RSSAchter de (verkiezings-)schermen, een impressie
Vraag me niet hoeveel keer ik ondertussen voorzitter van een stembureau geweest ben. Ik ben de tel kwijt. Alleen die lui die toegang hebben tot rijksregisternummers en de informatie daarachter, weten het exact. De ondertussen mij welbekende enveloppe valt al een slordige 20 jaar zowat 1 maand voor de verkiezingen in onze brievenbus.
Ik ben één van de vele “Chinese” vrijwilligers die stem- en stemopnemingsbureaus bevolken. Een functie waarvoor je moet kunnen lezen en schrijven, wat nog steeds niet evident blijkt. Doktersattesten, geboekte vliegtuigtickets,… mits aanvaard door de vrederechter, kunnen je van de jou toegewezen taak ontheffen. Maar waarom zou je dat doen? Een verkiezingsdag is en blijft een bijzondere ervaring. Vroeg opstaan (lastig voor mij), met een “unieke” ploeg samenwerken en tot slot met veel plezier je pakken afleveren aan het je, door loting toegewezen telbureau. Daar wachten andere “vrijwilligers” die het dan van je overnemen. Ik ken het vervolg, dat als het een beetje tegenzit tot laat in de avond kan duren. Ooit was ik ook eens voorzitter van een telbureau. Vraag mij niet meer wanneer.
Toen ik zondagmorgen, om 7.30 u. (en dat voor een vaderdag) de speelplaats van het naburige kleuterschooltje ‘t Pagadderke (Malem) opreed, stonden er buiten aan de deur enkele verstokte rokers: een collega-voorzitter en enkele bijzitters. Binnen trof ik de plaatselijke gezant Dirk en 1 bijzitster voor “mijn” bureau: nr. 39. Dit begon al goed.
Weet je, het eerste uur is het spannendste. Er wordt verwacht dat je het bureau samenstelt en daarna alles klaarmaakt voor de eigenlijke stembusgang. Ik heb het nooit willen doen, en had dus ook nu de mij toegezonden instructies niet vooraf gelezen. Foei, maar ik ben tenslotte toch een aangeduide vrijwilliger, nietwaar! Een beetje zenuwachtig dus, maar de zich vanzelf vormende adrenaline hielp alles in goede banen. Een beetje overtuigend doen en je bijzitters zachtjes geruststellen. Dat helpt.
Druppelsgewijs arriveerden nog enkele bijzitters. Maar nog steeds te weinig om te starten. De tactiek is duidelijk: 8 mensen dienen zich aan te melden: 4 bijzitters en 4 reserve. Hoe later je komt, hoe meer kans je niet hoeft “te zitten”. Ik heb dan ook nog eens de gewoonte om geen eigen secretaris mee te brengen zoals verwacht wordt. Ik bombardeer gewoon 1 bijzitter tot secretaris. 5 mensen had ik dus nodig. Om 7.45 u. toch maar gestart met het volk dat er was: pakken met stembrieven (die je als voorzitter zelf mag ophalen bij de post) openen, stembrieven tellen, stembrieven afstempelen (nadat je eerst door loting de plaats van de stempel bepaald hebt), honderden papieren invullen, … Gelukkig meldde zich enkele ogenblikken later nog een jonge dame die zich … overslapen had. Prompt werd ze door mij tot secretaris bevorderd. (Een beperkte vorm van) macht kan soms even deugd doen. En zo zijn we dan maar gestart met z’n vijven. De Stad zal gelukkig zijn. € 15,60 presentiegeld uitgespaard.
8.01 u.: heftig gebonk op de deur van “mijn” stembureau. Met het mij toegewezen politioneel gezag ruk ik de deur open en gooi de reclamerende “dame” in het gezicht dat mijn bureau opengaat als we daar klaar voor zijn. Desnoods om 9 uur! Twee minuten later ruk ik de deur opnieuw open en zeg dat de ongeduldige meute zich ordelijk mag presenteren om hun kiesplicht te vervullen. Na een half uurtje zijn we door de drukte en druppelen de kiezers gespreid door de steeds trager vorderende uren.
