Gentblogt

Vergeten schrijvers: Gustave Vigoureux (1)

donderdag 4 september 2008 12u31 | Daniël van Ryssel | 4 reacties
Trefwoorden: literaire lente, literatuur, vergeten schrijvers.

Gentblogt pakt uit met zijn eigen literaire lente die meteen het hele jaar doorloopt. De cirkel is intussen helemaal rond, maar de reeks is lang niet uitgeput.
Daniël van Ryssel, lange tijd redacteur van het tijdschrift Yang, is voor ons in zijn uitgebreide archieven gedoken. Hij heeft een reeks mooie stukjes geschreven over literaire figuren die op de achtergrond zijn geraakt, maar ooit een rol van enige betekenis hebben gespeeld.

Gustave Vigoureux is de volgende in een rij vergeten schrijvers die weer voor het voetlicht worden gebracht.

De familie Vigoureux is afkomstig uit Grenoble. Een grootoom is nog officier geweest in de keizerlijke garde van Napoleon. Ze vestigde zich te Zelzate. Zijn vader Edouard (1840-1916) was douanier. Gustave Germain, enig kind, is geboren te Zelzate in 1892. Zijn moeder overleed in 1902. Na de dood van zijn moeder verbleef hij in zijn jeugd bij twee tantes of moeien te Waarschoot in de Statiestraat. Deze tantes werden “de spekmeisjes” genoemd omdat ze suikergoed vervaardigden en in hun snoepwinkel verkochten. Daar reeds toonde hij als twaalfjarige knaap een sterke neiging tot de letterkunde. Middelbaar onderwijs te Gent. Studeerde daarna Handelswetenschappen aan de RUG.

In 1914 werd hij gemobiliseerd samen met zijn goede vriend Urbain Bulté uit Waarschoot. In de slag te Sint-Margriete-Houtem bij Tienen werd hij zwaar gewond aan de borst en na enige tijd ging hij in krijgsgevangenschap te Münster nadien te Hannover. Hij trad er op als taalleraar voor Engelse, Franse en Belgische officieren. Tegelijk zette hij er zijn universitaire studies verder en schreef hij zijn eerste roman in het Frans Des jours en Brabant, in 1916 uitgegeven te Rouen. Door uitwisseling van zware oorlogsgekwetsten kwam hij in 1916 in Interlaken, Zwitserland terecht. Daar schreef hij, als invalide, tal van schetsen en verhalen en zette hij zijn studies verder te Lausanne. Enkele van zijn brieven werden in het Duits vertaald en verschenen in Hüben und Drüben van Johannes von Kunowski.

Na de oorlog, in oktober 1919, huwde hij te Waarschoot met Urbaine Rosalie, de zus van zijn goede vriend Bulté. Dadelijk na zijn huwelijk vertrok hij naar zijn geliefde stad Gent en vestigde zich aanvankelijk in de Antwerpsestraat 90. Als beroep wordt vermeld: suikerbakker. Hij zette een groot- en kleinhandel op in confiseriewaren. Hij werd lid van de N.S.B en bleef jarenlang vertegenwoordiger bij “Kinderen van oud-strijders”. Na verhuisd te zijn naar de Onderstraat, woonde hij vanaf 1933 tot aan zijn dood in 1943 op de Voorhoutkaai 25. In de volkstelling van de jaren ’30 staat als zijn beroep “letterkundige” vermeld. Hij was geen redenaar, wel een onvergelijkbaar verteller. Het gezin had vier dochters, waarvan er nu nog één in leven is te Oostakker. Na zijn dood zette zijn echtgenote de confiseriewinkel verder in de Zuidstationstraat 22.

Gustave Vigoureux schreef 35 schetsen en novellen en 6 romans. Hij is duidelijk beïnvloed door Franse auteurs als Victor Hugo en René Bazin en de oorlog die hij had meegemaakt liet hem niet los. Tal van herinneringen uit die periode keren in zijn werk terug. Nagenoeg al zijn schetsen en novellen verschenen in de jaren ’20 en ’30 in de weekbladen “Strijdersblad”, “Het Huisgezin” en “Ons Land”. Zijn laatste boek Vlaamsche Folklore, 1941, een bundel vertellingen, verscheen als eerste boek in de Faun-Reeks van de gelijknamige groep rond Paul Rogghé, met tekeningen van Oscar Bonnevalle. Hij hield ook een dagboek bij.

Als medewerker aan “Ons Land” leerde hij op het einde van de jaren twintig Jean Ray of John Flanders kennen, die net als hij aan talloze weekbladen meewerkte en met wie hij tot het einde van zijn leven goed bevriend is gebleven. In hun werk schreven ze lange opdrachten vol lof en bewondering de een voor de ander. Bijvoorbeeld: “We kennen elkander sinds lange jaren… We hebben samen gearbeid, veel gezien en veel begrepen. Soms droeg ik u bladzijden op van schrijnend leed, geschreven onder den drang van eens doorleefde oorlogsvisioenen. Nu wil ik, uzelf nabootsend waarde vriend, aanbieden eenige nederige dorpsherinneringen uit mijn verre gouden jeugd.”

Tal van schetsen en novellen van Gustave Vigoureux zijn, alhoewel vandaag, behalve in bibliotheken van heemkundige kringen, zo goed als onvindbaar, nog steeds best leesbaar en hun vlotte verteltrant, hun rake formulering en het oog voor sprekende details van de schrijver om zijn tijd en het paradijs van zijn verleden tot leven te laten komen, vragen erom dat deze volksvertellingen niet voor altijd vergeten raken.

Bronnen: de heren Hubert Reyniers uit Waarschoot en André De Schepper uit Evergem, die allebei Gustave Vigoureux persoonlijk hebben gekend.

© 2008 GENTBLOGT VZW