RSSGrand Palais Valentino
Het RTT-gebouw aan de Gebroeders Van Eyckstraat is door de lezers van ‘Zone 09’ uitgeroepen tot het misbouwsel van Gent. Ik begrijp hen wel. Voor mij is het vooral een kil en gevoelloos gebouw. De architect, Dirk Bontinck, verdedigt het gebouw flauwtjes. Volgens hem blijft het gebouw sterk maar is de omgeving zo gewijzigd dat het er nu niet meer zo past. Maar een architect moet nu net de mogelijkheden van een site in schatten en zijn gebouw daar op enten. Maar het was meneer Bontinck toen wellicht niet opgevallen dat net daar de Schelde en Leie samenvloeien, dus een heel belangrijke plaats. Helemaal hilarisch is het wanneer hij zegt dat het gebouw wordt gecontesteerd omdat het een likje verf zou kunnen verdragen. Dirk Bontinck heeft vroeger nochtans bewezen dat hij iets kent van architectuur (de watertorens aan de kattenberg) maar hij is ook verantwoordelijk voor een aantal zware miskleunen zoals het Gildenhuis van de Metselaars en het Stedelijk Administratief Centrum. En als ik me niet vergis is ook het lompe Urbis-gebouw van zijn hand. Stijlvastheid kan je hem in ieder geval niet verwijten. Andere dan architecturale overwegingen spelen blijkbaar een rol. Wat vooral opvalt is hoeveel projecten hij heeft gerealiseerd. Zone 09 noemt Bontinck de architect die Gent een gezicht gaf. Voor één persoon is dit misschien iets overdreven. Maar samen met één of twee andere architecten (W.V. en P.C.?) en één of twee promotoren kan hij deze omschrijving wel claimen.
En dat is toch wel een zeer belangrijke conclusie. Een zeer beperkt aantal mensen heeft blijkbaar een volmacht gekregen om het uitzicht van het hedendaagse Gent te bepalen. Je kan dat die architecten en promotors amper aanwrijven. Het is vooral erg bedroevend, dat de verantwoordelijke politici in de voorbije decennia zo weinig architecturaal en stedenbouwkundig gevoel voor deze stad hebben opgebracht. Dat ze om welke reden dan ook het uitzicht van de stad in handen gaven van slechts enkele personen. Het is niet anders dan de stad als koopwaar. Gent is gelukkig een stad die een grote architecturale erfenis heeft en niet zomaar kapot te krijgen is, maar dat betekent nog niet dat je die erfenis zo maar mag verkwanselen. De episode aan de Korenlei toont aan dat ook nu nog allerlei misbaksels een kans krijgen.
En het is in ieder geval niet bepaald wereldarchitectuur wat hier in Gent gedurende de voorbije decennia werd gebouwd. Het is vreemd dat een stad als Gent met een grote culturele uitstraling zo weinig heeft met kwalitatieve hedendaagse architectuur. En daarmee bedoel ik na de WO II. In Gent staan er weinig recente gebouwen die een nationale, laat staan een internationale, uitstraling hebben. Ik zag laatst in de Standaard Magazine een architectuurreportage over Bazel (166.000 inwoners slechts) en daar hebben ze wel spraakmakende hedendaagse architectuur. Even was er wat hoop maar de herinrichting van het Braunplein (Robberecht en Daem) laat op zich wachten en voor het Muziekforum aan de Waalse Krook slaagde de jury er in om het al te zware, bijna bombastische project van Neutelings te verkiezen boven het poëtische van Ito.
Met het Urbiscomplex en dit Muziekforum wordt het daar wel een erg zware bedoening aan het zuid. De elegantie van de Valentino* aan de Kuiperskaai is enkel nog een verre droom.
* Art Nouveaugebouw van Geo Henderickx afgebroken om het Urbiscomplex te bouwen naar ontwerp van…Dirk Bontinck
© 2005 GENTBLOGT VZW
Ook ik vind het Belgacom-gebouw desastreus. En ik kan jullie verzekeren dat het binnenin even ongezellig en onpraktisch is.
Ook donker met die halfopen gaanderijen (waartoe het personeel in geen geval toegang had). Alleen de duiven vinden er hun luxe stekje. En als er brandoefeningen zijn om zo vlug mogelijk het gebouw te verlaten langs de door duiven volgepoepte trappen dan glijdt men er zich bijna in zijn ongeluk. Van veiligheid gersproken.
