RSSS.M.A.K.: overdonderend
Afgelopen vrijdag werden in het S.M.A.K. vier nieuwe tentoonstellingen gelanceerd. Ik liet me letterlijk overdonderen. Het S.M.A.K. slaagde er andermaal in om me te verrassen. De indeling van het gebouw ziet er weer wat anders uit. Je kan niet anders dan op ontdekking gaan. Zoals wel vaker leer je weer een stukje van de boeiende geschiedenis van het museum kennen. Iets oudere lezers herinneren het zich misschien, maar voor (jonge) Gentenaars en inwijkelingen is het boeiend om te zien.
Met Joy and disaster wordt het Hongaarse voorzitterschap van de Europese Unie in de schijnwerpers gezet. Maar de tentoonstelling is ook een reactie op een tentoonstelling die Jan Hoet in de jaren 80 organiseerde. Toen Hongarije nog een communistisch land was en lid worden van de Europese Unie nog een verre droom. Philippe Van Cauteren durfde het zelfs een tegenreactie noemen, alsof het S.M.A.K. zich bevrijdt van de erfenis. Hoet nodigde avant-gardekunstenaars uit, Van Cauteren nodigde Zsolt Petrányi (voormalig directeur van Mucsarnok, Kunsthalle Boedapest) uit voor een dialoog tussen acht hedendaagse Hongaarse kunstenaars en een selectie uit de S.M.A.K.-collectie.
Het thema uit de jaren 80, de positie van de kunstenaars in de maatschappij, is nog steeds actueel en boeiend, maar krijgt vandaag de dag wel een andere invulling. Adrián Kupcsik brengt eigentijdse stillevens met moderne voorwerpen. Misschien herkent u wel dat stoeltje of krukje dat in uw eigen living staat. Of de mixer of het serveerschaaltje. De werken hebben dan ook heel toepasselijke namen als Anatomy of good. Aan de andere wand hangen tekeningen van eigenaardige bouwsels, vooral Caravan kon mijn aandacht trekken. Dezs? Szabó heeft een hele serie foto’s onder de naam Process en een nummer. Het zijn vaak onmogelijke situaties, waarbij je je afvraagt of het niet om installaties gaat.
De natuur staat centraal in het werk van Aniko Lorent en Tamás Kaszás. Deze laatste kunstenaar werkt vaak samen met andere artiesten. De wand is gevuld met tekeningen en schetsen, je moet echt je tijd nemen om ze te bestuderen. Ze hebben vaak een dubbele betekenis, want Kaszás verzamelt niet enkel politieke en historische voorstellingen, maar hij analyseert ze ook en voorziet ze van persoonlijke commentaar.
Bij de kruisbeelden van SAF hoorde ik één van de twee kleine meisjes opperen dat het misschien wel om een plattegrond ging. Een leuke gedachte. Ik denk ook dat deze tentoonstellingen op het gelijkvloers kinderen wel kunnen aanspreken. Zolang je maar met een open blik naar de kunstwerken kijkt en je laat verrassen. Grappig vond ik The body of Nefertiti, zowel het beeld als de video. Het kunstenaarskoppel van Little Warshaw focust op historisch erfgoed en legt de link naar actuele politieke situaties.
Tijdens het bezoek hoor je op verschillende momenten het indringende geluid dat door de muren dringt. Ik was aan de linkerkant van het museum begonnen en kon het dus plaatsen. Het is namelijk een installatie van Michael Sailstorfer. De museumwachter moest op dat moment niet ten onrechte een koptelefoon opzetten. Het werk Reaktor werd trouwens speciaal voor deze tentoonstelling gecreëerd. Op de grond staan verschillende kubussen in beton schijnbaar achteloos verspreid met een microfoon erin.
De tentoonstelling brengt het omvangrijkste overzicht van deze Duitse beeldende kunstenaar dat ooit in België te zien was. Het begint al heel indrukwekkend met de Wolken aan het onthaal. In de hoek staat een popcornmachine, het was meteen een spannend moment om de kinderen in de gaten te houden. Maar ook bij The cast of the surface of the dark side of te moon moest de museumwachter ingrijpen. Het werk van Sailstorfer is heel toegankelijk en ook wel verleidelijk om aan te raken. Meer dan eens moet je stiekem glimlachen, een simpel gegeven en toch origineel in beeld gebracht, zoals de boom die ontploft in Raketenbaum of het hutje dat langzaam opbrandt. In één van de zalen staan verschillende versies van Zeit ist keine Autobahn, allemaal banden die tegen de muur draaien en afslijten en zo langzaam de ruimte met de geur van verbrand rubber vullen.
De werken zijn heel verscheiden en vaak intrigerend. Je verschillende zintuigen worden op de proef gesteld, of het nu de lichtinstallatie is waar je op zoek gaat naar woorden of zijn het toch letters? Of de nogal choquerende naaktbeelden of de röntgenbeelden van Andras Halasz, of de geur van popcorn,… Ik ben echt met heel verschillende indrukken en ideeën buitengekomen, ik weet zeker dat ik nog eens terug ga en misschien wat meer selectief te werk ga en wat langer bij bepaalde gedeelten blijf staan.
Raum und Zeit, nog tot 3 juli en Joy and disaster, nog tot 5 juni in het S.M.A.K., tickets € 6, € 4,5 voor reductiehouders, € 1 voor -26-jarigen, gratis tot 18 jaar en voor Gentenaars op zondagochtend tussen 10 en 13u.
© 2011 GENTBLOGT VZW
Onder de indruk van Sailstorfer. Kunst die je ook kan ruiken en voelen, beleven met alle zintuigen, soms indrukwekkend, soms vreemd, soms gewoon hilarisch, de ontdekking waard. De Hongaren zeiden me iets minder. De schilderijen met Ikeameubels vond ik heel mooi en sommige van de foto’s waren intrigerend, maar ben daar toch veelal sneller doorgegaan. Maar zeker een aantal mooie dingen te zien in het Smak de laatste tijd!