Gentblogt

i-brain: hersenkronkels in de Bijloke

donderdag 4 maart 2010 19u15 | David De Wolf | 4 reacties
Trefwoorden: Breinwijzer, De Bijloke Muziekcentrum, festival, hersenen, i-brain, neurowetenschappen.

In november 2007 zag ik Eva voor het eerst, een klein-maar-dapper-type, enthousiast en gepassioneerd. Ze had een roeping, zei ze. Een centrum oprichten dat nieuwe inzichten in de neurowetenschappen naar het brede publiek zou communiceren – Hersendialoog was de werktitel. Hoe wij (de UGent, afd. Communicatie) daartegenover stonden, wilde ze weten, en of we nog financieringskanalen kenden voor haar project… Wijs tiens, was de reactie, en tips werden uitgewisseld.
Ruim twee jaar later heb ik het gevoel dat “Breinwijzer” – zoals Eva’s kindje uiteindelijk is gaan heten – een schot in de roos is. Samen met haar raad van bestuur en met heel veel passie, organiseerde Eva de voorbije twee jaar verscheidene succesvolle gespreksavonden over onderwerpen als verslaving, autisme en neuro-economie. Ondertussen bestookte ze op Facebook haar vrienden met breinweetjes, reef ze subsidies binnen voor een jongerenproject, en nam de vzw een tweede medewerker aan.

Komend weekend bereikt de vervulling van Eva’s roeping een nieuw hoogtepunt. Dan organiseert Breinwijzer vzw samen met de UGent en de Bijloke i-brain, het eerste Vlaamse hersenfestival. Festival zegt u? Jawel! Drie dagen lang brengt i-brain een mix van presentaties, debatten, experimenten, expo, film en muziek. Dekt perfect de lading, denken wij. Bedoeling van het festival is op een aangename manier een stand van zaken te geven van het hersenonderzoek, en daarbij het verband te leggen met een brede waaier van maatschappelijke problemen, vragen en verzuchtingen. Dat moet uiteindelijk het maatschappelijk debat stimuleren. Een belangrijke doelstelling volgens de aankondiging, want de nieuwe toepassingen en ontwikkelingen doen heel wat ethische, sociale en maatschappelijke vragen rijzen.

Maar genoeg over het belang, want u bent natuurlijk gewoon nieuwsgierig naar wat er nu precies te beleven valt. De eerste uren van het festival zijn gereserveerd voor de schoolgaande jeugd en hun leraars, maar vanaf vrijdagavond 20 u. is iedereen welkom voor de internationaal getinte openingsavond. Wat kunnen stromingen als fauvisme en kubisme ons leren over het artiestenbrein? Hoe klinkt een concertino voor een cello en acht speakers? En wat doet muziek met onze hersenen? Dat is in een notendop het (Engelstalige) programma voor die avond.
Op zaterdag worden dan alle registers opengetrokken voor een volledige dag breinactiviteiten. In het kraakhuis en het auditorium mogen een collega en ikzelf maar liefst 16 kortere presentaties en debatten inleiden, waaronder stukken over het puberbrein, epilepsie, migraine, depressie, vrije wil en de relativiteit van IQ-testen. De concertzaal biedt plaats aan de headliners: een debat over het geheugen en één over het onderbewustzijn, lezingen over de “chimpanzee mind” en “mirror neurons”, en als afsluiter The brain show – een talkshow met prominente wetenschappers en kunstenaars over het toekomstige brein. Zij mogen zich tussen muziek- en beeldfragmenten door uitspreken over vragen als: Hoe ziet de kennis over onze hersenen er over twintig jaar uit? Welke dromen zijn realistisch? Kan men psychopaten behandelen, epilepsie genezen, hersenweefsel kweken en ons bewustzijn op een scherm projecteren? Of dreigen eerder nachtmerrie of ontgoocheling?
Ook zondag biedt i-brain heel wat hersenvoer. Naast een nieuwe reeks kortere presentaties en debatten (brain-computer interfaces! Neurobiologie van de moraal!) wordt als aperitief het debat Neurowetenschappen in de maatschappij geserveerd, met o.m. filosoof Jean Paul Van Bendegem en neuroradioloog Rik Achten.
Het hele festival door kan u naar hartenlust experimenteren. Enkele voorbeelden: De ‘Oepsreactie’ in het brein: hoe uw hersenen reageren op fouten. Neuropsychologie: hoe denken onze hersenen? Experimental Games Casino: welke breinnetwerken zijn actief bij het nemen van sociale beslissingen? Brain-computer interface: van theorie tot praktijk.

Of u kan zich in ware festivalstijl verdiepen in het podiumluik. Ook hier een hoogstpersoonlijke greep: concerten in het totale donker door Roland, Kommil Foo en anderen; pseudoparanormaal kunst- en vliegwerk door Gili; Bl!ndman, Randall C. en Brecht Evens; interventies van Kristien Hemmerechts, Bernard Dewulf en Pieter Embrechts; en het spreekwoordelijke “heel veel meer”. Last but not least is er een uitgebreid expoluik met bvb. preparaten van hersenen op sterk water en een leessalon.

Eva blijft ondertussen verbazend rustig in haar e-mails en telefoontjes deze week. Alles onder controle lijkt het, en samen met het programma doet ons dat vermoeden dat een succes in de maak is. Hout vasthouden maar, en – dat doet me eraan denken – eens zoeken in het programma naar een lezing over hersenen en bijgeloof.

i-brain, van vrijdagavond 5 maart t.e.m. zondag 7 maart 2010 in Muziekcentrum De Bijloke.
Toegang gratis, reserveren niet mogelijk. Ter plaatse is een uitgebreide programmabrochure beschikbaar. Voorkennis is niet vereist!

© 2010 GENTBLOGT VZW