RSSJaap Kruithof overleden: afscheid van een denker
Zopas raakte bekend dat professor emeritus Jaap Kruithof is gestorven op 79-jarige leeftijd.
Als wijsgeer doceerde hij tot 1995 doceerde hij het vak ethica, moraalfilosofie aan de UGent. Samen met wijlen Leo Apostel en Etienne Vermeersch behoort hij tot de drie grote hedendaagse Vlaamse filosofen. Naast icoon van de Gentse Universiteit en van de Vlaamse intelligentsia in het algemeen was hij ook musicus en doceerde hij muzieksociologie aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium in Antwerpen.
De progressieve filosofie van Kruithof betwistte de alleenheerschappij van de mens en hekelde op hoog niveau het kapitalisme en het neoliberalisme, dat in zijn ogen de enige nog werkelijke macht was.
Samen met Leo Apostel richtte hij de vakgroep Moraalwetenschap op, waar hij doceerde tot 1995.
Voor zijn vele studenten werd hij soms – als strenge examinator – gevreesd, maar vooral toch geliefd.
De redactie wenst bij deze haar deelneming te betuigen aan de familie en vrienden van een authentieke professor, een groot denker, maar vooral een innemende en warme mens, Jaap Kruithof.
© 2009 GENTBLOGT VZW
Ik heb twee jaar lang “les” van hem gehad aan ‘t Unief. Het waren de leukste “lessen” en interessantste ooit gekregen in mijn leven. Jaap was ook een zeer aangenaam persoon (destijds, 20 jaar geleden.)
*Pinkt dan ook een dikke traan weg*
Al was ik het toen al niet eens met het ecocentrisme, toch heeft Jaap Kruithof een grote indruk op mij nagelaten als lesgever in 1990, 1ste kandidatuur psychologische en pedagogische wetenschappen. Het is een beetje zoals Huug zegt, bij de interessantste lessen in mijn leven. Zo vele jaren later blijven slechts enkele professoren je werkelijk bij, en hij was er zeker één van. Zo herinner ik me een vergelijking van hem tussen de moderne kapitalistische maatschappij en de foor op het Sint-Pietersplein. “Maak eerst eens een rondje langs de voorkant van de kramen, en daarna eens langs de achterkant, waar er minder licht is, en waar de vuilbakken staan.”
Zijn van actualiteit doordrenkte, vaak chaotische maar altijd boeiende lessen waren zo populair, dat massa’s mensen in Auditorium E zaten, die niet eens een vak bij hem volgden. Zo zijn er niet veel.
Ik heb nooit les gehad van Meneer Kruithof, maar heb hem ooit meegemaakt op een weekend van de Humanistische Jongeren, nu zo’n 20 jaar geleden. Ik was toen echt behoorlijk onder de indruk, en ben hem wel wat blijven volgen. Hij zal gemist worden. Eens of oneens, er zijn er zo veel te weinig.
Ik heb ook nooit les gekregen van deze grote denker in zijn ruimste zin, maar ik heb wel talrijke debatten meegemaakt, waar deze grote Humanistist heel vaak het woord nam, en telkens na een van zijn redevoeringen bleef bij mij het gevoel van “Dat was nu eens duidelijk! Gewoon je wist wat je aan deze mens had. Moge hij in vrede rusten
Hij vroeg als inleiding van zijn spreekbeurt in zo’n”kaderweekend” van de Humanistische Jongeren aan de groep wat hen binnen deze vergaderzaal opviel…
“Er zijn hier geen vliegen, er hangen hier geen spinnen…” Met dit statement boeide hij onmiddelijk een op plezier beluste groep 16 tot 18-jarigen uit beroeps(!) – technisch en algemeen vormend onderwijs die meer dan twee uur actief bleven meedenken en elk op hun niveau wederwoord kregen. Uniek !!!
Een tijpfoutje onmiddellijk is onderweg een “l” verloren
Ik kreeg les van Professor Kruithof in mijn eerste jaar psychologische en pedagogische wetenschappen, in 1971.
