Deftig vermaak, ijdel vertier
Ontspanning is een industrie geworden, we gaan op reis, gaan sporten, gaan shoppen,… Begin 19de eeuw stond dit alles nog in zijn kinderschoentjes. Ontspanning was niet voor iedereen weggelegd, wie tijd en geld had kon flaneren op de Kouter of langs de Coupure, je weet wel, waar je nu meestal snel voorbij rijdt. Gent was een stad vol ambities en dat blijkt duidelijk uit de tentoonstelling Deftig vermaak, ijdel vertier van het Liberaal archief in het Caemersklooster. De tentoonstelling begint met foto’s van Gent toen en nu. Zo was ik ondermeer verrast door het Gravensteen verscholen achter een staminet. Maar ook de vele pleinen die in die periode zijn aangelegd, het Gouden Leeuwplein, het Emile Braunplein,… Sommige dingen wist ik al, maar voor andere denk ik dat ik nog niet lang genoeg in Gent woon. Ik merkte bij de andere bezoekers ook af en toe een teken van verbazing. Dit is een tentoonstelling die je als Gentenaar niet links kan laten liggen.
Diverse aspecten van ontspanning vinden hun plaats in de ruimtes, telkens vond ik voldoende informatie zonder het gevoel te hebben dat ik overdonderd werd. Er zijn de foto’s van de bezoekjes aan de zee. Je kon met de boot naar Vlissingen in het hoogseizoen voor 1,60 frank in tweede klas. Of was het nu naar Terneuzen? Voor kinderen waren er halve plaatsen. En overal zag de burger er op zijn paasbest uit, mannen in kostuums, vrouwen in lange jurken met parasol, een schril contrast met de bezoekers die er nu in bermuda en sandalen rondlopen.
Hoewel Gent centraal staat lijkt het me ook voor niet-Gentenaars een interessante tentoonstelling. Het gaat immers over een tijdsgeest. Overal was er dat duidelijke verschil tussen de burger en de arbeider. Een jaarabonnement in de zoo van Gent koste op jaarbasis 25 frank, werklieden konden met verminderd tarief op zondagmorgen eens gaan kijken, maar de prijzen bleven hoog. Lidmaatschap aan sportverenigingen of zelfs maar de uitrusting voor die nieuwe sporten als fietsen, theater waar je ging om gezien te worden,… Toch waren er verschillende organisaties die allerlei liefdadigheidsprojecten opzetten, bijvoorbeeld om arbeiderskinderen een dagje naar zee te laten gaan, voor de gezonde lucht.
Wist je trouwens dat personen die gingen kijken een soort van veto konden stellen tegen bepaalde acteurs of andere acteurs juist bevestigen in hun rol? Televoting avant la lettre bijna. De invloed van het Frans kon natuurlijk niet ontbreken. Het verhaal achter de Minardschouwburg was me eerlijk gezegd niet bekend. Net zomin als dat het Nederlands Toneel eigenlijk op de Korenmarkt ging komen.
In het begin toen ik las dat het over de zoo, de wereldtentoonstelling, het theater, sport,… ging gaan had ik wat schrik om overdonderd te worden. Dit was echter niet het geval. Over sommige aspecten, zoals de wereldtentoonstelling lijkt het me wel mogelijk om een volledige tentoonstelling te organiseren maar ik heb wel het gevoel dat ik iets bijgeleerd heb op een heel ontspannen manier. De tentoonstelling Deftig vermaak, ijdel vertier vind ik dan ook een aanrader.
Toevallig lopen in deze periode twee tentoonstellingen in andere Gentse musea die nauw bij het thema aansluiten. In het MIAT loopt een volledige tentoonstelling rond de porseleinen naamkaartjes van handelaars. Alleen kon deze tentoonstelling me weinig boeien. De beroepen worden wel aangeduid en misschien kan iemand die wel van Gent is (of er al meer jaren heeft op zitten) de namen beter plaatsen en wordt het dan toch een ontdekkingstocht in het bedrijvige Gent. In het Huis van Alijn werd de kapel ingericht voor de Dolle jaren van het variététheater, de periode 1880 tot 1940. De ruimte is sowieso eerder beperkt en er gaat ook aandacht naar Brussel en Antwerpen. Het was een proevertje maar ik bleef eerder op mijn honger zitten. Misschien dat de andere helft van de dubbeltentoonstelling in het Guislain me meer kan bekoren.
Deftig vermaak, ijdel vertier. Burger en ontspanning in Gent rond de belle époque. Van 17 juli tot 13 september 2009 in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster, Vrouwebroersstraat 6 (Patershol), 9000 Gent, dagelijks van 10 tot 17 uur, behalve op maandag. Gratis toegang.
© 2009 GENTBLOGT VZW
Prachtige tentoonstelling!
En het boek met dezelfde titel mag er ook zijn (slechts 10 euro). Bovendien haal je op die manier teksten en illustraties (foto’s, programmaboekjes, affiches …) in huis.
Boeiend is vooral voor mij de vergelijking die je door het kijken maakt tussen verleden en heden: dat daar is verdwenen, dat bestaat nog maar ziet er anders uit … En cultuur in ruime zin, theater, opera, sport, circus … , schept een band met talrijke mensen.
raak geschreven, patricia.
mooie tentoonstelling, een aanrader.
bv. ik had hier en daar al foto’s gezien van de ruimte tussen belfort en st.niklaaskerk maar hier kreeg ik toch een beter inzicht. idem met de dierentuin.