RSSHet Feestkomitee / Le comité des fêtes
Het Multatuliteater bestaat reeds sinds 1874 en brengt – zoals zijn naam doet vermoeden – geëngageerd theater met een kritische blik op de maatschappij. “Ter gelegenheid van 100 jaar Vooruit zetten Multatuliteater en Vooruit hun gemeenschappelijke geschiedenis in de verf,†klinkt het op de flyer. Het programmaboekje getuigt meteen van een zekere intelligente humor, maar windt er in de vorm van een vergaderingsverslag ook geen doekjes om dat ze een vereniging zijn, geen puur professioneel theater. Al lijkt ook dat niet altijd helemaal waar te zijn. Tenslotte zorgde niemand minder dan Marijke Pinoy voor de regie, kozen ze voor een stuk van Alan Ayckbourn en brengen ze “kunst niet vanuit een hoge torenâ€, maar wel nog steeds kunst, “tussen de mensenâ€.
Ook in deze productie werd meteen duidelijk dat er bij het Multatuliteater geen onderscheid wordt gemaakt tussen jong of oud, al meer ervaren of nog groen achter de oren. Alle acteurs zijn welkom en geven het geheel een moeilijk te definiëren sfeer mee. Is dat nu amateurtheater? Of net weer niet? Ook inhoudelijk werd deze lijn van tweevoudigheid doorgetrokken. Het ging wel degelijk om politiek en geschiedenis, maar tegelijk flirtte het stuk ook vaak met een klucht.
Het Feestkomitee wil een stuk theater, een optocht, op poten zetten. Niet iedereen komt evengoed met iedereen overeen en dat wordt al snel duidelijk. De tekst en de acteurs schitteren in humoristische passages. Zelfs wanneer het op het platvloerse af lijkt te stevenen in bijvoorbeeld een passionele seksscène, weet hun humor en acteerwerk het geheel toch recht te houden.
Helaas kan dit niet altijd gezegd worden wanneer de gemoederen hoog oplopen. Veel van hun boodschap was waarschijnlijk beter overgekomen indien er wat minder geschreeuwd werd op de tippen van hun tenen. Neem de zatlap André, voor schreeuwen had hij geen fut, maar zijn monoloog werd wel gehoord.
Politieke opvattingen in een persoonlijk kader
Hoewel het persoonlijke drama van de personages en hun sociale interactie de voorgrond in beslag blijven nemen, worden deze al vlug vervlochten met een politieke tweestrijd. Zo is het namelijk ook in de realiteit. Een politieke opvatting bestaat steeds in het kader van een persoonlijkheid en een levenssituatie. Emilia noemt haar persoonlijke en politieke tegenstander wel “een kindâ€, maar in haar gedrag bewijst ze zelf het grootste kind te zijn.
Dirk houdt zich krampachtig vast aan de Vlaamse eigenheid, net zoals hij in zijn relatie met zijn moeder toont niet los te kunnen komen van het verleden. Rik, bijna karikaturaal in zijn extreem-rechtse gewelddadige en zelfs militaire rechtlijnigheid wil aanvankelijk zijn zus beschermen. Wanneer hij echter ‘Jozef’ begint aan te spreken met ‘Yousef’ wordt het stuk plots veel hedendaagser en relevanter.
Het Feestkomitee slaagt er inderdaad in een brug te slaan tussen geschiedenis en actualiteit, maar het sterkst zijn ze nog op het moment dat ze ook hun eigen stuk doorbreken. Tijdens de scènes door zwelt de fanfare steeds meer aan, tot deze cumuleert in de optocht die het opzet van de hele plot leek. Op dat moment gaan ze echter nog eens tapje verder en roepen de acteurs ook zichzelf een halt toe.
Het publiek zit wel degelijk in de Vooruit naar een opvoering te kijken, gebracht door acteurs die ook wel eens hun doel kunnen voorbijlopen als het om politieke intenties gaat en soms ook gewoon geld in het laadje moeten brengen. Deze meta-theatrale bedenking is waarschijnlijk de meest oprecht kritische beschouwing in het stuk.
De liefde voor theater boven alles
“Bende amateurs allemaal!†schreeuwt een van hen ook op dat moment. Tot op zekere hoogte wel, ja. De grens is echter nooit echt duidelijk: niet in de veelzijdigheid aan acteurs, niet in de diverse scènes, niet in het verhaal, niet in hun politieke opvattingen, niet in het Multatuliteater. Zoals ook Jakob Beks zelf zegt in de film waarin acteurs werden geïnterviewd over hun herinneringen en ervaringen: “Belangrijker dan talent ontdekken, is deze acteurs theater laten liefhebben, hen plezier laten beleven aan het spel.
Door warmte gaan ze beter presteren dan door angst.†Iedereen op scène in Het Feestkomitee leek inderdaad intens blij daar te mogen staan en precies dat maakt in zekere mate goed waar de afwerking hier en daar tekort schoot.
© 2013 GENTBLOGT VZW