Gent Over Morgen: Geen nachtvluchten vanaf vliegveld Bourgoyen in 2020!

maandag 19 januari 2009 11u13 | Michel Vuijlsteke (tekst), Rik Helsen, Hans Dekeyser & Michel Vuijlsteke (beeld) | 20 reacties
Trefwoorden: , , .

Gent Over MorgenDe Bourgoyen gaan natuurlijk niet tussen nu en elf jaar een vliegveld worden. Het is er ondertussen meer geworden dan enkel een natuurdomein in de strikte zin van het woord, en het is soms zelfs een slachtoffer van zijn eigen succes.

Op zondag als het mooi weer is, kun je er bij wijze van spreken over de koppen lopen, en moet je uitwijken om tegenliggers of achterliggers voorbij te laten, vooral op stukken waar de paden redelijk smal zijn (om nog maar te zwijgen van diegenen die het, ondanks het verbod, toch nodig vinden om daar te fietsen).

Nee, de Bourgoyen zullen er in 2020 nog zijn. Het kan nochtans snel gaan in die dingen: het vliegveld van Sint-Denijs-Westrem was ook een uniek natuurgebied, met vogels en dergelijke, en we hebben gezien hoe lang het geduurd heeft om dat op te breken, er Flanders Expo op neer te poten, een megaparking, een autostradeterminal, Ikea en meer. Exit vliegveld, enter The Loop.

Bourgoyen

Ik heb er heel mijn jeugd doorgebracht, in de buurt van de Bugtenstraat, en vorige week zag ik dat de laatste weilanden met paarden en koeien opgebroken zijn. Niemand die een traan laat om de unieke vogelstopplaats, de vele tienduizenden konijnen, of de salamanders en de kikkers in de beken. Ja, ik wel natuurlijk: daar gáán mijn jeugdherinneringen.

Maar in het algemeen: waarom zouden we ons zorgen maken?

Natuur geraakt, zeker op zo’n microscopische schaal als de Stad Gent, moeilijk kapot. Er zit er overal; laat om het even wat een paar jaar met rust en je hebt er –pats boem!– een uniek natuurgebied bij.

Als de Bourgoyen ons één ding tonen, is het wel dat het helemaal niet zo moeilijk is om op korte termijn zo’n soort Bokrijk-natuurgebied te maken. Tot in de jaren 1970 waren het gewoon regelmatig onderlopende weilanden, en tussen dan en nu heeft de stad er 210 hectare grond gekocht, er met de grote middelen in gebaggerd, geplant, waterstuwen gezet, gronddammen, geluidsschermen, en zo een totaal kustmatig reservaat van gemaakt.

schelde

Wat is het volgende? Misschien wel dat (kunstmatig) dichtgeslibd stuk Scheldearm in Gentbrugge: decennia aan een stuk een (letterlijk) stinkende schande. En nu? Helemaal laten verzanden, hopla, nog een uniek gebiek bij, met unieke vogels, en unieke planten.

Als alles economisch goed gaat, maken we er snel een paar natuurgebieden bij. Waar nu geprotesteerd wordt tegen verkavelingen omdat er “altijd al” “interessante” natuur was, stond misschien vijftig jaar geleden wel een betonfabriek, en geen mens die er toen om kraaide.

Maar het blijft een luxeprobleem, die natuurreservaten. Tussen Sint-Pietersstation, het BME en de Ringvaart is er sinds jaar en dag een braakliggend terrein, niemand of niets doet er iets mee, en nu er daar een broodnodige weg door zou komen, ontdekt men er plots de Overmeersen in. Uniek gebied! Unieke vogels! Unieke planten!

Als het kiezen is tussen natuur en economie, dan gaat het niet op om altijd voor natuur te kiezen.

Epistrophe eligans

En ondertussen kan u nog altijd in een struik in uw buurt op safari gaan, als u echt nood heeft aan natuur.

Nee?

