RSSDe Biezjoes van Bianca Castafiore
Als u de afgelopen dagen binnenliep in een boekenwinkel in het Gentse, dan kon u er wellicht niet naast kijken: Gent heeft eindelijk een Kuifjesalbum in zijn eigenste dialect. En eindelijk is wel een terechte omschrijving: bijna 50 jaar geleden, in 1963 om precies te zijn, verscheen het 21ste album van Kuifje Les Bijoux de la Castafiore. Inmiddels werd het album al vertaald in 26 andere talen en 15 streekdialecten, een Gentse uitgave mocht dus niet langer ontbreken.
De Gentsche Sosseteit stelde afgelopen dinsdag dan ook met heel veel trots de nieuwste uitgave van Kuifje voor. En waar kon dit beter gebeuren dan in de Gentse opera, in het bijzijn van heel wat bekende Gentenaars en sympathisanten. Ook Gentblogt was aanwezig, keek, luisterde, genoot en ‘placeerde in den duik’ al eens een woordeken in ’t Gents (maar niet te luid want er zaten veel te veel straffe Gentenaars in de zaal die wellicht smalend om onze pogingen zouden gelachen hebben).
Zoals gezegd, was er veel en schoon volk in de Gentse opera. Pierke Pierlala Luk De Bruyker was ceremoniemeester van dienst en stak meteen stevig van wal. Edmond Cocquyt senior zorgde voor de academische noot met een lezing over het Gents in de literatuur van de jaren stillekes (lees: eind 19de eeuw) tot pakweg nu, op zich niet oninteressant maar misschien toch net iets te veel opsomming om helemaal ‘bij de les te blijven’.
Daarna volgde een interview tussen 2 vrienden: Perfesser Gensch Freek Neirynck mocht prezedent Eddy Levis, auteur van de Gentse uitgave van Kuifje, enkele vragen voorleggen. Zo kwamen we onder andere te weten dat uitgeverij Casterman, die graag ook een Oost-Vlaams editie wou toevoegen aan het lijstje van Kuifjesalbums in streektaal, door de schrijver van de Oostendse versie naar Eddy Levis van de Gentse Sosseteit werd doorverwezen.
Eddy Levis baseerde zich voor de ver- of moet ik zeggen hertaling naar het Gents op de originele Franse uitgave, om een dubbele vertaling te vermijden en nog beter de finesses en de taalhumor te kunnen vatten. Hij werd ook geconfronteerd met de problematiek van de tekstballonnetjes, die soms te groot dan weer wat te klein bleken om dezelfde tekst weer te geven. De auteur mocht trouwens zelf het album kiezen dat hij wou vertalen en kreeg ook de vrijheid om enkele ‘Gentse toetsen’ toe te voegen aan het verhaal. Het zal aan de aandachtige lezer zijn om die fijne details in het werk terug te vinden, als tip geef ik enkel mee dat je het moet zoeken bij de randpersonages en in de locaties.
Met een ‘perfect gevoel voor timing’ verscheen na het interview ook burgemeester Termont op de persconferentie. Luk De Bruyker kondigde hem meteen aan als ‘nen spiekeleir’ die nog geen stripfiguur was, maar er toch wel alle kenmerken voor had om er ooit een te worden. De burgemeester ‘verexcuseerde’ zich voor de vertraging, maar bekende vervolgens vol genoegen dat het de eerste keer was dat hij – zeker in de opera – een volledige toespraak in het Gents mocht houden. Hij bedankte uitgebreid de Gentsche Sosseteit en haar leden voor alle inspanningen die zij doen om het Gentse dialect in ere te houden en er zo mee voor zorgen dat de Gentenaar het opnieuw plezant vindt om Gents te spreken en te leren.
