RSSDe tram van Façade 13 is vertrokken
Façade 13, het foto- en verhalenproject in de Heirniswijk in Sint-Amandsberg, is nu definitief vertrokken. Het enthousiasme tijdens het openingsweekend was zo groot dat nu al vaststaat dat hier op de een of andere manier een vervolg op komt.
Een maand lang hangen de façades in de Heirniswijk vol met beelden en verhalen over het leven achter die gevels. De bewoners lieten zichzelf portretteren. Of ze vertelden op een A4′tje iets over vorige bewoners of gebruikers, niet zelden gedocumenteerd met oude foto’s en bouwplannen. Alles draaide tijdens het openingsweekend rond het infopunt in de Klinkkouterstraat en de rondleidingen die vandaar vertrokken. In het infopunt was een kleine tentoonstelling gemaakt met oude foto’s van de wijk en video-interviews met enkele oudere bewoners. Er stond ook een scanner: wie foto’s binnenbracht, kon ze meteen laten digitaliseren.
Red light district
De rondleiding, die drie keer uitging, was vrijwel meteen volzet, meer dan honderd deelnemers, meestal wijkbewoners.
De twee gidsen serveerden een selectie van de verhalen en foto’s die de voorbije maanden zijn verzameld, vooral via de oudere wijkbewoners. De deelnemers vernamen er alles over het kasteel van ingenieur Wolters en de tram die dwars door de wijk ging (en de hond van Messiaen, de Messiaen van de frituurbenodigdheden, die door de conducteur altijd van de tramsporen moest worden gejaagd).
Het ging ook over het red light district in de Gentbruggestraat, over Angèle van de kiekenwinkel, over de vele granitodorpels van Tondat en over de suikerklontjes waarmee steenkapper Roger De Maere de grafzerken op Campo Santo plaatste.
Helmut Lotti
De buurt blijkt nogal wat bekende politici te tellen. Oud-gouverneur Herman Balthazar woonde nog in de Klinkkouterstraat, oud-burgemeester Jacques Monsaert net om de hoek in de Aannemersstraat, vandaag zitten er maar liefst twee politici uit de wijk in het stadsbestuur: Annelies Storms en Elke Decruynaere.
Het is ook een bijzonder muzikale wijk, stelden de deelnemers vast. Helmut Lotti woonde er (zijn moeder ging er met soep rond), hij volgde er net zoals Koen Crucke pianoles bij de vrouw van de juwelier op de hoek. Vandaag vinden we er onder meer Christophe Caboche, de helft van het hiphopduo Safi & Spreej, uit dezelfde hiphopscene Robbe Baudu (Ghent Against Racism), Frederik Tampere (bassist van The Van Jets), klavecinist-componist Frank Agsteribbe en hoornist Frank Clarysse. Dat ook de toekomst verzekerd is, werd nog eens onderstreept tijdens een huiskamerconcertje door de kinderen van beide Franks.
Een Duits ontuchthuis
De Tweede Wereldoorlog dook opvallend vaak op in het verhaal. In iemands achtertuin in de Klinkkouterstraat blijkt nog een intacte bunker te staan (nu wordt er witlof in gekweekt). In een huis in de Scheldestraat werden collaborerende vrouwen na de bevrijding kaalgeschoren en van hakenkruisen voorzien door de Witte Brigade, die er zijn wijkkwartier had.
Daar schuin tegenover hadden de bewoners van de vorige eigenares vernomen dat de Duitsers door hun garage naar achteren plachten te rijden. Interessant, want nu blijken de Duitsers ook een huis net om de hoek, in de Aannemersstraat, te hebben gefrequenteerd, hoorden we van de voormalige bewoner van dat tweede huis. De Duitsers kwamen er voor een bar “met een piano en een madam”. Hebben beide verhalen met elkaar te maken? Beide tuinen palen namelijk aan elkaar. Was de garage de discrete zijingang van het ontuchthuis?
IJstaarten tijdens de oudejaarsnacht
Het hoogtepunt van de rondleiding was ongetwijfeld het verhaal dat bakker Luc Baccaert (de beste croissants van Gent en wijde omgeving!) en zijn moeder Marie-Thérèse en dochter Sarah ons zelf vertelden. Naast hun winkel in de Klinkkouterstraat hadden ze zowaar een klein museum ingericht met oude foto’s op groot formaat. Ze vertelden onder meer over de oven die in de jaren vijftig nog met hout en briketten moest worden gestookt – ze moesten daar de avond voordien al mee beginnen of er was geen brood – en over een tijdperk zonder diepvriezers toen de ijstaarten in de oudejaarsnacht om middernacht in allerijl moesten worden rond gevoerd.
Op een aandoenlijke foto was ook te zien hoe in de straat maar drie auto’s stonden, van de bakker zelf, van de dokter en van de melkboer – alleen wie echt een auto nodig had, bezat er een.
Een super initiatief
De reacties na de rondleiding en in het infopunt waren enthousiaster dan we hadden durven hopen.
“Wij hebben genoten van de rondleiding deze namiddag!” stond in een mail die we meteen kregen. “Ik duik ook nog eens in ons verbouwarchief voor een overzicht van de vorige bewoners/eigenaars van ons huis en ook beelden van hoe onze façade er net voor de verbouwing uitzag. Alvast bedankt voor het zeer boeiende buurtproject!”
“Een niet alledaags, super initiatief”, schreef iemand anders. “Je leert zowel nieuwe buren als de geschiedenis van onze stek in Gent kennen. Laat de gegevens en nieuwe weetjes nu maar aandikken. Tot de volgende halte in dit dossier.”
De volgende halte
Die volgende halte komt er, dat kan moeilijk anders (ook Buurtwerk Dampoort toonde ondertussen interesse om samen te werken). Hoe die halte eruit zal zien, daar gaan we de komende maanden eens grondig over nadenken. Tot die volgende halte houdt alvast de website, www.facade13.be, de tram op de sporen, met nog meer foto’s en verhalen.
Bedankt aan iedereen die heeft meegewerkt, aan iedereen die heeft verteld en geluisterd, aan iedereen die met woorden, met beelden en met muziek het leven achter de façades van onze wijk heeft getoond!
© 2013 GENTBLOGT VZW