RSSBaggerwerken op de Schelde begonnen
Op de Schelde tussen Heusdenbrug en Gentbrugge zijn baggerwerken bezig. Die passen in het Sigmaplan, waarbij Waterwegen en Zeekanaal (W&Z) de Schelde tussen de Ringvaart en Gentbrugge opnieuw bevaarbaar wil maken voor plezierbootjes. In een eerste fase wordt er gebaggerd naar Gentbrugge toe, maar blijft men nog weg van het zo goed als dichtgeslibde gedeelte. De diepere lagen daarvan zijn vervuild.
Lees meer bij De Gentenaar.
© 2014 GENTBLOGT VZW
Deze informatie is niet helemaal accuraat.
De huidige werken tussen Heusdenbrug en de brug van de E17 staan strikt genomen los van het project voor de bouw van de sluis. Het heeft er anderzijds alle schijn van dat de huidige ‘baggerijver’ verband heeft met het gecontesteerde project.
Voor alle duidelijkheid – wat volgt maakt het misschien wat complex maar soit; de nuance is belangrijk – zolang men niet aan het sterk vervuilde deel raakt is het op zich geen bezwaar dat er wat gebaggerd wordt. Integendeel: in wezen is dat zelfs een goede beheermaatregel voor dit gebied. Nu kan het weer – vanuit een soort vernieuwde pionierssituatie met gunstige effecten op de specifieke flora- en faunaelelementen van dit zoetwatergetijdengebied – vele jaren verder aanslibben. Tenminste als de plannen voor de sluis niet doorgaan, natuurlijk.
Zopas heeft Natuurpunt aan minister Ben Weyts gevraagd om het project van W&Z definitief te schrappen. Alle informatie hierover kan je hier lezen:
https://www.natuurpuntgent.be/component/content/article/569-actie-gents-zwin-advies-nieuw-mer-en-infoavond
Wat betekent: niet raken aan het sterk vervuilde deel? Moet dat zo maar in of op de bodem blijven liggen?
Voor de rest, helemaal akkoord dat de getijde-Schelde weer zoveel mogelijk ruimte krijgt (doorsteken dijken, overstroombare meersen, …).
Ik heb geen enkel probleem met plezierbootjes en hun toegang tot de Gentse binnenstad, maar ik begrijp echt niet hoe en waarom men in tijden van crisis zo een exuberant prestigeproject er door wil jagen. Over de impact op het milieu wil ik het nog niet eens hebben, maar hebben ze daar bij W&Z al eens becijferd hoeveel mensen die nieuwe verbinding zouden gebruiken? Je kan toch nu al Merelbeke en de Meierij van Melle tot in Gent-centrum varen? Is dat dan niet genoeg?
Auto’s Gent buiten, bootjes Gent binnen …. ‘t is eens iets anders
Ik heb geen enkel probleem met het Parkbosidee op zich, maar ik begrijp echt niet hoe en waarom men in tijden van crisis zo een exuberant prestigeproject als de Parbosbruggen er door wil jagen. Over de impact op het milieu wil ik het nog niet eens hebben, maar heeft men al eens becijferd hoeveel mensen die nieuwe verbinding zouden gebruiken? Je kan toch nu al dat nog prille Parkbos van uit Gent-centrum bereiken? Is dat dan niet genoeg?
“Over de impact op het milieu wil ik het nog niet eens hebben,… ” In een cynische bui, Arthur? Ook (quotes) recycleren heeft zijn beperkingen ;)
Mochten ze alle exuberante prestigeprojecten door de eeuwen heen niet hebben verwezenlijkt in welke situatie zouden wij nu leven? Durf denken zouden ze aan UGent zeggen!
Een pleidooi voor exuberante prestigeprojecten in tijden van crisis dus.
Natuurlijk mag er gebaggerd worden. En natuurlijk mag er fors geïnvesteerd worden voor broodnodige onderhoudswerken. En durven denken: graag!
Die focus op het plezierbootjesproject komt van W&Z zelf, maar ik vind dat een belachelijk argument pro baggerwerken.