Hij was één van de proffen die je steeds bijblijft, ondanks zijn soms ‘duistere’ wetenschap. Enkele jaren geleden kwam ik hem tegen bij Democratie 2000 te Gent en het deed mij deugd. Een losse babbel haalde heel wat herinneringen boven.
Met dank aan een ‘belangrijke’ prof uit mijn opleiding.
Oh, meer hier:
http://huugendruug.eu/2009/02/25/jaap-kruithof-is-overleden/
Met prof. Kruithof’s overlijden is dit land een groot denker met het hart op de juiste plaats en tegengewicht in deze casinokapitalistische wereld verloren. Bedankt om uw inzichten te delen met alle studenten waar ik er ook ooit eentje van was. U zal gemist worden
Ik vond het bijzonder jammer dat er in het Journaal (25/2) zo weinig tijd gespendeerd werd aan het overlijden van Jaap Kruithof.
45000 studenten hebben les van hem gehad. Kruithof was mijn grote leermeester (Moraalfilosofie, Universiteit Gent). Hij beukte in op de kortzichtigheid met de nodige ernst en humor. Hij stelde de zogenaamde vanzelfsprekendheden in vraag. Hij legde alles wat enigszins kleinburgerlijk was op de rooster. Zijn lessen waren een ware verademing. Kruithof deed ons werkelijk grondig nadenken. Hij opende en verruimde onze geesten. Ik zie hem in 1989 nog aan komen rijden naar de Blandijnberg in Gent met zijn beige Lada. Schitterend.
Kruithof, dat was verlichting. Ik heb hem in 2007 een brief geschreven. Een week later belde hij mij op, “Hallo, met Jaapâ€. Hij hield erg veel van Haspengouw en stelde voor om mij te bezoeken om vervolgens een uitstap naar Haspengouw te maken. Hij stond erop dat ik de route uitstippelde en voor verscheidenheid in locaties zorgde. Een heerlijke opdracht. En zo geschiedde. Op een zonnige zomerdag in augustus 2007 hebben we Haspengouw bezocht. Hij gaf toen aan dat hij nog 3 boeken wilde publiceren. Het eerste boek omvatte ruwweg een 700 pagina’s. Hij moest dit pakket zien in te korten, maar zag dit niet zitten omdat hij alles belangrijk vond. Daags nadien belde hij mij op om me te bedanken en om te zeggen dat de vorige dag prachtig en perfect was. Hij was altijd aan het denken en schrijven en zei dat hij maar één dag vakantie zou hebben in 2007, een dag Haspengouw.
Het stemt me dan ook triest dat in het Journaal dagenlang berichtgeving over carnaval uit Aalst ons scherm terroriseert. Banaliteit viert hoogtij. Welke boodschap zit er in ladderzatte mensen over straat zien zwalpen en een wenende vrouw die zogenaamd verdriet heeft omdat het carnaval ten einde loopt? Wat beziélt men op de VRT-redactie? En dat uitgerekend op de dag dat Jaap Kruithof overleden is, een man die heel zijn leven gevochten, gestreden, gesproken en geschreven heeft in functie van de moraal.
De heruitzending van “Histories” met Jaap Kruithof wordt helaas verbannen naar Canvas+. Weinig kijkcijfers gegarandeerd. Lang niet iedereen heeft immers Canvas+. De VRT lijkt haar educatieve, informatieve rol te mogen verwaarlozen.
Carnaval in Aalst dagenlang in het nieuws versus Jaap Kruithof enkele minuten in het Journaal en een heruitzending van Histories op Canvas+. Een wansmakelijke wanverhouding!