Ook de Bourdon Arcade aan E.Braunplein was van meetaf aan een misser. De nauwe winkelpanden geraakten niet verhuurd of toch maar voor korte tijd zodat de stad Gent genoodzaakt was daar één van hun diensten onder te brengen wil het niet helemaal verloederen.
Bontinck’s nieuwste kind in wording is “Woonproject Riverside Garden” aan de Koepoortkaai. Alweer een andere stijl maar of het zijn mooie naam eer zal aandoen is nog te bezien.
Om nog eens terug te komen op het Belgacomgebouw : hoe lelijk het ook mag zijn, voor ons functioneert het als geluidsdemper tijden de Gentse Feesten, vooral sinds Boomtown er gekomen is.
Dus in dat opzicht danken we architect Bontinck want dat kon hij destijds nog niet in zijn glazen bol zien.
Wat zullen ze binnen een x-aantal jaren kunnen classeren uit de huidige periode???
Nikske….
@Helena
Da geloof ik dus niet, hé. Nieuwe stromingen zijn er altijd gekomen omdat men de vorige stromingen niet leuk meer vond. Maar uiteindelijk kan men jaren later die stromingen wel apprecieren.
En smaken verschillen. Ik ben de enige Gentenaar die het Urbis-complex wel mooi vind. Maar het Belgacom-gebouw is lelijk, da’s waar.
ik vind bijvoorbeeld dat het nieuwe gerechtsgebouw er veelbelovend uitziet *duikt opnieuw weg*
i. neemt risico’s vandaag.
Het Gents stadsbestuur geeft vandaag alweer een compleet verkeerd signaal door haar administratie van het Departement Onderwijs en Opvoeding (sic) te centraliseren in het heringerichte gelijkvloers van het Belgacom-kantoorgebouw. Als zoveelste schouderklopje op de brede rug van Bontinck kan dan tellen.
Filip Watteeuw schrijft erg pertinente dingen over hedendaagse architectuur. Ik schrik des te meer dat hij zo naiëf is te hopen dat de uitvoering van de herinrichtingsplannen van Robberecht en Daem voor het Emile Braunplein zullen zorgen voor “spraakmakende hedendaagse architectuur”. “Spraakmakend”? Zeker. “Hedendaags”? Laat die plannen maar in de schuif (of steek ze in de Zwarte Doos in Gentbrugge). “Architectuur”? Geenszins.
Lena, jij bent niet de enige die het Urbisgebouw geslaagd vindt; ik kom jou vervoegen dan zijn we al met twee.
Trouwens ik vind het Woodrow Wilsonplein helemaal geslaagd : open en ruim en toegankelijke openbare dienstgebouwen en een interessant openbaar vervoerknooppunt.
‘t Ja, smakenverschillen maar ik kijk toch ook naar mijn gemak.
Ik werk zelf in een Bontinck-gebouw: het Gildenhuis van de Metselaars op de hoek van de Cataloniëstraat en de Sint-Niklaasstraat. Volgens sommigen heeft dat één groot voordeel: je hoeft er dan niet op te kijken…
Ik peil bij onze bezoekers vaak naar hun menig. Ongeveer negen op de tien zijn er niet over te spreken, één op de tien vindt het geslaagd. Dat is ook ongeveer de verhouding van de ontelbare (amateur)fotografen die ik dagelijks aan het werk zie. De meesten hebben alleen oog voor de gerestaureerde (sorry: gereconstrueerde) voorgevel, af en toe zie je er ook eentje de nieuwbouw fotograferen, vooral dan vanwege de weerspiegeling van de historische gebouwen in de glaspartijen.
Zelf vind ik het vooral jammer dat er niet zorgvuldiger is omgesprongen met de historische gedeelten van het Metselaarshuis.
In de 09 top 5 van lelijkste gebouwen staat het Gravensteen. Dat begrijp ik helemaal niet. Dat is toch een prachtig historisch gebouw ?
Een vriend van mij (uit NL) noemt het Gravensteen een hoop op elkaar gestapelde oude stenen (dat doet hij waarschijnlijk omdat hij weet dat hij me dan de kast opjaagt) en bij het Gildenhuis van de Metselaars slaat hij zowat purper uit. Ik zeg dan altijd dat hij een cultuur barbaar is (is hij ook…een beetje) en wijs hem er op dat eigenlijk alleen in Rotterdam interessante hedendaagse architectuur te zien is in NL.