Als W&Z zich wil profileren zouden ze beter eens werk maken van een degelijk en veilig brugje ter hoogte van hun aftandse sluis aan de Vlaamse Kaai…
Eindelijk baggeren na 30 jaar tijdverlies. De grootste schande is dat het zolang moeten duren heeft waardoor het één beschamende vieze modderpoel kon worden.
het is steeds hetzelfde: men focust op die bootjes die er moeten doorvaren. dat is niet het punt!
al onze bijrivieren, en zelfs de schelde, slibben gewoon toe. dat is een natuurwet: vijf opgaand water zes af met alle nederzetting van slib erbij.
men heeft in vlaanderen nooit belang gehecht aan een goede waterhuishouding. beken werden ondergeploegd, rivieren verzanden.
en dan gaat men huilen als hele woonwijken plots onder water staan! er zijn er zelfs die in overstromingsgebied gebouwd zijn en met bouwvergunning. waar zaten toen de gemeenteraadsleden? ergens op een heuvel?
het zal veel geld kosten om de boel proper te maken en dat zie ik nu niet zitten. dus koop laarzen, zakjes en planken.
Klopt, als men zou voortprutsen en maar laat toeslibben zitten we binnenkort met nog maar eens verhoogde dijken om voldoende waterdebiet toe te laten op de hogere bodem van toegeslibde rivieren. En overal dan maar water oppompen over die hoge dijk en wonen onder het waterniveau. Conceptueel gewoon verkeerd en in dit dossier dan nog eens industriële vuiligheid laten liggen in een rivier er bovenop. W&Z neemt hier de juiste beslissingen maar het is gewoon 25 jaar te laat.
Een reeks begrijpelijke reacties hierboven. Het is evenwel een ingewikkeld dossier. Ik ben zo vrij om wat verduidelijking te geven.
- De huidige baggerwerken hebben op zich niets vandoen met het plezierbootjesproject.
- Baggeren is sowieso een goede beheermaatregel; ook als men ervoor kiest om het getijdengebied te behouden (al is het nuttig om de baggerwerken te verfijnen tot een meer doelgerichte natuurbeheermaatregel).
- Baggeren helpt niet tegen overstromingen, want de plaats van het weggebaggerde slib wordt eenvoudigweg ingenomen door water. Dat heeft – kort gesteld – als gevolg dat in normale of droge omstandigheden de omgeving wat meer wordt gedraineerd; maar op het moment van grote debieten (bij storm- of springvloed of een combinatie van beiden) heeft het uiteraard geen enkel bijkomend bergingseffect. Die bergingscapaciteit wordt wel verhoogd door het aanleggen van overstromingsgebieden (W&Z is daar nu mee bezig; W&Z doet trouwens veelal heel nuttige en noodzakelijke dingen).
- En nu een erg delicaat item: om het plezierbootjesproject te realiseren zou ook de giftige fractie moeten worden gebaggerd (vnl stroomopwaarts Gentbruggebrug. En dat is een heel dure en uiterst gevaarlijke operatie. Momenteel is dat giftige slib feitelijk ‘in situ’ gesaneerd: het ligt begraven onder een dikke laag minder vervuild tot zuiver slib. Er is onderzoek gebeurt en de giftige fractie is werkelijk veilig opgeborgen nu. (eigenlijk ligt het onder een kleilaag, want dat is afgezet slib nu eenmaal: pure klei). Als men daarin zou beginnen baggeren wordt alle historische vervuiling opnieuw aan het water blootgesteld, en dat is enorm riskant. Zo’n sanering (die dus eigenlijk niet nodig is, want het gif is wel degelijk veilig weggeborgen) zou dus zeer omzichtig moeten gebeuren en zou daardoor enorm duur zijn (die onnodige en enorm dure kosten worden door W&Z wijselijk niet meegerekend in hun pleziervaartproject). Maar – het dient gezegd – moest de Vlaamse overheid werkelijk ooit veel centen overhebben mogen ze dat van mijn part natuurlijk wel weghalen. Als dat unieke getijdegebied maar blijft. Tot nader order is er evenwel geen geld op overschot en kunnen die mooie centen nuttiger gebruikt worden, denk ik.
