RSSOp zijn schuun Gensch gezeid
Misschien herinnert u zich nog van vorige zomer de wedstrijd voor het mooiste Gentse woord (tjiepmuile)? Het Rodenbachfonds werkte in  samenwerking met Gentsche Sosseteit, de Gentse Gidsen, het STAM, Rederij De Gentenaer, De Gentenaar en vzw Trefpunt een nieuw project uit om het Gentse dialect meer onder de aandacht te brengen en het voor uitsterven te beschermen. Het project ‘Op zijn schuun Gents gezeid’ bestaat uit een gegidste wandeling in het Gents en de verkiezing van het ‘Schuunste gezegde van Gent’.
Er hebben zich in totaal meer dan 50 partners gemeld om mee te doen aan dit project. Buurtwinkels (zowel van oude als nieuwe Gentenaars), speciaalzaken, verenigingen, bedrijven, musea, ateliers, … : ze doen allemaal mee door een gezegde in het Gents via kleefletters op hun etalageraam te hangen. Deze Gentse uitdrukkingen werden een week voor de Gentse Feesten aangebracht en blijven hangen tot eind november.
De Gentse Sosseteit stond in voor het opzoekwerk van de vele uitdrukkingen, de Gentse Gidsen zorgen voor tekst en uitleg tijdens de wandeling. We starten onze tocht aan het STAM, waar we meteen op twee uitdrukkingen getrakteerd worden. De eerste  - Nie pleuje – is bij de meesten wel gekend, maar de tweede – Oame moar nie op de Kuurnmoarkt geroake – vraagt toch om een woordje uitleg. Blijkt dat de Korenmarkt vroeger de plek was waar de faillissementen werden aangekondigd en inboedels openbaar werden verkocht.
Aan het STAM voert de watertaxi ons richting Sluizeken terwijl onze pittige gids  - Lut De Paepe – verhalen, geschiedenis, weetjes en Gentse uitdrukkingen aan elkaar rijgt en ons meermaals aan het lachen brengt. Ook over de Barge en vooral over het boegbeeld ervan heeft ze zo haar eigen gedacht, maar dat moet u zelf maar ontdekken. Heel leuk is dat de gekozen Gentse uitdrukking meestal een link hebben met het gebouw waarop ze zijn aangebracht.
Aan het Sluizeken meert de watertaxi aan en vanaf daar zetten we onze tocht te voet verder. Â Het wordt duidelijk dat de Gentse uitdrukkingen behoorlijk plastisch zijn en vaak ook een ironische noot bevatten, wat het begrip ervan voor buitenstaanders niet eenvoudiger maakt natuurlijk. De uitdrukking “hij zie zuu bruin of een asperine” (waarmee men eigenlijk wil zeggen dat iemand een echte bleekscheet is), is zo een typisch voorbeeld. De Engelsen zouden op dat vlak het best onze humor begrijpen als we de gids mogen geloven (ik denk toch dat ze dit niet ironisch bedoelde).
In Oudburg volgen de etalages en de spreuken elkaar op, de een nog pittiger dan de ander. Een van mijn nieuwe favorieten is beslist: “z’es opgetjsenuiverd gelijk nen rèwen andjuun”(opgedirkt). Zo leren we verder onder meer dat er wel 30 verschillende manieren zijn om in het Gents duidelijk te maken dat iemand zwanger is en dat er voor een jenever (druppel) wel 80 verschillende woorden en uitdrukkingen bestaan!
Wanneer de uitdrukking “mee heur spanneetse es ‘t zeve stapkes op een talluure” toevallig min of meer in de praktijk gedemonstreerd wordt, is er hilariteit alom. De  jongedame in kwestie is zich in eerste instantie niet bewust van het feit dat zij de aanleiding van onze vrolijkheid is en ze zal het misschien ook nooit te weten komen, tenzij ze zelf ook zou deelnemen aan de wandeling (maar daar hebben we alleen maar het raden naar natuurlijk).
Van Oudburg gaat het o.a. nog naar de Vrijdagsmarkt, het Anseeleplein en het MIAT. Ondertussen krijgen we nog extra toelichting over de textielgeschiedenis van de stad en de sporen die daarvan nog merkbaar zijn, zowel in de taal, de architectuur als de straatnamen. En passant wordt ons ook nog gewezen op de vertaalflater van de Minnemeersbrug. Via Steendam trekken we vervolgens richting Sint-Jacobs waar ons nog een smakelijke verfrissing wacht. Alvorens echter op de traktatie van Trefpunt in te gaan, nemen we even nog een kijkje bij de groente- en fruitwinkel op de hoek van de Vrijdagsmarkt voor onze laatste spreuk van de dag. De uitbater komt ons meteen vriendelijk goeiedag zeggen en is het levende bewijs dat het Gents vandaag vaak beter gesproken wordt door mensen van vreemde origine dan door vele ‘inboorlingen’.
Wil u zich ook laten inwijden in de geheimen van de Gentse uitdrukkingen en Gent op een originele manier ontdekken, dat is dit zeker een aanrader!
Praktisch:
De wandeling vertrekt aan het STAM om 14.30u en eindigt om 16.30u in vzw Trefpunt bij Sint-Jacobs.
Tijdens de Gentse Feesten: elke dag van 21 t.e.m. 29 juli
Kostprijs: 8 euro (wandeling + taxiboot + gratis ticket voor het STAM + drankje)
Kaarten via www.uitbureau.be of 09 233 77 88
Na de Feesten: tweewekelijks op zaterdag tot eind november
Kostprijs: 12 euro (wandeling + taxiboot + drankje)
Kaarten via info@rodenbachfonds.eu of 09 223 77 42
Bovendien kan je deelnemen aan de wedstrijd voor ‘t schuunste gezegde van Gent. Je kan je keuze maken uit de zegswijzen op de etalages of ook een eigen voorstel doen.
Stemmen kan via:
- papieren stemformulier in het STAM, bij Uitbureau, Trefpunt of OXFAM bij Sint-Jabobs,
- post je formulier in de brievenbus van het Rodenbachfonds (Bennesteeg 4)
- via www.rodenbachfonds.eu
© 2013 GENTBLOGT VZW
Ertefréters. Zuurkes. Muiletrekkers wilde zegge zeker. Verslag match van AA Gent : schuun stadion. Den krommen buum. Woar es da ?