RSSProject Hogeweg: bezoek het archeologisch onderzoek
In het barre noordoosten van Gent, tussen Sint-Bernadettestraat en Hogeweg, start een gigantisch woonproject. Natuurlijk had u dat hier bij ons al uitgebreid gelezen. Maar vóór de eerste fundering wordt gegraven, is er nog tot november een team van archeologen aan het werk en een krak van een kraanman die u vast nog terugziet in ‘Wedden Dat’ waar hij met zijn graafmachine de pitjes uit een watermeloen haalt, bij wijze van spreken.
Reeds in de jaren ’80 gebeurden op deze site enkele bescheiden opgravingen en was er meteen duidelijkheid over het belang voor de kennisopbouw van het prestedelijke Gent. Vooral de 2 grote grafcirkels uit de Bronstijd, ondekt door luchtfotografisch onderzoek (Jacques Semey, UG), waren toen de blikvangers. Maar er waren ook aanwijzingen voor nederzettingen uit de IJzertijd, de Romeinse Tijd en de Merovingische periode. In 2010 gaf een proefsleuvenonderzoek nog meer redenen voor bijkomend vlakdekkend speurwerk. Het archeologisch bedrijf BAAC uit ‘s Hertogenbosch kreeg deze opdracht via een aanbesteding toegewezen. De financiering wordt gedragen door VMSW en AG SOB.
Elke 2 weken is er voor alle geïnteresseerden een open-werfmoment waarbij projectarcheoloog Tina Dyselinck toelichting geeft over de werkzaamheden. Onze fotograaf Thierry was al aanwezig op het eerste bezoek op 15 juli, terwijl ikzelf de tweede rondleiding deed op 29 juli. De volgende rondleidingen zijn op vrijdag 12 augustus en op vrijdag 26 augustus. Afspraak om 14 uur aan de werfkeet, vlakbij Stella Maris aan de hoek van de Hogeweg met de Bernmaaieweg. Er zijn geen inschrijvingen op voorhand. Naaldhakken zijn ten zeerste af te raden.
Geleid bezoek
Er was behoorlijk wat volk opgedaagd voor het tweede bezoek, niet alleen de mensen die het de avond voordien op de televisie hadden gezien maar ook enkele mensen die de eerste keer al aanwezig waren, benieuwd naar nieuwe ontwikkelingen. Want zo’n bezoek is natuurlijk een momentopname, de putten die gisteren openlagen zullen volgende week alweer zorgvuldig dichtgegooid worden. Over het volledig op te graven terrein is een dambord geprojecteerd met vakken van 20 bij 45 meter. De zwarte vakken worden eerst opgegraven waarbij de kraan laagsgewijs de bovengrond verwijdert om te komen tot het archeologisch vlak waar de sporen zichtbaar zijn. Verwacht u niet aan potscherven of dergelijke, de sporen van het vlakdekkend onderzoek zijn verkleuringen in de grond, hoe ouder hoe lichter, veroorzaakt door menselijk handelen. Wijzelf kunnen daar niks uit afleiden maar Tina en haar crew vertalen deze verkleuringen naar concrete sporen uit bronstijd of ijzertijd, uit de Romeinse Tijd of de Tweede Wereldoorlog. Elk spoor wordt ingetekend en gedocumenteerd door ze uit te graven en te fotograferen.
Grafcirkels uit de bronstijd
In het zuiden van het plangebied, maar nog steeds iets hoger gelegen in het landschap, werden al twee volledige grafcirkels blootgelegd. Die grafcirkels omgaven oorspronkelijk twee grafheuvels waarin centraal een persoon was begraven. Die grafheuvels werden al lang, vermoedelijk ten laatste in de middeleeuwen, afgegraven om het terrein te nivelleren en als landbouwgebied in gebruik te nemen. De ene grafcirkel heeft een diameter van ongeveer 20 meter en heeft binnenin een tweede greppel. De andere grafcirkel is opmerkelijk groter met een diameter van 32 meter, maar bestaat maar uit een enkele cirkel. Die twee grafcirkels zijn echter slechts de kleine broertjes van de al eerder bekende grafcirkels die in het midden van het plangebied liggen. Die hebben een diameter van 55 meter en 52 meter. De eerste bestaat uit maar liefst drie greppels en de tweede uit twee greppels. Het onderzoek uit de jaren 1980 heeft de grafheuvels een datering in de midden bronstijd tot de vroege ijzertijd gegeven, dit is van 1800 tot 475 voor onze tijdrekening. Hopelijk kan het huidige onderzoek, met nieuwere technieken, de datering scherper stellen.
Huisplattegrond uit de vroege ijzertijd
In het noorden van het plangebied, op de flank van de dekzandrug, is een complete huisplattegrond aan het licht gekomen. Van dit woonstalhuis, waar vroeger zowel de mens als het vee onderdak vonden, zijn de verkleuringen van de paalkuilen, maar ook de plaats waar de wand werd vastgemaakt in de grond nog teruggevonden. Het huis is 14 meter lang en 5,5 meter breed. Op basis van de vorm en opbouw van het huis kan dit huis in de vroege ijzertijd worden geplaatst, dit is vanaf 800 tot 475 voor onze tijdrekening.
Romeinse sporen
Eveneens in het noordelijke deel van het plangebied werd een dubbele Romeinse greppel gevonden. Het bestaan van een van die greppels was al vastgesteld bij het proefsleuvenonderzoek door Gate bvba. Hij heeft een typische spitse vorm in doorsnede, met onderin een klein smal greppeltje. Dit type van gracht wordt over het algemeen gerelateerd aan militaire contexten, maar of dit hier ook het geval is, zal nog moeten blijken. Iets meer naar het zuiden werd een brandrestengraf gevonden. Dit dateert waarschijnlijk ook uit de Romeinse periode. Die Romeinse sporen worden nog verder uitvoerig onderzocht.
Sporen uit de Tweede Wereldoorlog
Van het plangebied was bekend dat het in 1944 onbedoeld getroffen werd bij het bombarderen van het nabijgelegen rangeerstation. Van dit bombardement is er op dit ogenblik één bommenkrater aangetroffen. Verrassend echter is de vondst van een loopgraaf met een kilometer lengte en een bijhorende kuil waar waarschijnlijk een FLAK (Flugabwehrkanone) heeft gestaan. De loopgraaf heeft een vorm, typisch voor loopgraven in de Tweede Wereldoorlog: vanaf het loopvlak werden ze ongeveer 1 meter diep uitgegraven en waren ze slechts 50 centimeter breed. Op het oppervlak werden dan beschermingsbankjes aangelegd met de grond uit de loopgraaf of met zandzakjes. Van de bijhorende schuttersputjes, die al dan niet in verbinding stonden met de loopgraaf, werden twee types teruggevonden: het ene type is slechts 50 centimeter diep uitgegraven, terwijl het tweede type een diepte heeft van 1 meter. Ook hier werd de grond uit het putje gebruikt als beschutting.
© 2011 GENTBLOGT VZW