Gentblogt

Veneziana en ARCA keldertheater: de thuisbasis van de Gentse Jazz Club

dinsdag 20 april 2010 13u39 | Kasper-Jan Raeman | 3 reacties
Trefwoorden: André Degraeve, ARCA Keldertheater, erfgoed, Gent Jazz Club, jazz, Veneziana, Walter Eysselinck.

Door het verdwijnen van de lokale afdelingen van de Brusselse Jazz Club en Hot Club de Belgique telde Gent tegen het einde van de jaren veertig geen jazzclub meer. Aan het begin van de fifties kwam hierin verandering met de oprichting van de Gentse Jazz Club door het triumviraat Walter Eysselinck, Guy Beyaert en André Degraeve. Deze organisatie vormde gezamenlijk met de clubs uit Heist–op–den–Berg en Kortrijk de Belgische Jazz Federatie. Naast het geven van spreekbeurten over de meest uiteenlopende artiesten probeerde de GJC ook via concerten de zuivere jazzmuziek ruimere bekendheid te geven binnen de stad^[1].

De achterliggende kracht van deze Gentse jazzwerking was zonder twijfel ondervoorzitter Walter Eysselinck. Binnen Gent kende men Eysselinck voornamelijk als de man van het toneel: samen met Dré Poppe stichtte hij het keldertheater ARCA, waar de Gentse Jazz Club geregeld activiteiten organiseerde en de Lazy River Jazzclub vandaag resideert. Walter Eysselinck koesterde een grote voorliefde voor de jazzmuziek, en specifiek voor de oude New Orleans jazz. Als een echte pionier trok Eysselinck als één van eersten uit Gent naar de Amerikaanse bakermat van de jazz. Hij nam er foto’s van lokale artiesten, legde contacten en maakte geluidsopnamen voor zijn lezingen^[2]. Als ondervoorzitter van de GJC promootte hij te Gent zeer sterk de oude stijl met zijn spreekbeurten of door lokale opkomende jazzgroepen als The Roof Jazz Band en The Riverside Jazzband geregeld te programmeren binnen het kleine ijssalon Veneziana, dichtbij het Gravensteen. Beide ensembles konden dan ook op sterke interesse van Walter Eysselinck rekenen.^[3]

Binnen de Gentse Jazz Club onderscheidden zich twee tendensen: enerzijds de oude stijl o.l.v. Walter Eysselinck en anderzijds de modernere jazz, in de gedaante van The Rabbits. Deze beloftevolle groep kreeg net als The Roof Jazz Band en The Riverside Jazzband geregeld een kans aangeboden om te spelen in de Veneziana, dankzij medeoprichter André De Graeve die de modernere jazz sterk promootte. De kleinschalige concerten in het Venezianazaaltje werden voornamelijk verzorgd door deze lokale ensembles, met wie de organisatoren van de GJC goede contacten onderhield^[4]. Omdat deze beginnende jazzformaties niet werkten via een impresario en ze binnen de kring van de jazzclub bekend waren, vermoed ik dat personen als André Degraeve of Walter Eysselinck deze lokale orkesten persoonlijk benaderden.

Daarnaast trok de Gentse Jazzclub in samenwerking met haar zusterorganisaties uit Kortrijk en Heist–op–den–Berg grotere jazznamen aan, zoals Gabriel Ristori: volgens de toenmalige promotieflyer de allerbeste Zwitserse sopraan – sax^[5]. Hoe zo’n buitenlandse artiesten naar België werden gehaald is onzeker. Waarschijnlijk maakte de Belgische Jazz Federatie, en specifiek de Gentse Jazz Club, hierbij gebruik van een impresario. Toch mogen we het persoonlijke netwerk van Walter Eysselinck niet onderschatten: hij had goede contacten met een heleboel muzikanten binnen de jazzwereld. Zo haalde hij volgens Rudy Balliu, oprichter van de Cotton City Jazzband, Big Bill Broonzy naar ons land^[6]. Deze Amerikaanse blueslegende trad medio jaren vijftig op in de drie afdelingen van de Belgische Jazz Federatie, waaronder Gent^[7].

Het bronnenmateriaal over de Gentse Jazz Club is vrij beperkt. De oorzaak ligt grotendeels in het feit dat deze organisatie op kleinschalig niveau opereerde binnen de stad en zich tevens bezighield met de zuivere jazzmuziek. Commerciëlere jazz of populaire muziek was niet aan hen besteed, waardoor zij een groot publiek misliepen. Hierin maakten de drie oprichters Walter Eysselinck, André Degraeve en Guy Beyaert zich geen zorgen aangezien zij hun concerten niet organiseerden vanuit een winstgevende gedachte maar ongetwijfeld vanuit de liefde voor de jazzmuziek an sich.

Oproep: Zijn er in Gent toevallig mensen die Walter Eysselinck gekend hebben of personen die tijdens de jaren vijftig af en toe concerten van de GJC bezichtigden in de Veneziana?

Kasper-Jan Raeman is student geschiedenis aan de Ugent. Hij schrijf dit jaar zijn thesis over de organisatoren van jazz en rock ‘n’ roll concerten in Gent tijdens de jaren vijftig. Via mondelinge interviews met Lily Castel, Dan Ellery, Freddy Sunder, Gilbert Temmerman, Alexandre Daskalidès en anderen vergaarde hij al informatie over concerten, thé dansants en bals in Chalet Du Sud, Cinema Vooruit, Capitole, Kuipke, Salon Fritz. Maar over verschillende etablissementen bestaat weinig archiefmateriaal, vandaar dat hij bij Gentblogt kwam aankloppen. Over een archief beschikken wij niet, maar wij hebben wel lezers met een ongelooflijke kennis. Vandaar de deal: een artikel in ruil voor een oproep. Kan je Kasper-Jan verder helpen, laat het weten in de commentaren of contacteer ons via redactie@gentblogt.be

Voetnoten

1. Amsab – Instituut voor Sociale Geschiedenis, Archief van BSP – federatie Gent – Eeklo dossier 1608: briefwisseling van de CAO Gent – Eeklo Music Club (met leden) 1955-1959.
2. Privebezit, interview R. Balliu en M. Van Hecke door K.J. Raeman, 22/03/10.
3. Prive Collectie Daniël Roets, plakboek The Roof Jazz Band.
4. Privebezit, interview R. Balliu en M. Van Hecke door K.J. Raeman, 22/03/10.
5. Amsab – Instituut voor Sociale Geschiedenis, Archief van BSP – federatie Gent – Eeklo dossier 1608: briefwisseling van de CAO Gent – Eeklo Music Club (met leden) 1955-1959.
6. Privebezit, interview R. Balliu en M. Van Hecke door K.J. Raeman, 22/03/10.
7. Amsab – Instituut voor Sociale Geschiedenis, Archief van BSP – federatie Gent – Eeklo dossier 1608: briefwisseling van de CAO Gent – Eeklo Music Club (met leden) 1955-1959.

© 2010 GENTBLOGT VZW