Gentblogt

Nieuwe patatten

woensdag 4 mei 2011 17u25 | Animuz (tekst), Dimitar Tzankov (beeld) | 3 reacties
Trefwoorden: aardappelen, debat, ggo's, ILVO, milieu, Natuur, UGent, VIB, Wetteren.

Het doet me denken aan een aflevering met Mulder en Scully en ik denk dat veel mensen een nogal SF-scenario in gedachten hebben wanneer het gaat om ‘ggo’s’ ofte genetisch gemodificeerde organismen. Maar zoals dat steeds gaat met zaken die ietwat mysterieus zijn, door mensen in witte jassen worden bestudeerd en waarvan we eigenlijk niets afweten, is voorzichtigheid geboden, voornamelijk dan wat betreft je oordeel over de zaak.

Waarover gaat het nu precies? Op woensdag 4 mei 2011, om 10u,  gingen de Universiteit Gent, de Hogeschool Gent, het Vlaams Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek (ILVO) en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) van start met hun proefveld van genetisch gewijzigde aardappelen op de ILVO-terreinen te Wetteren. 

Genetisch gewijzigde aardappelen? Onze aardappelen worden al heel lang geteisterd door de aardappelziekte. Dit kost onze landbouw volgens het persbericht jaarlijks zo’n 55 miljoen euro. Via kruising van verschillende soorten werd op 30 jaar een resistentiëring bekomen tegen de ziekte, maar deze laatste vecht terug en breekt makkelijk door enkelvoudige resistenties. Om dit te verhelpen, werden via genetische modificatie een 27-tal meervoudig resistente aardappellijnen ontwikkeld die men nu in de praktijk wil uittesten.

Aan alles zit zowel een positief als een negatief kantje. Zo ook met ggo’s. Het resistent maken van bijvoorbeeld onze aardappels tegen de aardappelziekte kan het sproeien van landbouwers tegen die ziekte met 80% doen afnemen. Dat zou heel goed nieuws zijn voor het milieu. Het beter resistent maken van gewassen tegen ziekten is de meest voorkomende vorm van genetische modificatie, naast een hogere productiviteit. Verder worden de genen van gewassen ook gewijzigd om beter aan droogte te kunnen weerstaan, op zeewater te kunnen overleven en om op moeilijke gronden te kunnen groeien.

De voordelen voor o.a. het Afrikaanse continent van deze gewassen ligt voor de hand. Of toch niet? De patenten op die gewijzigde gewassen zijn voor het overgrote deel in handen van multinationals die zo een monopolisering van de landbouw veroorzaken. Dit zou van toepassing zijn op wereldgewassen als rijst, mais, soja en tarwe. Landbouwers zijn met hebben en houden gebonden aan de leverancier van genetisch gewijzigde zaden van gewassen die zich niet uit zichzelf voortplanten.

De mens manipuleert sinds heugenis zijn omgeving en zijn voedsel. De appels die hier oorspronkelijk groeiden, waren niet eetbaar. Men kweekte enkel met de meest malse en dikste runderen. Via kruisingen en doelbewuste teelt- en kweekprogramma’s werd ons voedsel door de eeuwen heen genetisch gewijzigd. Al ging dat een pak trager dan met de huidige wetenschap. We kunnen ons ook afvragen hoever we in die wijzigingen kunnen en mogen gaan.

Het toevoegen van kankerwerende stoffen in onze voeding lijkt een goede zaak, maar wat met de oorzaken van ziekten en voedselproblemen? Wat met de overbevolking van de aarde? Wat met overstromingen hier en extreme droogte daar al dan niet ten gevolge van de opwarming van de aarde? Wat met ons consumptie- en ander gedrag? Wat met de biodiversiteit en de insecten die leven van sommige planten? Wordt daar niet te weinig geld en aandacht aan besteed?

Voorstanders van een tweede groene revolutie zien in ggo’s een oplossing voor de groeiende wereldbevolking. Dure voedingsprijzen en overbevolking kunnen grote gevolgen hebben. Tegenstanders strijden tegen de almacht van multinationals en kaarten de onzekerheid aan over stoffen die kunnen vrijkomen, kruisbestuivingen die kunnen plaatsvinden en de gevolgen voor de mens en het milieu op lange termijn. Alhoewel het in België verboden is ggo’s te telen en er sinds woensdag slechts een tweede veldproef in ons land is bijgekomen, is in ons land een Belgian Field Liberation Movement actief dat strijd tegen ggo’s en de veldproeven in ons land.

‘De nieuwe patatten’ zal nooit meer het eenvoudige gespreksonderwerp zijn dat het ooit geweest is.

© 2011 GENTBLOGT VZW