Om 10 u. had Dirk gezegd: “Dan komt de catering”. Enkelen opperen dat koffie welkom zou zijn en dat een koffiekoek ook wel zou mogen. Vroeger draaide de voorzitter daar ook voor op. Een ongeschreven wet stelde dat die vrijwilliger die aan de verkiezing niet alleen een hoop meer werk en zorgen heeft, ook nog eens kon trakteren met spijs en drank, den aperitief niet te vergeten… Een beetje onrechtvaardig. Een hoop jaren geleden werd dit gelukkig overgenomen door de stadsdiensten. Zij brachten deze keer, rond de klok van elven, voor elke vrijwilliger: een niet gesloten plastic zakje met 3 malse sandwiches (kaas, hesp en salami voor de geïnteresseerde lezer) en een plastic bekertje. Het geheel mag doorgespoeld worden met 1 fles plat, 1 fles spuitwater en 1 fles, ongelooflijk: oranje limonade. Dit bestaat nog steeds! Iedere verkiezing opnieuw zie ik een fles groene of oranje limonade opduiken. Wauw!
Steeds langzamer schuift de wijzer richting 13 u. “En nog al die open vakjes op onze lijsten. Moeten die nog allemaal komen? Ze zullen zich moeten haasten!” De klok van Malemkerk sloeg één uur en de indommelende bijzitster links naast mij was prompt weer klaarwakker. Een laatste, nog toegelaten kiezer, hij was het bijna vergeten, mag nog zijn stem uitbrengen en daarna gaat de deur onherroepelijk dicht.
Een tweede stoot adrenaline zorgt ervoor dat alles opgeruimd wordt. De stembrieven uit de stembussen verdwijnen in grote harmonica-enveloppen. Het geheel van alle documenten, opgetast in 2 stapels, wordt verpakt in stevig bruin papier met vlaskoord eromheen. Het resultaat zijn 2 hompen: één voor de verkiezing van de volksvertegenwoordigers en een gelijkaardige voor de verkiezing van de senatoren in dit geval. Daarna nog even de vormloze pakken verzegelen. Altijd spannend! Een wiek aansteken, die onder het staafje rode zegellak houden en ervoor zorgen dat de smeltende lak de knoopverbinding “verzegelt”. Zonder alles in de fik te steken welteverstaan. Iets middeleeuws dus waarvoor je ook andere vaardigheden nodig hebt dan kunnen lezen en schrijven. Daarna vlug afscheid nemen van de ploeg en de auto halen.
Moe, maar blij dat het ongeveer voorbij is, sleurde ik de pakken in mijn auto. Een korte rit later begon de ellende opnieuw. Al die vermoeide collega-voorzitters kwamen zo ongeveer gelijktijdig met hun pakken naar de gegroepeerde telbureaus. Iedereen probeerde logischerwijs zo dicht mogelijk te parkeren bij de juiste schoolpoort. In dit geval deze van Atheneum Wispelberg, gelegen in een …. ja natuurlijk: smal straatje met veel paaltjes en weinig parkeerplaatsen. Chaos alom! Ik zag collega’s bijna bezwijken onder het gewicht van hun loodzware pakken, de trap opstrompelend naar de eerste verdieping (de gelukkigen), de tweede verdieping (de minder gelukkigen) of de derde (de echte pechvogels). Een lift, schone uitvinding, was er blijkbaar niet.
Tot slot, met mijn allerlaatste krachten, zwierde ik mijn pakken op de tafels van de voorzitters van de mij aangewezen telbureaus. Zich vervelende tellers keken een beetje meewarig naar die arme voorzitter, toch ook blij dat hij er geraakt was want nu konden zij aan de slag, eindelijk …
© 2010 GENTBLOGT VZW
De ganse verkiezingen hebben bij vele vlamingen iets losgemaakt. Ik merk het ook op de Twitterberichten die we monitoren voor onze DKZVR-podcast. Dikke zever, deze keer niet. Een van de mensen in kwestie was al 5(!) maal bijzitter geweest. Leerkracht, en dus “ideale” partij. Mensen willen nu een oplossingen, en met humor vertellen ze dit soms. Grappig en ontroerend tegelijkertijd.