RSSNederscheldestraat?
Gentenaar Michel Noppe loopt blijkbaar zeer attent de stad rond, want hij blijft met vragen zitten, en wij zien die hier graag komen.
Hij mailde ons het volgende:
Ik stuit regelmatig op de verdwenen straatnaam Nederscheldestraat in Gent. Dit zou normaal moeten worden teruggevonden, ware het niet dat ik steeds op twéé tracés bots die ogenschijnlijk dezelfde naam hadden:
1. Nederscheldestraat nu Watermolenstraat, die een verbinding maakt tussen Brabantdam en huidige Jodenstraat (vroeger ook Borresteeg of straat genoemd)
2. Nederscheldestraat nu Limburgstraat (én Geraard De Duivelstraat), de straat tussen Vlaanderenstraat en St BaafspleinMijn vraag is eenvoudig: wat is (was) nu de échte Nederscheldestraat? Of hebben ze beiden bestaan, al dan niet simultaan?
En mochten er nu echte “kenners†zitten, dan had ik graag ook geweten waar vroeger de Opperscheldestraat liep in onze fiere Stad Gent, hier zit ik ook al een tijdje mee.
Ik kijk al uit naar jullie reacties!
Michel Noppe
Wie kan hier helpen?
© 2012 GENTBLOGT VZW
Deze straat lag tussen de Brabantdam en het Duivelsteen en kruiste de huidige Joden-, Henegouwen en Limburgstraat
Zie bijgevoegd
plan uit 1858 van Saurel.
Kijk eens op dat kaartje.
Er stonden overal huizenblokken die het zicht op het belfort, Sint-Baafskathedraal en Sint-Niklaaskerk wegnamen,
ook op de plaats van de stadshal & klokkentoren :-)
en nog veel vroeger stond daar niets…..
…maar de huizenblokken (die het zicht wegnamen) waren er eerder dan het belfort :-)
De Nederscheldestraat heeft inderdaad een ingewikkelde geschiedenis.
Volgens M. Gysseling ( 1954) bestond er reeds in 1366 een Nederscelstraat op de plaats zoals aangegeven op het plan van Saurel van 1858 hier boven.
Na de fusie ontstond de noodzaak om deze straatnaam hier te wijzigen wegens de homoniem in Gentbrugge Neerscheldestraat. Aldus werd het Watermolenstraat vanaf 1981 (in 1977 was oorspronkelijk Stadsmolenstraat voorgesteld, een duidelijke verwijzing dus naar de molen aan de Braempoort).
In 1925 schreef V. Fris in De oude straatnamen van Gent, blz 137: “De Nederscheldestraat paalde tot in 1884 aan de Opper-Schelde; maar is er van gescheiden door de overwelving van de Laurentplaats die in dat jaar plaats greep. De naam Neder-Scheldestraat komt dus van Schelde en Neder, in tegenstelling van de Opper-Scheldestraat die hooger lag†. Over deze laatste straat schreef hij p.144: “of hoge Scheldestraat heette zoo in tegenstelling van de Neder Schelde, die er achter en beneden ligt; het is thans de Gouvernementstraat…In 1812 heette die straat :Prefektuurstraatâ€.
Om volledig te zijn moet er ook worden bijgezegd dat :
-er sedert 1812 ook een NederscheldeKAAI bestond (van Krommenessche tot Brabantdam) wat nu de Reep heet.
-dat de Borreputsteeg nu nog bestaat (1796: Burresteeg; 1836 Borresteghe). Heette ook ooit Bronsteeg (Rue de la source). Het huidige Jodenstraatje maakte feitelijk deel uit van dit steegje, maar geraakte er later van afgescheiden.
Bedankt Arthur! Weeral iets bijgeleerd over mijn stad.
Dus het antwoord op de vraag van Michel is:
het gaat tweemaal over dezelfde Nederscheldestraat, maar het stratenpatroon is daar drastisch veranderd toen later de Limburgstraat werd aangelegd dwars doorheen de vroegere huizenblokken.
Misschien kunnen deze werken enig licht op het probleem werpen:
Cloet, Jean Paul de (2002): De Gentse Straatnamen (1799-1942). Geschiedkundige Heruitgeverij / Gent.
Fris, Victor (1925): De oude Straatnamen van Gent. Volksdrukkerij / Gent.
Beide werken zijn samen met enkele aanverwante werken verkrijgbaar op CD bij de Geschiedkundige Heruitgeverij, Kruitmagazijnstraat 1, 9000 Gent of via de webstek https://www.heruitgeverij.be.
Leo E.J. Callens.
Mijn dank aan Arthur (en de anderen) voor een leerrijke uitleg.
Om het allemaal goed te verstaan hierbij hoe ik het allemaal begrijp ..
Om het simplistisch te stellen liep de Nederscheldestraat dus (N-Z)aan één kant van het huidige Laurentpleintje..
Dit verklaart me de kruispunten met Jodenstraatje en eventueel Borreputsteeg e.a. waaronder de Limburgstraat.