- Op zich heeft het pleziervaartproject niets van doen met het Sigmaproject dat garant moet staan voor de veiligheid, de toegankelijkheid (van de Antwerpse haven) en de natuurlijkheid. Maar er moeten wel degelijk ingrepen gebeuren in het kader van het Sigmaproject en dat kan perfect zonder het getijdegebied aan te tasten. Dat kan namelijk door dijkverhogingen (met slechts een halve meter!) of – beter en goedkoper misschien – het plaatsen van een stormvloedkering thv Heusdenbrug. Deze ingrepen zijn sowieso goedkoper, dan het huidge plan van W&Z, dat is een vaststaand feit. Bovendien zouden enkele bijkomende ingrepen zoals veilige fiets- en voetgangersbruggen over de getijdenschelde een enorme meerwaarde betekenen voor de omwonenden en voor de recreanten. Alleen houdt W&Z extreem hard vast aan haar plezierbootjesproject en wil ze dat koppelen aan haar verplichtingen in het kader van het Sigmaproject. Dat maakt dit dossier extreem ingewikkeld, lastig, lang aanslepend en duur. W&Z neemt hiermee een enorm risico, op de kap van de belastingbetaler. Het is werkelijk niet te geloven met wat voor een ijver men dat plezierbootjesproject wil doordrukken. Natuurpunt vraagt om het gezond verstand te laten beslissen. De uitkomst is dan: geen pleziervaart, wel noodzakelijke ingrepen ifv de veiligheid en bijkomende extra’s voor de omwonenden, de recreanten en de natuur.
- En tot slot: Natuurpunt is voor pleziervaart. Want pleziervaart is plezierig en we zijn voor plezier. Maar morsen met belastinggeld, daar zijn we radicaal tegen.
- En om het helemaal af te ronden: Natuurpunt is ook niet tegen W& Z, wij zijn voor W&Z, want zij doen tegenwoordig bijna altijd nuttig werk. Alleen hier dreigen ze erg domme dingen te doen. Wij willen hun helpen om tot inkeer te komen en niet in de fout te gaan.
Frank,
Argumenteren met woorden zoals “het plezierbootjesproject” is nogal zwak en eerder demagogisch en indoctrinerend want het gaat hier vooral over het eindelijk opkuisen en saneren van een recent ontspoorde situatie, vermijden dat het opnieuw gebeurt, alles opnieuw bevaarbaar maken en een betere situatie maken tov overstromingsrisiko’s.
Je slaat de bal mis als je beweert dat “baggeren niet helpt tegen overstromingen, want de plaats van het weggebaggerde slib wordt eenvoudigweg ingenomen door water”.
Een rivier van 3 meter diep kan ongeveer drie keer meer waterdebiet aan dan dezelfde rivier van 1 meter diep. Dat betekent driedubbele afvoercapaciteit en ook aanvoercapaciteit. Met sluizen kan je waterniveau’s regelen en sturen en indien nodig de deur open of toe doen. Als men weet dat er binnenkort storm, springtij of overvloedige regen komt kan men zelfs strategisch het waterniveau al op voorhand wat verlagen waar men veel water verwacht, enz…
- giftige stoffen zijn pas geborgen als ze omgeven zijn door een ondoordringbare laag, dit om uitloging te vermijden ; dit is hier dus absoluut niet het geval, het ‘slijk” is zo doordringbaar als wat en de giftige stoffen komen dus terecht in het grondwater ; er zijn trouwens erosiegleuven ter hoogte van afwateringskanalen tot 1 m diep
- er zijn enkel metingen gebeurd tussen gentbruggebrug en de sluis, dus wat verder ligt is niet gekend en kan meer gif bevatten vooral ter hoogte van de leerlooierij of de textielververij
- het afgezette slib kan niet zo goed zijn, dagelijks zie ik er dooie dieren
@Stan, ik denk dat Frank gelijk heeft : als de plaats van het weggebaggerde slib al ingenomen wordt door water bij normale waterstanden levert dit geen extra-buffering bij extreme regenval (hoge waterstanden).