Een positieve, morele kentering en (gezond) verstand lijkt soms ver zoek…
De berichtgeving van de openbare omroep wordt inderdaad steeds wansmakelijker. Lichtgewichtamusement verpakt als “informatie”. Ook ik kreeg les van Jaap Kruithof. Ik heb ondertussen vastgesteld dat veel van wat hij al tijdens de jaren ’70 verkondigde profetisch gebleken is. Zo waarschuwde hij toen al – n.a.v. de opkomst van de eerste commerciële satelliettelevisiekanalen – voor de perverse, manipulerende rol die de moderne media spelen bij de desinformatie van de burger. Om Kruithof te citeren: “Er is een oorlog op til, een oorlog met als inzet de controle over het menselijk bewustzijn”. Het VRT-journaal mag als een treffende illustratie gelden van hoe pijnlijk juist deze analyse was…
Aiaiaiaia; er is iemand dood en men begint te kakken op het VRT – journaal. Ik vind dat Carnaval van Aalst leuk om naar te kijken; dat is tenminste nog door het volk georganiseerd en – ingekleed. Die ramp met dat vliegtuig of die babymoorden in Dendermonde; daar kreeg ik pas het schijt van door teveel aandacht. En aangezien jullie universitairen zijn kunnen jullie je toch wel digitale televisie permiteren? Zoveel kost dat nu ook weer niet.
Als dat jullie manier is om verdriet te verwerken voor iemand die jullie waarschijnlijk amper gekend hebben… Arm Vlaanderen…
geachte edgard, alhoewel ik enige diploma’s bij mekaar heb gesprokkeld, ondermeer les gevolgd bij kruithof en apostel, kan ik geen betaaltelevisie binnen halen. ik zou trouwens niet weten waarom: ik betaal voor onze openbare zenders belastingen en de commerciele via de reclame die in de prijs van de producten in mijn winkelkarretje verrekend zijn.
het is ook opvallend hoe men omgaat met overleden “figuren”.
een jeugdige voetballer die met zijn zatte botten tegen een boom knalt: men zou niet weten wat doen.
een persoon die gedurende heel zijn leven mee onze maatschappij vorm heeft gegeven, daar kan blijkbaar niets van af.
natuurlijk kent het volk beter die voetballer, dat is zitten en kijken, maar men is zich niet bewust van de invloed die bv. filosofen zoals kruithof op ons alledaags leven hebben gehad.
oh, ja, ik heb helemaal geen verdriet. dat laat ik met vol respect over aan zijn familie en dierbaren, maar men mag toch eens op de verdiensten wijzen?
en die rode knop! dat men daar voetbal, wielerwedstrijden, familieseries, enz. achter steekt! daar heb nu echt geen boodschap aan.
Awel; ik ben geen universitair maar een simpele arbeider die amper iets verdien. Ik kreeg 2 jaar geleden mijn digibox gratis van Telenet omdat ik al zoveel jaren bij Telenet zat met internet. Het enigste dat ik extra moet betalen is ongeveer 25 euro per maand; met alle voordelen van dien. Zo kan ik lekker luxueus straks naar Canvas plus kijken.
dit wijkt hard af maar canvas+ kan ook bekeken worden door via DVB-T. Voor een vijftig tal euro kan je gratis en voor niets naar één, canvas en canvas+ kijken… Geen energie zuipende toestellen van duopolisten.
Fascinerend dat het zo weinig wordt vermeld op de TV.
@ Edgard
Het is niet omdat Vermeersch en onze “bijbelrechterkenner” (bijna) alle dagen op tv komen dat men dan geen boodschap moet hebben aan mensen die dat niet doen.
Als u zegt “Arm Vlaanderen” dan denk ik in de eerste plaats aan u. Kijkbuisbuis (treurbuis) verslaaafde die niet verder kijkt dan wat men u alle dagen voorschoteld: zever dus. En vooral niet nadenken. Oh, en waar ik nog iets van krijg, en helemaal het schijt: “Jef Vermassen”.
Sleuren ze ook bij het minste ongelukje bij.
EN IEDEREEN SLIKT dat maar.
Oh, en steek u niet weg achter “ik ben maar een simpele arbeider” – wat een zever zeg! Het internet staat open voor iedereen tegenwoordig, als je iets wil weten dan hoef je maar te “googlen”. Het is dus niet langer zo dat je een student moet zijn om boeken te raadplegen in één of andere universiteit.
Kranten van overal in de wereld zijn online te lezen, informatie komt langs alle kanten via internet. Als je daarvan geen gebruik van wil maken en allen laar naar Wijf(5)TV wil kijken, dan moet je hier niet komen neuten.
Professor Kruithof was mijn geestelijke vader. Hij heeft mij een geweten geschopt, heeft mij geleerd kritisch te denken en niets als vanzelfsprekend aan te nemen.
