RSSCharlotte Van Wouwe: Soplarte
Vooruit wou haar eerst tijdens Korte Metten programmeren, maar wanneer bleek dat ze toen niet beschikbaar was, mocht Charlotte Van Wouwe –onthoud die naam maar– meteen aantreden in het ‘voorprogramma’ van Madiha Figuigui in de Domzaal van Vooruit, vorige week dinsdag. Soplarte, zo heet haar project waarvoor ze niet alleen muzikanten Berlinde Deman, Marie Anne Standaert en Bart Maris wist te strikken, maar ook de interesse van het Festival van Vlaanderen heeft opgewekt.
Soplar betekent blazen, en daarvan maakte ze het wederkerig werkwoord soplarte ofte ‘de mensen wegblazen’, zo legt ze uit aan Klara die tijdens de generale repetitie kwamen filmen. Ook wij konden haar even wat vraagjes stellen, in een zonovergoten Citadelpark na het middagconcert van Jazz sur l’Herbe. Charlotte Van Wouwe blijkt een heel aanstekelijk en gedreven persoon, die nog een vol plannen zit voor de verdere uitwerking van haar project.
Gentblogt — Zo’n een fantastische instrumenten. Hoe lang werk je daar eigenlijk aan?
Charlotte Van Wouwe — Aan één stuk ben je dagen bezig. Maar als ik in mijn atelier zit, dan ben ik in mijn eigen wereld, en dan tellen die uren ook niet. Glas is niet zoiets dat als metaal een smeltpunt heeft, maar een smelttraject. Dat is ook wat het zo boeiend maakt: bij glasblazen zal ik mijn vormen niet forceren. Op een bepaald moment zijn we met drie personen bezig, want dan moeten we aan het glas trekken, iemand anders moet blazen, en dan is er nog een derde persoon die met een luchtpistool de verbinding koelt zodat het niet afbreekt. Bij dat trekken voel je wanneer het glas begint te verstarren, en net voor het dan stil komt te staan moet je nog een bocht maken. En soms wil het glas wel, maar soms ook niet; het is een kweste van leiden maar ook laten leiden.
Ook het inspelen van het instrument is bijzonder. Volgens de wetten van de fysica weet je dat zoiets gaat lukken, maar toch blijft het een immens spannend moment, als je dat voor de eerste keer aan de lippen zet en het dan het nog echt geluid maakt ook!
Want je speelt ook zelf.
Ja, ik speel zelf ook trompet —gewoon, avondschool aan de Poel— en vandaar ook de affiniteit met blaasinstrumenten, en de nood om mijn beeldend werk met geluid te mengen. Mijn beeldend werk schoot ergens voor mijzelf iets tekort, vond ik, tot dat geluid erbij kwam. Dat was ineens een puzzelstuk dat op zijn plaats viel.
Zijn er veel instrumenten gesneuveld?
Alleen tijdens het proces van zagen en slijpen, en daarna is er nog één mondstuk kapot gegaan. Het valt dus heel goed mee.
Ze zijn wel heel broos, waarschijnlijk?
De paviljoenen onderaan zijn dikker, maar het dunnere einde is veel brozer, en daar kunnen dan gemakkelijk stukjes afbreken —wat ook gebeurd is terwijl we met de mondstukken aan het experimenteren waren. Nu doet zich dat niet meer voor, want we hebben de techniek min of meer onder de knie. We doen rond het losse mondstuk wat silicone, zodat zich dat perfect aan de vorm van de buis kan aanpassen. Op die manier kunnen we ook gemakkelijker luchtverlies tegengaan.
Hoeveel instrumenten heb je gemaakt?
Er zijn nu negen bespeelbare instrumenten, waarvan we er acht hebben gebruikt tijdens het concert. In mijn atelier liggen er nog een heleboel vormen die ik moet zagen en verder verwerken, en waar hopelijk nog wat andere toonaarden in zitten. Ook met die mondstukken is er nog een hele weg af te leggen.
Na het concert heb ik heel kort even met Bart Maris gepraat, en die vertelde dat de tegendruk verschillend was tegenover een trompet.
Op zich valt het nog wat te vergelijken met de tegendruk die er is bij een trompet. Alleen dat in dit geval zijn mondstuk toch een iets groter gaatje had. Ik heb al wat geëperimenteerd met die mondstukken, maar wou daar voorlopig nog niet per se té technisch in worden.
Sommige instrumenten hebben een vast mondstuk, andere een los, zoals bij een trompet?
Mijn instrument was zo, maar als Berlinde in het stuk wisselt van instrument heeft ook zij er één met een vast mondstuk. Dat is niet echt een vast mondstuk natuurlijk, maar de buis, die is afgesneden en afgerond en daar kan men dan rechtstreeks op spelen. Daar is er dus niet het soort tegendruk van een mondstuk, waar de lucht door een soort kuipje in een nauwere doorgang wordt geblazen. Dat klinkt wat flouer, maar daardoor krijgt ook elk instrument zijn persoonlijk timbre.
Moet zo’n instrument een specifieke vorm krijgen om daar een correcte basistoon uit te krijgen?
Ik dacht dat het nodig ging zijn, en ik was van plan om dat pas nadien bij te sturen. Ik vertrek van de vorm, en achteraf, naarmate dat de toon juist of fout zat, zou ik die buis dan eventueel korter maken. Maar dat bleek niet nodig, want die stonden eigenlijk redelijk juist allemaal. Bovendien kan je verdere details ook met de mond regelen bij het blazen.
Tijdens het optreden wordt er ook met water gewerkt?!
Als men op zo’n blaasinstrument speelt, treedt er condensatie op, en naarmate men langer speelt, gaan die pareltjes samenklitten, en dan wordt dat ineens vloeistof, en dan moet je dat eruit gieten. Dat water is daar een verlengstuk van. We hebben daar verder mee geëxperimenteerd, en het water wordt ook aan de verschillende instrumenten doorgegeven. Bart gaat daar heel ver in, want die krijgt daar dan ook ritmes uit bijvoorbeeld. Van hem komen ook die ritmische composities.
Je blijft niet stilzitten…
Neenee, er is nog verschrikkelijk veel met te doen. Er is interesse van het Festival van Vlaanderen, en ik wil mij graag ook verdiepen in de akoestische aspecten van de instrumenten. En volgend jaar mijn master, en daarna misschien nog een master-na-master, … het is allemaal ook zo ongelofelijk boeiend.
Soplarte / Madiha Figuigui – Guigui’s Mad, gehoord in de Domzaal van Vooruit op dinsdag 19/05/2009
—
Getipt
- Rat Event (met Os Meus Shorts / Yul), dinsdag 26 mei om 20u in de Balzaal van Vooruit
- Jazz Sur l’Herbe, donderdag 28 om 12 en 19u & vrijdag 29 mei om 12 & 17u in het Citadelpark
- Ham Sessions 2009, zondag 31 mei & maandag 1 juni vanaf 15u30; Ham 12
© 2009 GENTBLOGT VZW
het moet wel iets gegeven denk ik knap lichtspel en waarschijnlijk dito klankspel