© 2009 GENTBLOGT VZW

20 reacties »

  1. Reactie van ilse

    Dat is zo moeilijk, vind ik. ecologie vs economie. Zo een lastig evenwicht. Neem nu de kanaalzone: zo vervuilend (awoert!), maar zoveel duizend gezinnen brood op de plank (hoera!). Een zeer interessante discussie, naar mijn mening.

  2. Reactie van cies van de kwis

    Machtug skwoone foto van Bourgoyen, had je me gezegd dat ‘t de Mekong Delta was, we hadden je zo geloofd!

  3. Reactie van andre

    oeps moogede daor nie velo rijden?

    • Reactie van Jean

      Is eigenlijk een beetje verwarrend. Er zijn inderdaad paden (vooral de smalle) waar er verbodsborden staan. Op de bredere is het eigenlijk – denk ik – toegestaan.

      Een typisch Vlaamse oplossing die regelmatig ergernis wekt.

  4. Reactie van Eve

    Waarom de verwijzing naar Bokrijk?

    • Reactie van Frans

      Daar vraag ik mij ook af, gezien de twee “moderne” maar mislukte vogelkijkhutten. Gelukkig is het historische Valkenhuis niet naar Bokrijk verhuisd.

  5. Reactie van Tim Rosseel

    Kleine correctie: ‘Tussen Sint-Pietersplein, het BME en de Ringvaart’ zal wel ‘Tussen Sint-Pietersstation, het BME en de Ringvaart’ zijn… :)

  6. Reactie van Otto

    Ik zou me wel zorgen maken.

    Een totale natuur-leek zou al snel zeggen dat de Bourgoyen vanuit het niets uit de grond heeft gestampt. Maar het feit dat er al natuur was in de vorm van weilanden gaf natuurlijk een goede basis voor een snel ontwikkeling van de natuur. Dit gebied dus als argument gebruiken is erg kort door de bocht.

    Waarom moet economische uitbreiding altijd in de plaats van natuur komen? In de buurt rond Gent Dampoort lijkt het me bijvoorbeeld erg gemakkelijk om enorm veel plek te voorzien voor sommige activiteiten. Natuurlijk zal het net iets goedkoper zijn om een braakliggend terrein met natuurwaarde te vernietigen en er wat op te plaatsen. Maar je kan ook gewoon bestaande gebouwen vervangen door ruimte en energie efficiëntere gebouwen. Blijven door-baggeren op de huidige manier van urbanisatie is echt te belachelijk om woorden. Je kan veel excuses zoeken, maar vergelijk Gent maar eens met een stad in Nederland. Dan zie je meteen waar het allemaal fout gaat.

    Kan je me een voorbeeld geven van een plek waar eerst een weg en infrastructuur was aangelegd, die nu succesvol is omgevormd tot een waardig plekje natuur? Die compensatiegebieden zorgen misschien wel voor wat bomen die goed zijn tegen het fijn stof. aar de oudere gebieden doen het denk ik een pak beter op vlak van biodiversiteit hoor. Een laag beton er over, en je bent je soorten kwijt! En als je niet de chance hebt dat die soort ook ergens anders zit in een voldoende populatie, dan ben je die soort voor goed kwijt.

    Ik vind geen enkel economisch argument gelden als het hem gaat om waardevolle natuur. Als het binnen 100 jaar hier allemaal niet meer leefbaar is omwille van de ecologie, denk je dat ze dan je argument van de economie nog serieus zouden nemen?