De enige manier om extra-bergingscapaciteit te creëren is door het verleggen van de dijken en het aldus creëren van overstromingsgebieden. Dit gebeurt o.m. in Kalken, Berlare, Wichelen, Kruibeke,…
Wat men in Gentbrugge/Heusden wil doen heeft helaas niet veel te maken met bescherming tegen overstromingen maar wel met de natte dromen (ha!) van de heren Leo Clinckers van W&Z, vleesgeworden bevaarbaar kanaal, zie o.m. zijn mandatenlijst : https://www.cumuleo.be/nl/mandataris/8020-leo-clinckers.php
Steven,
De fout die je maakt is dat je statisch (stilstaand) redeneert terwijl het dynamisch (stromend) moet zijn. In ga even uw foute redenering verder zetten: je beweert dat dezelfde rivier met diepgang 3 meter water gelijkwaardig zou zijn aan diepgang 1 meter water op 2 meter slib. Verder bouwen op deze foute logica zou je dan evengoed kunnen zeggen dat dit ook gelijkwaardig moet zijn aan maar 1cm water op 2.99 m slib (of zelfs gewoon aan 0 cm water op 3 meter slib).
Je kan dit ook vergelijken met bvb afvoerbuizen in je woning die het water naar de riolering laten lopen. Om grote waterdebieten door te laten moet je een grotere diameter aan buis hebben. Als de buizen gedeeltelijk verstoppen krijg je een kleinere capaciteit en met een rivier is dat gelijkaardig. Een brede en diepe rivier kan veel meer water snel afvoeren naar zee dan een smalle ondiepe rivier.
@ Stan dus volgens diezelfde logica zou je het debiet vergroten door de Schelde op deze plek 10 meter diep te baggeren.
Of het water weg kan hangt ook van de waterstand stroomafwaarts af. Water stroomt niet omhoog en van het plaatsen van een pomp in Heusden is vooralsnog geen sprake temeer daar dit de problemen stroomafwaarts zou doen toenemen.
Ik viel bijna van mijn stoel, toen ik de reacties las van pseudo hydrologen Frank Maes en Steven. Baggeren (en dus ook ruimen van grachten enz.) zou niet zou helpen tegen overstromingen. Want… de plaats van het weggebaggerde slib wordt eenvoudigweg ingenomen door water†Whouhaha !
Niet iedereen is wetenschappelijk onderlegd, maar doe dan niet alsof ! Overigens is wat gezond verstand voldoende om te weten dat baggeren en uitdiepen van waterlopen juist wel rechtstreekse invloed hebben op de doorstroming. Je zal maar in deze tijden een niet onderhouden gracht achter je huis lopen hebben. Je zal dan wel anders piepen als je huis onder loopt.
Natuurlijk is baggeren en uitdiepen alleen niet zaligmakend. Een combinatie van goed onderhouden waterlopen, buffergebieden, verhoogde dijken en het goed exploiteren van sluizen, maken het overstromingsgevaar beheersbaar.
En wat het dossier zelf betreft. Ik ben net van mening dat Natuurpunt vaak goede standpunten heeft, maar NIET in dit dossier. De historische vervuiling moet absoluut aangepakt worden. Dit kan enkel door de Schelde(arm) af te sluiten, of eerder af te sluizen, zodat het baggeren ernstig kan aangepakt worden. Zoals er nu opnieuw sinds enkele weken/maanden, net als vorig jaar gebaggerd wordt, is het dweilen met de kraan open. Ze blijven maar in dezelfde omgeving baggeren. Niet te verwonderen, als men de enorme hoeveelheid bagger ziet bij laagtij. Dat krijgen ze nooit weg door enkel tijdens vrij hoog tij te baggeren. Want telkens opnieuw moeten de werken stilgelegd worden als het tij aftrekt.