Waar ik echter nog steeds met worstel is dat deze laatste (de Limburgstraat) in verschillende artikels OOK de Nederscheldestraat wordt genoemd. En deze loopt wel +/- O-W van het huidige Lieven Bauwensplein naar het St Baafsplein …
Moet ik dan verstaan dat de Nederscheldestraat (vroeger) van Brabantdam tot St Baafsplein liep ??
Als je goed inzoomt op dat plan, dan zie je dat het plein voor het bisdom toen de “Place ST.-Bavon” genoemd werd. Het huidige St.-Baafsplein was toen nog volgebouwd en bestond nog niet.
Dag Pastafarian,
Bedankt voor je reactie en het klopt natuurlijk wat je zegt maar …
Het is echter dat stukje “cloitre de St Bavon” dat me vooral interesseert ..
Dit is nu de Limburgstraat en zoals eerder gezegd vind ik deze straat verschillende keren vernoemd als NEDERSCHELDEstraat.
En daar ben ik tot op heden nog niet aan uit …
Enige verdere suggesties ??
Dit plan van De Vreese uit 1799 toont duidelijk de Neder- en Opperscheldestraten.
Dit Zollikofer-de Vigneplan toont dat een ganse gevelrij van de “Cloitre St.-Bavon” gesloopt werd bij de aanleg van de Limburgstraat.
In welke boeken en op welke blz. wordt “de Limbugstraat vernoemd als Nederscheldestraat” ?
De Limburgstraat loopt niet op dezelfde plaats als de Nederscheldestraat voordien.
Men heeft gewoon een groot deel van de huizenblokken gesloopt, en dwars op de vroegere Nederscheldestraat een nieuwe straat aangelegd: de Limburgstraat.
Het adres van een aantal percelen, zoals het Duivelsteen veranderde daardoor van Nederscheldestraat in Limburgstraat.
Dus:
Nederscheldestraat 1 en 2 waren één en dezelfde straat.
De Watermolenstraat is het enige restant van het oude tracé.
De Nederscheldestraat liep niet naar het huidige St-Baafsplein
Voor wie meer wil opzoeken:
het slopen van woonwijken en de aanleg van Limburgstraat, Vlaanderenstraat en Henegouwenstraat maakten deel uit van het Zollikofer – de Vigneplan omstreeks 1880-1889.
Aan alle echte Gentse’kenners’ mijn oprechte dank voor de verkregen uitleg.
Het is me nu veel klaarder hoe de toestand vroeger was, mijn vragen hieromternt zijn zeker beantwoord…
Michel, mogen we zo nieuwsgierig zijn en vragen wat u naar deze precieze vragen gebracht heeft? Een historische studie, een erfenis, genealogie, een thesis of nog meer rare dingen?
Dag Jean Marie,
‘Raar’ zou ik het niet durven noemen en het is zeker géén efenis maar heel simpel mijn interesse in de geschiedenis van onze stad Gent. Hierbij stoot ik in mijn studie als (halve)leek nu en dan op problemen zoals hier de Nederscheldestraat. En wanneer ik er echt niet meer uit kom rest er mij nog de immense kennis van mensen zoals Mr De Wulf en enkele andere erudieten in de materie op onze nationale GENT BLOGT site …
Mijn wedervraag is natuurlijk ‘waarom’ jij nieuwgierig bent in de reden van mijn vraag ? Ik heb namelijk regelmatig dergelijke vragen hoor …
M.vr.gr.
Michel,
Een echte aanrader om dergelijke vragen te beantwoorden is naast de reeds hoger geciteerde oudere boeken het onvolprezen boek van Andre Coene en Martine De Raedt,”Kaarten van Gent-Plannen voor Gent, 1534-2011″ verleden jaar verschenen bij uitgeverij Snoeck, 483 bladzijden. Daarin staan alle belangrijke stadsplannen in detail. U zal er de evolutie van de Nederscheldestraat ofte Rue Basse de l’Escaut in dfetail kunnen volgen in 1641 (blz 25), 1756 (blz 62), 1796 (blz 93), 1799 (blz 96), 1829 (blz 106) 1830 (blz 116), 1841 (blz 113), 1855 (blz 129), 1875 (blz 161 met foute Rue du Bas Escaut op plaats van Nederpolder!), 1878 (blz 153, met ontwerp van Limburgstraat) en een verkavelingsplan waarop te zien is dat er op dat moment twee “rue Basse de l’Escaut” bestonden, doorkliefd door het Zollikofer-De Vigne plan.
Over die omgeving zijn er ook nog twee hier niet vermelde publicaties die een must zijn: Johan Van de wiele, Reep, Overschelde & Sint-Janswijk, MIAT 1987(25 blz) en “De Gentse Portus aan de Reep. Een historische verkenning”, prov Oost-Vlaanderen, 2004, 96 blz).
Omdat ik, en dat kunt ge uit mijn verschillende , soms verguisde tussenkomsten, wel dezelfde interesses heb. Ik woonde tot twee jaar gelden midden onze levende stad en heb mij steeds ook afgevraagd hoe onze stad in de geschiedenis alles kon meemaken en overleven wat de mensen haar aandeden.