Het Urbis project aan ‘t Zuid laat me koud en heeft één voordeel…’k moet het niet laten zien wanneer ik met bezoekers door Gent wandel. Het oude Zuid had hetzelfde voordeel m.u.v. het hotel (Terminus?) waar menige eerste ‘date’ doorging. Vadertje Anseele moet zich al dikwijls afgevraagd hebben in wat voor een wereld wij nu leven…gelukkig staat hij er nog steeds en met op de voorgrond De Capitole (god hebbe haar ziel) en op de achtergrond de prachtige Vooruit is daar toch een interessante mix aan gebouwen te zien die Gent enigzins typeert. Als ‘t Stad nu eens naar mogellijkheden zoekt om zonder schade voor de omgeving dat Belgacom gebouw te dinamiteren dan is dat ook weer opgelost (hoop alleen dat al die sprieten, schotels en antennes dan niet op het Belfort of Sint Baafs komen te staan! Toch nog even toevoegen, ik weet dat ik nu ook een risico neem, dat ik het Gildenhuis van de Metselaars wel geslaagd vind en dat ze hier (en elders) de opmerkingen over ons kasteel best achterwege laten!
Persoonlijk vind ik de het Urbis-complex ook (vrij) geslaagd, maar wat me vooral stoort is de enorme betonnen vlakte. Blijkbaar heeft de stad iets tegen groen…
En het Gildenhuis van de Metselaars is natuurlijk het schoolvoorbeeld van hoe renovatie niet moet. Eigenlijk is het toch schandalig hoe nonchalant de stad Gent met haar historisch erfgoed omgaat, kijk maar naar die luxe-appartementen die ze nu aan de Sint-Baafskathedraal aan het neerpoten zijn.
@ Bart: ik herinner me een (indianen?)verhaal dat er bomen gepland waren op het zuid, maar dat de aannemer van het middelste stuk parkeergarage een halve meter te hoog geëindigd is met z’n “bouwwerk”.
Vaak krijgt de overheid de zwarte piet voor blunders of kwaad opzet van aannemers.
@ bart: “En het Gildenhuis van de Metselaars is natuurlijk het schoolvoorbeeld van hoe renovatie niet moet.”
Leg me dat nu eens uit?! Ben benieuwd naar een bijbel/handboek/richtlijn over hoe een restauratie wel moet? Misschien zoals in Brugge waar ik ooit een restauratie heb gezien rond 3! ja drie oude stenen die door een buizenstelsel bij mekaar werden gehouden en daarrond heeft men het ‘originele, authentieke ding’ weer opgebouwd?! haha
@cedric: het gravensteen lijkt een mooi oud gebouw, maar eigenlijk is het helemaal fake, ze hebben om gent middeleeuws te laten lijken uit een hoop stenen een zeer romantische reconstructie gemaakt nog geen 100 jaar geleden…
@ Josie: uw verhaal klopt slechts ten dele…een deel is inderdaad heropgebouwd n.a.v. de wereldtentoonstelling maar dat is gebeurd op bais van historische gegevens en nadat heel wat werd verwoest door oneigenlijk gebruik (er was o.a. een fabriek in het gebouw gehuisvest)
Mis denk ik, het Gravensteen is correct gerenoveerd. Filips Van Den Elzas wilde een constructiie die beantwoordde aan de modellen die in Syrië voorhanden waren en is daar volledig in geslaagd. De renovators waren geen neo-gothiekers maar echte beroepsmensen. Met uitzondering van het huidige management van het Gravensteen is dit gebouw een zegen voor de stad.
wanneer is die belgacom draak juist gebouwd? was dat niet een geweldig schandaal? is het gebouw van de vlaamse gemeenschap naast de belgacom towers niet even erg? welke architect heeft dat getekend? zijn die paar hippe huizen aan de nieuwe jachthaven voor Gent wat dat bob-van-reeth-huis was voor antwerpen? is die nieuwe jachthaven (ocharme 10 bootjes) een scheet in een fles? zouden de spectaculaire plannen voor de buurt niet nog mooier zijn met huizen ipv dat lelijk kantoorgebouw in de buurt? is dynamiet een optie? Frank? Beke?