Dat het zwaar vervuilde slib, o.a. in Gentbrugge, veilig opgeborgen zit onder een dikke laag modder (al of niet klei), is een lachertje. En blijkbaar geschreven door iemand die niet vaak ter plaatse geweest is. Telkens het water bij laag tij met veel kracht wegtrekt, worden metersdiepe sleuven geslagen in de sliblaag. Telkens opnieuw komt zo de meest vervuilende bagger vrij. Wie dit niet gelooft moet maar eens regelmatig ter plaatse gaan kijken.
Dus ja, zo snel mogelijk, maar veel efficiënter dan nu, baggeren, de sluis bouwen, een korter getijdengebied realiseren, in ruil voor een gesaneerde Schelde in Gentbrugge en Heusden. De buurtbewoners en de echte natuurliefhebbers zullen dankbaar zijn. De beperkte pleziervaart die er zal ontstaan is maar een gevolg van een gesaneerde Schelde. In water met een aanvaardbare kwaliteit. In tegenstelling met de huidige situatie die sommigen willen bestendigen.
U moet lezen wat er staat beste Jean en Stan.
De vraag waarom er gedurende 30 jaar niet gebaggerd werd en gekozen werd voor “gecontroleerde verlanding” moet u aan w&z voorleggen.
Niet veel over te vragen… In de jaren tachtig heeft men in Vlaanderen zichzelf vastgereden met kortzichtige milieuwetgeving waardoor er nauwelijks nog mogelijkheden waren om baggerspecie te storten. W&Z heeft als taak de waterwegen bevaarbaar en vrij te houden maar zij konden deze taak hierdoor niet naar behoren vervullen. Nu is na enkele decennia de legale situatie opgeklaard en werkt men langzaam de achterstand weg maar er is nu natuurlijk veel werk en hopen vuil slib waardoor veel waterwegen niet meer voldoende diepgang hebben met alle problemen vandien.
Sommige eeuwenoude rivieren en kanalen heeft men in de voorbije decennia zo bijna volledig laten degraderen en verloederen. Het is gewoon triestig en beschamend als je de Lieve, Durme, enz… en hier dus zelfs onze Schelde vandaag ziet.
ik kan allen de voorgaande stukjes bijtreden.
het zal een gigantisch probleem worden.
wat men nog niet heeft vermeld is dat het historisch, industrieel vervuilde slib alleen in a’pen bij indaver kan verwerkt worden. een miljarden dure operatie.
U neemt W&Z dermate in verdediging dat ik nog ga moeten geloven dat u voor dit agentschap werkt.
Misschien moet u er zich bij neerleggen dat over esthetiek verschillende meningen en appreciaties bestaan. Het dichtgeslibde Zwin in Knokke is voor sommigen een prachtig gebied, voor anderen een moddervlakte, idem voor het Verdronken Land van Saefthinge. Ook tussen Gentbrugge en Heusden ziet de ene slikken vol Wintertalingen, Pijlstaarten en Kieviten en de ander een gifstort vol vogellijken.
Hopelijk heeft de bevoegde minister een ander gevoel voor esthetiek en meer verstand dan het hoofd van W&Z in Antwerpen.
Steven, ik werk helemaal niet voor W&Z (waren de argumenten op?) en ik vind bovendien dat dit helemaal niets met esthetiek te maken heeft maar vooral met visie en gezond verstand. Het grote verschil dat jullie blijkbaar niet goed willen inzien is dat uw Verdronken Land van Saefthinge helemaal naast de Schelde ligt en daar geen enkele belemmering vormt voor de scheepvaart en dat het bovendien niet op een gifstort ligt. Voor mijn part leggen ze zoveel dergelijke overstromingsgebieden aan vol slib, pijlstaarten en kivieten als jullie willen maar dan allemaal in de weiden naast de Schelde en niet er middenin ten koste van de scheepvaart.
Ik stel vast dat sommigen denken dat het vervuilde slib beter kan gebaggerd worden dan ter plaatse gelaten onder een laag onvervuild slib. Niets is minder waar. Het vervuilde slib zal heel concreet naar de Argex-put van WenZ worden afgevoerd (niet naar Indaver, waar men enkel waterzuiveringsslib verbrand). In de Argex-put is er evenveel, zonet meer, kans op uitloging en verspreiding van de polluenten naar het milieu.