  7. Reactie van Joost Vancoppenolle

    Moest je weten hoeveel muggenlarven er zitten in het slib van het dichtgeslibd stuk Scheldearm in Gentbrugge, je zou er tijdens de zomermaanden zelfs niet in de buurt ervan willen komen. Ocharme al die mensen die niet zo slim zijn geweest en daar zijn gaan wonen. Deze moeten tijdens de zomermaanden zelfs binnen blijven en hun huis hermetisch afsluiten voor de muggen ofwel vluchten naar muggenlozere gebieden

  8. Reactie van Liesbet

    Wat een kortzichtige tekst. Het natuurgebied Overmeersen was echt wel al langer ‘ontdekt’ hoor. En veel voorbeelden van sites waar men voor natuur ipv voor economie gekozen heeft, ken ik niet. In de overgrote meerderheid van de gevallen kiest men wel degelijk nog altijd voor ‘de economie’. Elke dag gaan in Vlaanderen maar liefst 16 voetbalvelden aan open ruimte of natuur teloor. We hebben momenteel nog zó weinig natuur over, dat er terecht gevraagd wordt om het laatste beetje niet ook nog op te offeren. En nee, een tuin (die ook niet iedereen heeft btw) is daarmee totaal niet vergelijkbaar.
    En ten gronde: zonder natuur of ecologie, ook geen economie.
    Maar goed, ik veronderstel dat dit stukje polemisch bedoeld is, opzet geslaagd dus.

    • Reactie van Jean

      De meeste mensen ‘ontdekken’ maar iets als het uitgebreid beschreven wordt in boekjes, blaadjes en andere blogs.

      10 jaar geleden was het ook al leuk – en rustiger – wandelen in de Bourgoyen. Maar ik vind wel dat Natuurpunt goed werk heeft geleverd.

      En je bent ook niet verplicht er te gaan wandelen op zondag tussen 14 en 17 uur (wat de meesten willen doen). Er zijn genoeg moment dat het daar heel rustig is.

  9. Reactie van Joost Vancoppenolle

    Een mooi stukje natuur dat nu beschermd is, is het park Groene Vallei! Hier gingen ze het ook oorspronkelijk vol zetten met hoogbouwblokken

    • Reactie van azerty

      Natuur zou ik dit nu niet direct noemen ! Maar het is goed dat er maar één blok bijgekomen is en de rest park werd gemaakt. Een mooi park zelfs, al vind ik het oude gedeelte aan de Nieuwe Wandeling het mooist ! Mogen er in het park Groene Vallei wel fietsers rijden ?

      • Reactie van ilse

        ik rij er toch altijd door. Wel opletten als ge een beetje te veel gedronken hebt en ‘s nachts in het donker daar rijdt: ergens halverwege is het pad opeens een trap. Schrikken hoor.

      • Reactie van stef

        Yes yes, er mogen fietsers rijden. Het was ook de bedoeling om met de houten brug aan de Leiekaai een kortere en aangenamere doorsteek te maken tussen de Brugse Poort en Ekkergem.

        Ik fiets er wekelijks een paar keer door, en het moet gezegd, ik word er telkens een tikkel beter gezind van. Je hoeft er ook niet door te crossen, zoals het fietspad langs de Coupure dit bijna vraagt. Alleen opletten op de bergaf als je van de Brugse Poort komt rechts van de brug richting hondenmand. Mond dicht houden, want daar hangt vaak een wolk van onnozel kleine vliegskes…

        En wat betreft het natuurlijke karakter van het park. Het is en blijft een park uiteraard, maar het wordt harmonisch beheerd en volgens mijn bescheiden mening hebben de stad en de actiegroep Groene Vallei Groen er het maximum uitgehaald om het én ecologisch te houden én toegankelijk te maken. Pinnekesdraad er rond had ook gekund. Maar dan hadden we geen park hé.