Hoe heb je dat aangedurfd Kristien, een uitstap organiseren voor hem? Ik zou het besterven van de zenuwen.
Dat hij te weinig aandacht heeft gekregen in het Nieuws vind ik niet. Je mag ook niet vergeten dat hij bescheidenheid hoog in het vaandel droeg en dat de meerderheid van de mensen zich liever bezig houden met leute en plezier dan met serieuze zaken.
Het is een groot verlies, maar hij leeft voort in vele hoofden, niet in het minst in het mijne.
Mooi geschreven, Kristien.
Ik las je brief ook in de krant.
En ik geef je helemaal gelijk over de versoaping van de VRT, helaas.
“Panem et circenses”, daar is Rome aan teloor gegaan. Zielig hoe sommigenhet kaf van het koren niet kunnen/willen scheiden.
Kunnen we het uit een elementair menselijk respect voor de overledene hier op dit onderwerp blijven? Uw kleine simpele ruzies vecht u ergens anders maar uit.
Mijn dochter heeft les gehad van meneer Kruithof en was alvast vol lof over hem. Mijn respect dus, en mijn deelneming aan de familie.
Een wereld zonder stuurman en nu een wereld zonder Jaap. Een prachtig mens die een bijzonder plaatsje in mijn hart innam. De herinnering aan een korte correspondentie bewaar ik met blijdschap.
Zat als snotaap van 20 met open mond te luisteren naar wat die mens te zeggen had. Een docent die ge nooit vergeet.
Aan Edgard:
Je schrijft: “Er is iemand dood en men begint te kakken op het VRT-Journaal”. Ik zie het verband niet en het is ook geen manier om mijn verdriet te verwerken voor iemand die ik, volgens u, amper zou gekend hebben. U trekt voorbarige en verkeerde conclusies. Arm Vlaanderen? Arme Edgard, zou ik zeggen, en dan heb ik het niet over uw portemonnee als u begrijpt wat ik bedoel…
“Aangezien jullie universitairen zijn, kunnen jullie je toch wel digitale televisie permitteren.” Universitairen? Het is niet omdat je les hebt gehad van Kruithof dat je een universitair diploma hebt. Digitale televisie permitteren? Het is niet omdat je goed je boterham verdient dat je alle nieuwe snufjes onmiddellijk wil hebben, wel integendeel. Er zijn mensen, beste Edgard, die weleens een hekel zouden kunnen hebben aan overvloed en hebzucht en kritisch staan tegenover de consumptiemaatschappij…
Katrien: niets van aantrekken. In ieder forum zit wel een “Edgar”, maar dat is volslagen onbelangrijk. Jouw mooie reactie is heel wat meer waard en ik denk dat veel mensen er wat aan hebben. Maak je niet boos.
Ik ken Professor Kruithof alleen van vrienden die hem op de handen droegen, en ik denk dat waar Hij nu ik ook is, het commentaar van sommige hem doet lachen.
Jaap Kruithof. De organist van de Gereformeerde Kerk in Antwerpen. Speelde bij ons trouwen. Hij stond aan het begin van mijn vrijzinnig denken. Een lezing voor de leden van deze kerk bracht me niet aan het twijfelen doch aan het denken. Een warm, innemend mens die mijn ogen opende, mijn geest verlichtte. Zo iemand is men dank verschuldigd. Mijn Heer is overleden.
Deelneming aan de familie waarvan mij de namen Elly, Kees en Ria te binnen schieten.
Leen Fröberg.
Enschede. Nederland.
De Jaap, een geniaal man.
Les van gehad in 1988-89 (de tweede keer zomaar). Een verademing na 18 jaar katholiek hokjesdenken. Eindelijk kon er aan de grenzen getornd worden. En was je het niet met hem eens of liep je het gevaar met hem te dwepen, hij waardeerde het eerste en bekritiseerde het tweede. Ik herinner me slechts een paar anekdotes en boutades (de open wc-deur) maar besef dat hij veel mortel geleverd heeft voor mijn nu inherente kritische zin.
Een grote meneer, gehuld in eeuwige rook. Het ga hem goed, waar hij ook moge wezen.