Om de lijst fake (lees=heropgebouwd) gebouwen aan te vullen :
de top van het belfort en de helft van de lakenhal ( uit de jaren ’60)
Begin stilaan te denken dat er hier een hoop rondlopen die liever zouden hebben dat we al onze historische gebouwen gewoon laten voor wat ze zijn en ze langzaam laten vergaan tot gruis. U weze wel gewaarschuwd:
1. voor vallende stenen
2. ge zult het einde toch niet meemaken.
Dus denk maar eerst eens na vooraleer u ook met het idee zou spelen hierover een referendum aan te vragen!
@pipo : het gebouw van de Vlaamse Gemeenschap naast de Belgacom-tower? Raad eens van wie??? (Hint : http://membres.lycos.fr/architectuur/uco/uco.html )
Het grote probleem is niet dat er lelijke gebouwen worden neergepoot (bestaat nog geen wet tegen lelijkheid of architecten/bouwheren zonder smaak), maar wel dat het architectuurbeleid van de stad op niets trekt : een van de enige mooie moderne torens (boekentoren) staat ondertussen te verkommeren, en in plaats van eerst wat eurootjes uit te trekken om dat te bewaren, worden er fortuinen uitgegeven om megalomane projecten neer te zetten. Mooi zal het (misschien) worden, duur alleszins…
@Cedric:op basis van de uitleg die ik een ganse tijd terug eens heb gekregen is de heropbouw van het Gravensteen toch nogal geromantiseerd, en niet geheel hitorisch correct. Dat is natuurlijk maar wat die mens mij toen heeft verteld, ik ben zelf geen historicus, so I don’t really know. Al moet ik wel zeggen dat ik met geheel andere ogen naar het bouwsel kijk nu ik dat weet…
Elke stad heeft nu eenmaal zijn minder fraaie gebouwen, hoewel, uber den Geschmack lässt sich streiten.
Veel erger vind ik de manier waarop wij met ons erfgoed omspringen, hoe wij toezien hoe een pronkstuk uit de jaren ’4O m.n. de boekentoren, al jaren staat te verloederen.
En wat dat gravesteen betreft: dat is een charmante historische zwendel.
Lieg maar, erzal er altijd wel iets van overblijven! Hoe is het mogelijk dat een paar cultuurloze wezens zo vlug hun leugens als goede waren kunnen overbrengen. Volgens die trendzetters zou ons oud Gent één en al “fake” zijn. Men baseert zich gewoon op enkele kleinere uitzonderingen om dan gewoon te veralgemenen. Graslei, metselaarshuis: akkoord, maar waarom ook de rest met het badwater wegsmijten? De meeste van onze huizen die rond 1900 hersteld werden, baseren hun ‘nieuwe’ vormgeving op wat men destijds ter plaatse teruggevonden had: het is een “reconstitutie”. Het Gravensteen idem: de architecturale toestand van de ruïne was zo slecht dat soms nieuwe materialen moesten gebruikt worden, dat is dan ook goed zichtbaar. Historisch is gebouw correct gerestaureerd, en zeer veel respect waard. Ik lees wel nog heel iets anders in de kritiek: men betreurt de beruchte betonnen trap met zijn plastiekkap, en het kassagebouwtje. Men betreurt ook dat de restauraties zo lang duren; wat dan ook twijfels doen ontstaan over de vroeger gepresteerde werken. Maar zo gaat het met waardevolle oudere gebouwen. Waarom zouden wij de Boekentoren restaureren en het Gravensteen laten vervallen? Hoeveel toeristen komen het Gravensteen bezichtigen, hoeveel toeristen kennen de Bibliotheek. Misschien hebben onze cultuurleugenaars hun werk nog niet goed gedaan. Het erge hiervan is dat ze al jaren bezig zijn met die mentaliteitsvervorming. Ik hoor het al uit mijn studentenjaren in de archtectuurklassen. Ik vermoed dat die jonge architecten en hun profs bang waren dat, door een tegrote aanwezigheid van waardevolle oudere gebouwen, hun creativiteit zou beperkt blijven. Integendeel wij wachten nog steeds op de grote genieën die echte geslaagde integraties kunnen voorstellen van oude en nieuwe architectuur. Want niets is moeilijker dan dergelijke oefening.
Ik vergat het: proficiat aan Filip Watteeuw voor zijn analyse!