  10. Reactie van Frans

    De tekst van Michel is heel knap geschreven als aanzet tot discussie. De Bourgoyen een “kunstmatig” natuurgebied noemen lijkt me wel wat overdreven, hoewel het landschap daar al van oudsher door de mens is beïnvloed (grachten, enz…). Dat is zo in alle natuurgebieden, op de laatste stukjes ongerepte regenwoud na. De recente werken in de Bourgoyen hebben vooral te maken met herstel van natuurwaarden: het opruimen van weekendhuisjes en het afgraven van opgespoten gebied. De laatste in de rij wordt het kappen van het “kunstmatig” Valkenhuisbos. De Bourgoyen is met de Assels het laatste grote restant van de uitgestrekte Leiemeersen tussen Gent en Drongen. De eerste grote “schending” van dit aangesloten meersenlandschap was de aanleg, in het begin van de 19e eeuw, van de Drongensesteenweg om Drongen uit zijn relatief isolement (vooral ’s winters) te halen. De volgende stap was de aanleg van de westelijke ringspoorweg en de bouw van de fabriek Alsberghe-Van Oost (aan de rand van het gebied). Voor het overige bleven de meersen relatief onaangeroerd en bespaard van bebouwing, omwille van het permanent overstromingsgevaar. Maar zo’n lager gelegen gebied bleek wel geschikt voor stortplaatsen.
    Het doorklieven en ingrijpend opdelen van het Drongens meersengebied kwam er pas vanaf de jaren 1950 met het graven van de Watersportbaan en vervolgens van de Ringvaart, het verbreden van de Drongensesteenweg, de aanleg van het sport- en recreatiecentrum Blaarmeersen en de bouw van het waterzuiveringstation. Dit laatste was de onmiddellijke aanleiding om de Bourgoyen-Ossemeersen te vrijwaren.
    En om terug te komen tot het “vliegveld” in de titel: de grootste bedreiging voor de beschermde natuurgebieden is dat ze volledig geïsoleerd geraken door omliggende bebouwing en zogenaamde “verdichting” of “inbreiding”. Voor de Bourgoyen is dat minder het geval omdat “natuur” er in de omgeving aanwezig blijft zoals de Assels, de Vinderhoutse bossen en een aantal kasteelparken. Het veel kleine natuurgebied “Overmeers” langs de toekomstige verbindingsweg R4/Gent Sint-Pieters dreigt veel sneller in de verdrukking te komen door de snelle verstedelijking van de E40-omgeving (The Loop, het Eilandje, het wetenschapspark in Zwijnaarde,…).
    Waarom zou economie en natuur niet samengaan? Zonder natuur is economie uitzichtloos. Zo bevat zelfs de “vervuilde” Gentse Kanaalzone nog altijd belangrijke natuurwaarden, anders zou de zeldzame bruine kiekendief er niet broeden. Dat geldt trouwens ook van Antwerpen en Zeebrugge. Het is net erg belangrijk om er voor te zorgen dat de natuur aanwezig blijft ook buiten de gebieden die als “natuurgebied”, “parkgebied” of “bufferzone” ingekleurd zijn. Daarom kan het belang van stadstuinen, buurtparken (Groene Vallei, inderdaad) of groene oevers in de stad niet genoeg benadrukt worden.

  11. Reactie van azerty

    Erg mooie foto en erg goede tekst erbij. Ik begrijp dit gevoel, in mijn geboortedorp sneuvelden alle groen en alle akkers voor de verkavelingen en op té veel plaatsen in Vlaanderen verdwenen de kleine grachtjes met knotwilgen door de ruilverkaveling. Diep van binnen treurde het in me, maar ja, ergens moeten mensen kunnen wonen en moeten die eten hebben, en wellicht zal ik er altijd wel problemen mee blijven hebben dat die kleine boerderijen verdwenen voor een landbouwindustrie.

  12. Reactie van Yves

    “Ruimtelijke ordening”.
    Ruimte.
    Ordening.
    Bijna contradictorisch.

    “Ruimtelijke gebruikskeuzes”.
    Dekt dat niet meer de lading?
    Waar kiezen we voor?
    Waar zit het algemeen belang?
    Hoe houden we evenwicht?
    We komen van ver, van louter economisch denken.
    Wat decennialang verwaarloosd werd trek je niet in 5 jaar weer recht.
    Pas als grond duur wordt is saneren van vervuilde industriegrond de moeite “waard”.
    Pas als de stad dichtslibt zijn ferme investeringen in een “Bourgoyen Delta” ;) evident.