen?
Ge moet nu niet gaan overdrijven, en die periode te veel idealiseren. Ook de referentie naar Renaat Willockx waarborgt ons een “super-subjectiviteit” in het relaas van die feiten. Ik hoop dat hij toch eindelijk, dank zij zijn leeftijd, gematigder geworden is.
Voor mij waren zijn ultra linkse vrienden even schadelijk als extreem rechts. Ze hebben onze maatschappij maar weinig positief bijgebracht, alleen maar door het feit van hun overdreven acties.
En nu wachten op: hoe zal rony nu op mijn woorden reageren?……
ge moet niet wachten op rony voor een reactie: triestige commentaar + zo ‘op de man’ + nonsens opmerking over leeftijd + gratuite vergelijking + …
(was je er niet bij misschien in ’68? net de trein gemist?)
In 68 ben ik concreet moeten beginnen knokken om een degelijke job te vinden, zo eenvoudig was het niet maar de realiteit heeft me gevormd. Wat Renaat deed, en hij kent mijn visie over al dat gedoe, was gewoon de mensen tot confrontaties te leiden ipv ze via echte dialoog, of via een positieve evolutie te brengen naar een mooiere gemeenschap. Renaat en ik hebben ongeveer dezelfde leeftijd en ik voel me na zoveel jaren toch in scherpte verminderd, dat zal ook voor hem geldig zijn.
jm.,je bent dus iets ouder dan ik, of ik langer blijven studeren. doet er niet toe.
tot misschien je grote verrassing treed ik je bij wat gent betreft. er zijn natuurlijk in de storm die toen door europa ging, ook in gent een paar dingen gebeurt. maar uiteindelijk was dat niet vet. de gentse “revolutie” was van in het begin ingekapseld. die geschiedenis zal nooit geschreven worden maar velen hebben zich laten gebruiken.
iets anders gebeurde in parijs, waar ik bijna een jaar heb gezeten. ik had een auto en reed met vrienden heen en weer. daar kwam men tot iets. daar werden bodems gelegd. een bijeenkomst met sartre en zijn bende werd altijd, ondanks de bevlogen interpellaties, met een motie of verklaring afgesloten.
nadien sijpelde daarvan iets door in gent.
wij waren per definitie links, maar in gent ging men dan overdrijven. de redelijkheid was soms ver zoek.
bracht ik iets aan uit parijs, ze noemden me nog een rechtse zak. pas op, ik had toen ook zo’n rood boekje in mijn zak zitten, maar ik keek er toch anders tegen aan.
vlamingen hadden zo iets in hun, dat ik niet kan beschrijven: je was toen ofwel uiterst links, ofwel was je krapuul.
het is natuurlijk des mensens, om die periode te idealiseren. maar het blijft een feit dat ze een ommekeer heeft gebracht in het denken op dat moment.
duidelijk? ik zeg niet dat de wereld plots anders draaide, maar ons denken over maatschappij, politiek of nog honderden dingen (vergeet de kunsten niet)heeft bewust of onbewust een verandering meegemaakt.
ook jij hebt daar de sporen van binnen gekregen. dat kan niet anders. niemand was immuun.
ik zou natuurlijk ook namen kunnen aanhalen, mensen die me aangesproken hebben, waar ik iets van geleerd heb, of juist omgekeerd. maar dat doe ik niet. iedereen heeft recht op zijn verleden, zelfs al kleur je daarbij buiten de lijntjes.
een ding weet ik zeker: had ik die tijd niet meegemaakt, ik was nooit bij gehandicapten gaan les geven, mijn zus was nooit logopediste geworden, mijn vader en moeder zouden hun leven, als zelfstandigen,niet op gegeven hebben, om met een busje de wereld te verkennen.
dat het al jaren in vlaanderen verkeerd draait, is zeker niet onze fout. wij hebben ons best gedaan.
maar, en dan volgt iets van een bril en uil, zoveel mensen hebben na zoveel jaren, nog altijd die link gelegd.
Dat rood boekje ligt hier nog ergens op een schap. In 1968 zat ik nog volop in de “Praagse Lente”, in de kiem gesmoord door de o zo opgehemelde Sovjets en hun accolieten. Sartre heeft dat trouwens ook nooit afgezworen! Sindsdien hou i niet zoveel meer van dat links idealisme en gedoe.
Renaat Willockx gematigder? Bij mijn weten staat die nog elke verkiezing op de lijst van de PVDA
Ik was een eerder passieve deelnemer aan de maartbeweging, meer uit weerzin tegen de politiele repressie dan uit weloverwogen ideologische overtuiging. Het was een bijzonder boeiende episode die me wel veel bijgebracht heeft op politiek gebied, maar uiteindelijk vraag ik me wel af wat al deze studentenacties wel verwezenlijkt hebben. Er was absoluut geen steun van de algemene bevolking – de toenadering tot de industriele syndicalisten ten spijt – want Het Volk was al aan de “embourgeoisiement” toe – ze hadden hun autootje teevee en pintje, en AA Gent was nog steeds niet aan zijn aftakeling toe, wat meer kan ne mens wensen – wel was er de uitlaatklep van de Minard maar ja, daar heb ik nog ook Revues van de Rechten georganiseerd…
De echte Renaat Willockx? Mijn vader was een arbeider die eind de jaren veertig een huisje kocht in de Rodelijvekensstraat en er woonde, waarbij mijn moeder een winkeltje open hield. In 71 verhuisden de huurders en ging ik het huis opkalefateren (schilderen, behangen, elektriciteit moderniseren) voor mij ouders, terwijl ik pas student aan de RUG was. De nieuwe huurder die zich aanbood was Renaat Willockx, die mij vertelde hoe hij voor de arbeiders was en nog meer van dit. Prima, door mijn toedoen werd het huis van vader-arbeider verhuurd aan Willockx. Korte tijd nadien bleek dat hij zijn huishuur niet meer betaalde aan die arbeider die mijn vader was. Na onderzoek bleek hij te werken in het restaurant de Rode Hoed. Briefjes in zijn bus op het nieuwe adres leverden niet de dekking van zijn schulden aan die arbeider die mijn vader was op. Sedertdien ben ik links geworden, namelijk de zelfverklaarde linksen moeten eruit. Renaat Willockx was een ordinaire profiteur en relschopper, die in de realiteit geen zier om arbeiders gaf. Spijtig is hij overleden of hij kreeg de donder op zijn kop vanwege mijn al lang overleden vader. Echte linksen zijn welkom, profiteurs kunnen ophoepelen, is het niet Termont?