Momenteel zitten de polluenten onder anaërobe omstandigheden geborgen onder het slib. Veel dieper dan de 1 meter diepe erosiegeulen waarnaar wordt verwezen. Deze zijn geen bron van verspreiding van polluenten….
Ik zou zeggen: de beste sanering is er dan ook van af te blijven! In een gelijkaardig dossier, het Burchtse Weel, besliste de bevoegde instantie OVAM eveneens dat de beste sanering het veilig geborgen laten liggen van het slib was…. Geen risico op ongecontroleerde vrijstelling tijdens het baggeren dus…. Vergeet niet dat je zware metalen niet kan vernietigen. Je kan enkel het probleem verplaatsen tegen een enorme kostprijs…. niet goed bezig, zou ik dan zeggen…. Zeker niet in tijden van algemene besparingen!
Tenslotte vraag ik mij af welke “scheepvaart” door Stan bedoeld wordt. Ik begrijp emotioneel zijn nostalgie naar de tijden toen de Schelde nog dienst deed als scheepvaartroute voor de bedrijven in Gentbrugge en sint-Amandsberg. Deze bedrijven zijn inmiddels al jaren verdwenen en het is utopisch te denken dat deze bedrijvigheid ooit terug komt. En voor een tiental plezierbootjes per dag in het hoogseizoen zo’n ingrijpende en dure projecten uitvoeren, vind ik toch een onaanvaardbare besteding van belastingsgeld….
Tot slot nog even aanhalen dat het baggeren door WenZ niet is stilgevallen omwille van de milieuwetgeving, maar omwille van het feit dat de zeeschelde -na het graven van de Ringvaart- zijn functie als scheepvaartweg volledig verloren had…..
We kunnen zo nog dagen doorgaan en erop los fantaseren maar ik stel voor dat je dit eerst even leest zodat je begrijpt en inziet waarom men 30 jaar niet mocht baggeren:
https://geoloket.vmm.be/bekkenwerking/fiches/4_3_3_8.pdf
Halverwege de jaren ’80 werd duidelijk dat een groot deel van de waterbodems in de “Vlaamse waterlopen verontreinigd is. Samen met de zeer strenge VLAREBO- en VLAREA-normen leidde dit tot grote problemen voor de waterbeheerder. Een groot deel van de ruimingspecie kon immers niet langer op de oever gedeponeerd worden en moest tegen hoge kosten afgevoerd worden naar een speciale verwerkingsinstallatie. Sindsdien is er ook in het Benedenscheldebekken een grote achterstand ontstaan in het ruimen van waterlopen”
Of als je eens een uitgebreide studie wil met bvb een update van 13 jaar geleden:
https://www.milieuinfo.be/dms/d/d/workspace/SpacesStore/6ba924a0-52d0-47b2-8c9b-52ecbfda476f/241223.pdf
“Een groot deel van de baggerwerken in onze waterlopen wordt tegenwoordig uitgesteld of tot het hoogst noodzakelijke beperkt omdat er geen geschikte locaties beschikbaar zijn om het baggerslib te bergen”
Inderdaad kunnen we dagen doorgaan, zeker als de informatie die gegeven wordt uit zijn context is gerukt. Dat er een probleem was met de ruiming van (voornamelijk onbevaarbare) waterlopen is een feit. Het slib van deze waterlopen werd vroeger doorgaans op de oever gedeponeerd. Ingevolge de strengere milieuwetgeving kon dit niet langer zomaar en stelde zich een probleem voor de waterbeheerders.
Bij bevaarbare waterlopen, zoals de Schelde, was en is dit nooit het geval geweest. Daartoe beschikt WenZ al jaren over stortplaatsen voor baggerslib. Onder meer de Argex-put in Kruibeke, waarvoor WenZ zelfs onder vuur kwam te liggen van het Rekenhof omdat een zeer hoge huurprijs wordt betaald in verhouding tot het erin gestorte slib.