RSSMa chère ville de Gand
2 maart 1923. Dampoortstraat nr. 1 (de huidige juwelierszaak Vanhoutteghem). Het gezin van juwelier Franz Somers wordt uitgebreid met een dochtertje, Francine. Ze groeit op in de warmte van het gezin en het omringend personeel, in een stad die ons vertrouwd maar toch anders is. Het Klein Begijnhof of de grot in Oostakker Lourdes zijn ons natuurlijk bekend maar aan boottrekkers aan de Sint-Jorisbrug of lantaarnaanstekers of de gezellige drukte aan het Zuidstation heb ik zelf al helemaal geen herinneringen meer. Of aan het gebruik om je gewone kleren zwart te laten verven voor een begrafenis.
De kleine Francine ontpopte zich als een meisje met een haarscherp waarnemingsvermogen en begiftigd met tekentalent.
Tussen 1936 en 1943 volgde ze les aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten bij o.a. Jos Verdegem, en tijdens de oorlogsjaren was ze ingeschreven voor de zomercursussen ‘schilderen in open lucht’ bij Victor De Budt. Reeds op jonge leeftijd won ze diverse prijzen en kon ze haar werk tentoonstellen, o.m. in Galerie Vyncke-Van Eyck, waar ze nog meerdere malen zou exposeren. Ze tekende en schetste en kreeg opdrachten allerhande: voor illustraties bij de statuten van het Museum voor Schone Kunsten Gent, voor affiches, voor een reeks postzegels over kinderspelen, voor het maken van medailles voor tal van gelegenheden, … Later bekwaamde ze zich meer en meer als medailleur, in diverse metalen. Ze gaf gedurende haar hele leven trouwens blijk van een grote technische nieuwsgierigheid.
Inmiddels gehuwd met Pierre Tytgat en moeder van twee kinderen, verhuisde ze rond 1955 Gent naar Goma (Congo) aan het Kivumeer, waar ze voortwerkte en met succes exposeerde. In 1958 keerde ze naar België terug voor een opdracht voor de Wereldtentoonstelling, en sindsdien woont ze in Brussel.
Ze ontmoette in de loop der jaren tal van beeldend kunstenaars, zowel lokale (zoals Géo Vindevogel, Kamiel D’Havé, Jules De Bruycker, Maurice Dupuis) maar ook internationale grootheden zoals James Ensor en Salvador Dali, die ze met veel plezier vereeuwigde, al was het slechts op een menu van een restaurant.
Maar ook in de wereld van de podiumkunsten voelde ze zich thuis. Ze wijdde kort na de bevrijding een volledig schetsboek aan de Gentse operadiva Vina Bovy, in 1967 kon ze repetities van het Ballet van de XXste Eeuw van Maurice Béjart bijwonen wat resulteerde in tal van tekeningen over ballet, en ze was zeer goed bevriend met Marcel Hoste, het Gentse mime-icoon en oprichter van het Hoste-Sabbattini Pantomime Theater.
Hoewel Francine Somers reeds een halve eeuw in Brussel woont, liet het Gent uit haar jeugd haar niet los. Regelmatig vertrouwde ze, met een nauwgezette zin voor detail, stukjes herinneringen toe aan het papier. Over Vina Bovy, over Victor De Budt, over de Zwaaikom, over een opgevist zwaard, over een begrafenisstoet, over de Bisdomkaai, over de boeren die hun waren kwamen verkopen op de Botermarkt, over oom Edmond, over het Klein Begijnhof, over James Ensor en Salvador Dali, over haar schooljaren, over het atelier van haar vader, over de zomers als jonge moeder in Deurle, over Marcel Hoste, over Victorette de naaister, over mademoiselle Alice, over haar moeder aan de piano, over …, een ware caleidoscoop aan losse schetsen zoals herinneringen plegen te zijn.
Omdat het zonde zou zijn om die schat aan informatie verloren te laten gaan, bundelde Nicole Verschoore die stukjes, samen met tal van haar tekeningen, tot een boekje, dat werd uitgegeven door het Liberaal Archief. Ma chère ville de Gand is in het Frans geschreven, een taal waarin Francine Somers zich zekerder voelt dan in het Nederlands. Maar laat dat vooral geen beletsel zijn: het is een mooi en eenvoudig Frans en ik heb het zonder problemen gelezen, wetende dat mijn kennis van het Frans lamentabel is.
Francine Somers, Ma chère ville de Gand. Souvenirs inédits recueillis et préfacés par Nicole Verschoore. Gent, Liberaal Archief, 2009, 96 p., ill., € 10 (excl. verzendingskosten). U kan het boek hier online bestellen.
© 2009 GENTBLOGT VZW
Wat een mooie tekeningen.
dat meen je niet!
ik ga dat boekje kopen maar aan het bovenstaande te zien is het verloren geld.
Ik meen dat wel. Ze stralen voor mij een herkenbare sfeer uit. Het is jouw goed recht om dat niet te vinden.
Als je dit allemaal leest en ziet was Gent destijds ook al een “bruisende stad”.
Bruisend en arm …. niets nieuw onder de zon, de rijke katoenbaronnen zijn verdwenen en vervangen door nieuw rijken, de arbeiders hebben het nog altijd moeilijk.
Was mij onbekend maar is schitterend!!!
Niet overdrijven aub. Dit is gewoon één van de talrijke gemiste talenten. Op de voorlaatste tekeningen kan je rechts duidelijk de stijl van Dali en Picasso onderscheiden, terwijl de afbeelding links gewoon huisvlijt is zonder enige uitstraling.
ik moet, als leraar, niet hoog van de toren blazen maar bij was ze gewoon gezakt.
dat is haar fout niet. ze heeft ergens tussen haar twaalf en achtien, tekenschool gedaan en door haar familiale achtergrond kon ze het zich permiteren om haar “creaties” te tonen.
huisvlijt, zoals cedric stelt.
ze had zich beter beperkt tot borduren. ook leuk.
De gustibus et….. Ik vind haar tekeningen technisch ook ver van perfekt, maar daar zit een hoge graad van gevoel in.
rony, ik ken “kunstenaars” die Jan Hoet wel goed vond en zeker niet op het niveau komen van die mevrouw.
En ten tweede, het is niet omdat die mevrouw in het Frans opgevoed is dat ze automatisch rijker is dan gij, noch de doorsnee Gentenaar….
Ik denk dat het juiste woor “charmant” is.
Ik denk dat het juiste woord “charmant” is.
Wel ja , dat is een goede samenvatting :)
Oef…., Clay, ik was zo bang dat ge niet kon begrijpen wat anderen in Gent konden voelen!
Au contaire, mon cher! ;-)