Versta me niet verkeerd. Ook ik dwaal graag urenlang rond met mijn kinderen in het Gravensteen. En toegegeven, het kasteel is één van de voornaamste Gentse toeristische trekpleisters maar het heeft voor mij toch iets te veel van een zoveelste attractie op weg naar de pralinewinkel…
Wat mij stoort aan gans die discussie is het gegeven dat een (al dan niet) historische reconstructie van een hogere orde zou zijn. Wat is er fout aan een – door sommigen bestempeld als – een verwoest en oneigenlijk gebruik van een gebouw? Ook dat moet bekeken worden in zijn historisch perspectief.
Ze hadden wat mij betreft, evengoed de 18de eeuwse katoenspinnerijen kunnen bewaren en misschien zelf wel de beluikhuisjes netjes aan de burcht geplakt. Het is maar hoe je het bekijkt.
Ooit al in Rome geweest? Je zal maar bovenop het Teatro Marcello wonen met zicht op het prachtige antieke Rome. We kunnen nog wat leren van die Italianen die terecht trots zijn op hun waardevol patrimonium maar die niet bang zijn om het oude en het hedendaagse met elkaar te verweven. Een stad waar de architectonische contrasten tussen het verleden en het heden transparant zijn.
Voor alle duidelijkheid: ik hou als geen ander van mijn stad.
ik treed velen hier bij; gentse ruimtelijke ordening en stadsplanning verloopt niet altijd zo geordend noch goed gepland, zo lijkt het wel.
Het is natuurlijk niet altijd gemakkelijk; omdat je aan zoveel belangen moet beantwoorden, de genste middenstand, de toerist, de belangen van ondernemers, aannemers, etc etc.Vele van het mooiste is verdwenen en vervangen door het lelijkste.
Spijtig genoeg lijkt, in heel het ‘lappendeken’ België trouwens, de vloek van de jaren tachtig nog voort te duren in een nieuw millenium. Daar waar in andere steden ( in andere landen ) wél verfijnde staaltjes van prachtige hedendaagse architecturale ingrepen in het oude stadsweefsel, ( mét een bredere, leefbare, esthetische en aangename stadsplanning ), te vinden zijn,…
Gent zou het Barcelona van het Noorden kunnen zijn, indien we maar zouden willen vooruitkijken en ambitieuzer zijn dan het toegeven aan kruidenier-achtige budgettering en de kortzichtige belangen van de belangengroepen, en dit dan wel in hun eigen belang! Want uit een mooie stad haalt iedereen profijt!
Gelukkig is de Vooruit gespaard gebleven!!!!!!!!!!!!!!
En dan hebben we het nog niet gehad over stadsmeubilair, de horeca rules in de wansmaak, zou het niet fantastisch zijn mochten ( I have a dream …) al die foeilelijke ICE TEA en andere frisdrankmerken tafels stoelen en parasollen, met subsidie van de stad eventueel, kunnen VERVANGEN worden door duurzaam en sober terrasmeubilair? AUB!
Nu we toch bezig zijn,…eventueel met een warm nostalgisch toetsje, liever dan weer nog meer aluminium in de stad (cfr. het koude stadsmeubilair waar je bovendien gewoonweg afschuift als je erop gaat zitten…)
Dat, misschien ook nog wat groen in de stad, boompjes en gras en van die dingen, …
Als ze zo beginnen te denken bij stadsplanning, dan,krijgen ze me hier nooit meer weg, want Gent heeft veel in zich, maar we moeten creatief blijven, speels, mooi, aangenaam en elegant!
By the way, nog een ideetje; waarom zijn er geen terrassen ( met kiosken bv. ) aan de jachthaven, dat zou toch gezellig zijn? Nu is dat een kale ongebruikte plek, gereserveerd voor 5 hollandse zeepschuiten die toch niet uit hun frigobox komen, en dat terwijl de stadkuip letterlijk overloopt op zonnige dagen!
tot hier.
gegroet!
inderdaad, proficiat Filip Watteuw!!
Iets wat in de 21e eeuw wordt gebouwd zou toch de huidige tijdsgeest moeten weerspiegelen en niet telkens teruggrijpen naar oude of neo-stijlen. Restauraties is natuurlijk andere koek maar de stadshal vind ik een schitterend voorbeeld van hedendaagse architectuur die haar inspiratie vind in de omliggende gebouwen. We gaan toch niet opnieuw een middeleeuws gebouw kopiëren?