RSSVan chocolaatjes en drukwerk
Soms vraagt een mens zich af… hoe chocolaatjes zo’n mooie strik krijgen, wie de cd’s in de boeken kleeft, of er in elk zakje snoep evenveel snoepjes zitten,… Of misschien ook niet. Is daar trouwens geen machine voor?
Het is zondag 5 oktober weer Open Bedrijvendag, het ideale moment om op al die vragen een antwoord te krijgen. Technologische innovatie is het centrale thema en zoals wel vaker, er zijn prijzen te winnen. Maar vooral, je kan eens binnenkijken op plaatsen waar je anders nooit geraakt. In Gent lijkt het aantal deelnemende bedrijven me aan de lage kant maar dat wil niet zeggen dat er niks te zien valt. Toeval wil dat ik onlangs bij één van de deelnemers kon binnenlopen: Ryhove. Het bedrijf viert dit jaar bovendien zijn 45ste verjaardag, al is dat met een korreltje zout te nemen. Alles begon toen de Broeders van Liefde een leerkracht in druktechnieken, die door verlamming (polio) zijn beroep niet langer kon uitoefenen, een drukpers gaven zodat hij zijn brood op een andere manier kon verdienen. Van daaruit groeide de idee van tewerkstelling van personen met een handicap. De naam danken ze aan de eerste vestiging in de Ryhovelaan en niet aan de familie. Maar om de woorden van Yvan De Bie, algemeen directeur, te citeren: het is niet omdat ze met gehandicapten werken, dat het werk ook gehandicapt is.
Vergis je niet, de klanten van Ryhove eisen kwaliteit en stipte levering, net zoals bij elk ander bedrijf. Van de 12 personen bij de opstart in 1963 is het bedrijf in 2007 uitgegroeid tot een bedrijf met 400 personen, waarvan zo’n 80% een arbeidshandicap heeft. Om in de beschutte werkplaats tewerkgesteld te kunnen worden, hebben de personen een erkenning van het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap nodig. Het is de missie van Ryhove om personen met een handicap uit de regio Gent en Merelbeke een passende en blijvende werkgelegenheid aan te bieden. Dit vraagt de nodige creativiteit. Taken worden zoveel mogelijk in deeltaken opgesplitst waardoor ze door de werknemers gedaan kunnen worden, Henry Ford deed het hen al voor. Sommige van de taken worden sneller door de werknemers uit de beschutte werkplaats gedaan dan u en ik ze kunnen uitvoeren.
Ryhove bestaat in feite uit twee werkplaatsen: Ryhove in Koningsdal, gespecialiseerd in drukwerk en grafische afwerking, en De Merel in Merelbeke waar men chocolaterie, confiserie en biscuiterie inpakt, alles volgens de strenge regels in verband met de traceerbaarheid van voedsel. Ik kon bij Koningsdal een kijkje nemen en was serieus onder de indruk van de sfeer en het professionalisme. De commerciële dienst van Ryhove gaat voortdurend op zoek naar opdrachten die zich op specifieke niches richten. Ik keek mijn ogen uit: ze leveren maatwerk voor drukkerijen en dat kan gaan van mailings, het inplakken van theezakjes in flyers, cd’s in boeken, een leeslint, het lijmen van doktersbriefjes, krimpverpakkingen maar ook ontwerpen van drukwerk, restauratie van boeken en rechtzetten van fouten in het productieproces. Ook particulieren kunnen bij hen een geboortekaartje of trouwaankondiging laten ontwerpen. In de restauratieafdeling kan u een oud boek een nieuwe kaft laten aanmeten. Oost-Vlaamse bibliotheken vragen hen om boeken te plastificeren en van een barcode te voorzien. Soms is het een afwegen: door een machine laten doen of door de personen met een handicap. Om te kunnen inspelen op het hele proces was Ryhove trouwens de eerste beschutte werkplaats die een regulier bedrijf overnam.
In de beschutte werkplaats werken dan al personen met een handicap, dit betekent niet dat ze geen competenties hebben. In de restauratieafdeling gaat het om echte experten, maar ook in de meer bandwerkopdrachten werkt heel wat competent personeel. Bij Ryhove hebben ze hier ook aandacht voor en willen ze investeren in de opleiding van hun personeel. De opdrachten volgen elkaar in hoog tempo op en vaak onder een grote tijdsdruk. Dit vraagt de nodige aanpassing van het personeel en ook de juiste ondersteuning. Soms zit het in kleine zaken, waar de werknemers ook al eens een suggestie voor doen, soms wordt geïnvesteerd in machines. Altijd met de afweging dat het ook “werk voor de handen” moet opleveren. Ryhove heeft nog een duidelijk sociale functie. We zagen een afdeling waar personen zakjes snoep vullen. Het bedrijf weet dat dit in feite met verlies gebeurt, maar het laat hen toe om technische werkloosheid te vermijden. Tot voor een aantal jaren kwamen periodes van technische werkloosheid wel eens voor, maar voor de zwakkere personen was dit moeilijk om mee om te gaan. Werk is zoveel meer dan geld verdienen, het geeft structuur aan je dag, je komt onder de mensen,…
Sommige werknemers worden in andere bedrijven tewerkgesteld onder de vorm van enclaves, dus met een begeleider uit de beschutte werkplaats. Voor personen met een handicap kan het een opstap zijn naar regulier werk, maar dit komt niet zo frequent voor. Ryhove ondersteunt hen hierbij, maar ziet natuurlijk ook niet graag zijn meest competente personeel vertrekken. Ik was aangenaam verrast door de sfeer in het bedrijf. De werknemers zijn gemotiveerd, er is aandacht voor hun behoeften, zonder in te boeten op de kwaliteitsvolle en stipte levering naar de klanten. Maar gaat u anders zondag zelf eens een kijkje nemen…
Ryhove, Weefselstraat 42 en Koningsdal 24 in Gent en De Merel, Ambachtsweg 11, 9820 Merelbeke
© 2008 GENTBLOGT VZW
als oud.leraar in het buso, vooral dan met leerlingen die hoe dan ook in een beschuttende (en niet beschutte. dat is, ook al word het nog algemeen gebruikt, een neerbuigende houding) terechtkwamen, is ryhove een begrip.
daar had ik graag gewerkt, en misschien na mijn handicap nog.
het vraagt van veel mensen een echte “inleving”, om om te gaan met gehandicapten. men spreekt de duwer aan, maar niet de persoon in de rolstoel. alsof je hersenen in je benen zitten.
mijn eigen petekind kwam op 12jarige leeftijd in een rolstoel terecht. ze is wel burgerlijk ingenieur geworden.
totaal autistische leerlingen werken nu in een beschuttende werkplaats. ok, zakjes vullen, maar wie doet het anders?
hier, in china, probeer ik, gratis, want de belastingen lezen mee, mee te helpen in een school met mentaal gehandicapten. tot mijn voldoening en vooral van de kinderen lukt dat.
er is duidelijk geen geld, in het onderwijs, om nog grote uitstappen te doen. laat ze dan even meedraaien in een beschuttende werkplaats, ouderlingentehuis,….. ze zullen dolgelukkig zijn dat ze, misschien, een andere toekomst hebben, en vooral een andere houding krijgen tov. de zovelen in de maatschappij die niet beantwoorden aan de algeme(?) norm.