Maar dé ster van de avond was ongetwijfeld operazangeres Bianca Castafiore zelf. Gents bekendste travestiet Dille kroop helemaal in de huid van de diva en met haar blonde pruik en rode jurk leek ze wel de tot leven gekomen cover van de strip. Alleen de neus bleek wat lastig want daar viel nauwelijks over heen te kijken, maar gelukkig was er altijd wel een galant iemand in de buurt om voor begeleiding te zorgen. Het eigenlijke zingen was voor rekening van een andere diva, de Gentse sopraan Brigitte Depoorter. Zij bracht tot slot het favoriete lied van Bianca Castafiore: de Juwelenaria van Faust, beter bekend bij striplezend Vlaanderen als ‘Haa, ik lach bij ‘t zien van mijn schoonheid in deze spiegel’ (maar dan in ’t Frans).
Mocht u dus uw kennis van het Gents nog wat willen bijspijkeren, rep u dan naar de boekhandel. En u hoeft geen schrik te hebben dat u niet alles zou begrijpen, achteraan is een lexicon toegevoegd zodat u snel de moeilijkste woorden of uitdrukkingen kan opzoeken. Wie trouwens een mondje Frans praat, zal merken dat heel wat woorden best herkenbaar zijn.
Zaterdag 23 juni zijn er signeersessies door Eddy Levis bij De Poort (14-15 u.) en Standaard Boekhandel-Kouter (16-17 u.)
© 2012 GENTBLOGT VZW
Wat hebben Hergé en Kuifje in ‘s hemelsnaam met Gent te maken? Kuifje is een typisch Brussels verschijnsel.
Als er dan toch één album in het Gents moest hertaald worden is het toch wel het Gentse album bij uitstek: ” De Bom van Boema” van de geboren Gentenaar Marc Sleen, waarin heel wat Gentse figuren optreden , zonder dat die er ergens moeten worden bijgesleurd.
Uitgerekend in het jaar waarin Marc Sleen 90 jaar wordt, is dit een misser van formaat van de Sosseteit. Voor de echte liefhebbers is het goed om weten dat de Gentse Gidsen in de Gentse feestenweek een Nero wandeling hebben op touw gezet.
Nero hertaald? Meneer Pheip spreekt toch perfect “Gents” :-)
Jos, ik begrijp deels uw ontgoocheling en dan toch niet. Inderdaad Marc Sleen moet zeker in het Gents hertaald kunnen worden, dit zonder twijfel.
Maar de binding hier ligt hoofdzakelijk in het belang dat de “Opera” in onze Gentse culturele wereld van de jaren stillekes betekende, en nu nog. In de franse versie is wel ook een zware allusie gemaakt over Gent op bladzijde 27: “un jour à Ghand parmis les fleurs” uit het “boekske” Paris Flash. Dit met de nodige fantasie.
Beste Jos, ik denk dat het daarvoor nog niet te laat is. Bij Kuifje is de vertaling in’t Gents niet omdat er een link is Kuifje-Gent, doch wel omdat het een traditie aan het worden is om Kuifje te “vertalen” in lokale dialecten waaronder het Brussels (zowel in’t Vlaams als Frans), Antwerps, Oostends,…
Eddy Levis geeft zonder probleem toe dat het idee om deze strip te vertalen niet van hem kwam, doch wel van de “collega” uit Oostende. Het lijkt me dat Eddy Levis te overtuigen is om ook andere strips te vertalen.
Ik moet zeggen dat ik wel uitkeek naar een Gentse versie van Kuifje. Als Gentenaar was het een beetje spijtig om al die dialecten in mijn kast te zien en geen Gents. Dat is nu wel. Ik mag nu rusten :)
En een paar pagina’s ervoor is er een duidelijke vermelding van onze Gentse floraliën. Dus Jos, meer dan waardevol voor een prioritair Gentse belangstelling.
Als oude Kuifjes-fan (sorry: Tintin-fan) ben ik wel benieuwd wat Eddy Levis ervan gemaakt heeft.
Maar er zijn meerdere verwijzingen hoor: bvb firma Schollaert,steenhouwer Cornelis of slagerij Stadius.