RSSFoto van de dag
Alweer een Gents mysterie! Ignace Van der Kelen vraagt wie het verhaal kent achter de twee verschillende torenspitsen van het postgebouw.
» Meer foto's in het foto van de dag-archief.
© 2005 GENTBLOGT VZW
Dit is een artikel op Gentblogt. Het werd door Ignace geschreven en op zaterdag 15 oktober 2005 om 1:00 gepubliceerd in Foto van de dag, met de titel Foto van de dag.
Het kreeg de volgende trefwoorden mee: Graslei, Korenmarkt, postgebouw.
U kan hier op dit ogenblik niet op reageren.
Wegwijs
- Vorig artikel: Een ander zijn geluk
- Volgend artikel: Inside Deep throat
- Naar de startpagina van Gentblogt
- Naar de archieven van Gentblogt
Recente foto's van de dag
Recent verschenen op Gentblogt
Blijf op de hoogte
Ontvang de artikels van Gentblogt en de reacties erop automatisch via RSS. (wat is RSS?)
Het verhaal achter die twee verschillende torenspitsen is niet terug te vinden in het boek “Restauratie van het postgebouw Gent” in 1981 uitgegeven door het Ministerie van openbare werken-regie der gebouwen.
Volgens mij zit de vork alsvolgt aan de steel. Aan de bouw en de afwerking van de “Centrale Post” werd zeer lang gewerkt: men begon er aan in 1898 en pas na vijf jaar, in 1903, was de ruwbouw af en stond het gebouw onder dak. In 1908 werd er duchtig gewerkt aan de afwerking binnen het gebouw, zodat er behalve de verwarmingsinstallatie niet veel meer moest gedaan worden. Pas in 1910 verhuisde de Centrale Post van de Koophandelsplaats naar de Korenmarkt.
De (zeldzame) postkaart met als titel “La nouvelle Poste Marché aux Grains” toont ons het postgebouw in onafgewerkte toestand. Dit blijkt uit het ontbreken van het torenuurwerk en de bronzen pinakels van Hip. Le Roy (door de Duitsers in mei 1918 weggenomen) en uit de houten omheining rond de werf. Ik ben in het bezit van een postkaart ( Nels) met een poststempel van 19/7/1913 waarop reeds de definitieve stenen spits op de toren is te zien.
Mijn stelling is dus dat er gedurende de langdurige werken een voorlopige houten toren op die uurwerktoren stond en dat die oude postkaart dus moet dateren van de periode 1903-1910. Tenzij ik mij vergis uiteraard
Kan het ook niet zijn dat de postkaartuitgever daar een spits van zijn eigen fantazie op “getekend” of “geretoucheerd” zou hebben, om toch een goede indruk te maken, omdat bij het fotogreferen er nog niets op stond?
Jean Marie,
ik geloof niet dat er geretoucheerd werd. Er zijn planken in kruis vorm te zien die voor de ramen werden genageld om ongevallen te voorkomen. Bij een retouchage zou er dat toch niet opstaan .
Ik dacht eerst ook dat deze topbekroning erbij was getekend, maar waarom dan niet een spits zoals deze op de bouwplans voorkomt?
Waarom zo’n fantasierijke bekroning, de plans konden toch ingekeken worden.
Daarbij komt nog dat er geen kranen of stellingen meer zichtbaar zijn naast de toren. Wanneer deze nog moet afgewerkt worden gaat men toch de stellingen niet verwijderen. Of zou men deze kosten wel gemaakt hebben met het oog op de wereldtentoonstelling?
Waarom zijn deze dan nog aanwezig aan de inkomtrappen?
De planken in kruisvorm staan op het gedeelte van de toren die reeds klaar was. Ik denk dus samen met Arthur dat dit een houten model moet geweest zijn, maar de vraag blijft: waar zijn de stellingen? Toch voor de expo?
Volgens mij was dit een pleisteren topbekroning volgens het staff-procédé gemaakt zoals trouwens de meeste paviljoenen van de expo 1913. Deze techniek bestond in het aanbrengen van een gewapend pleistermengsel (pleister + dextrine + glyverine + eiwit + water, verstevigd met latjes en henneptouwen) in gietvormen op een geraamte van hout of metaal, waarna het geheel werd geschilderd. Zulke constructies konden 10 tot 15 jaar meegaan. Gespecialisserde aannemer waren: Soudeyns (Gent), Verstappen (Gent & Antwerpen). In recordtijd kon aldus de ganse expo worden opgebouwd.
Bron: André Capiteyn, Gent in weelde herboren, Gent 1988.
De bekroning op de postkaart zou volgens mij een immitatie zijn van het Gentse paviljoen.
Blijft de vraag: op bijgaande site staat een foto van de post in opbouw en hierop is reeds de piramidale metalen spits te zien.
Heeft men die dan terug afgebroken om er de houten trapvormige spits van de postkaart op te zetten?
http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Post%202.html
Ik vond in het boek “Gent in weelde herboren, wereldtentoonstelling 1913″ van André Catiteyn (1988)p. 36 een foto “Bezoek van koning Leopold II bij het nieuwe Postgebouw, 1905″. Uit die foto blijkt dat in 1905 reeds de stenen toren was afgewerkt. De foto met de voorlopige houten toren zou dus moeten dateren uit 1903-1905. We zoeken verder…
Er staat een tamelijk gedetailleerde bouwwerf- beschrijving van het “Posthotel” door Dirk Laporte mmw Patrick Goditiabois in het boek “Een stad in opbouw. Gent van 1540 tot de wereldtentoonstelling van 1913″, Lannoo, 1992,p. 320-329. Daarin wordt nergens geproken van een voorlopige houten of pleisteren torenbekroning. Ik kon er wel in lezen dat er een belangrijke wijziging plaatsvond aan de bekroning van de horlogetoren tov het oorspronkelijke ontwerp waarnaar de link van Maybe verwijst. Er staat: “De uitvoering van de vernieuwde torenbekroning sleepte uiteindelijk aan tot in de lente van 1904″ En verder “Boven het dak verrezen nu de torens die naar de goede middeleeuwse gewoonte volledig in natuursteen werden opgetrokken. Op 9 juli 1905 trof echter een blikseminslag de horlogetoren, waarna opgetreden scheurvorming door de aannemer moest opgelost worden”.
De mysterieuze foto moet dus dateren uit de periode 1903-1904.
Vermoedelijk kan de medeauteur en kunsthistoricus P. Goditiabois het definitieve antwoord geven. Hij schreef immers de licentiaatsthesis “Ingenieur Louis Cloquet (1849-1920), architect tussen monument en stad”, KUL, 1987 en deed archiefonderzoek over het posthotel.
Hoe zit het eigenlijk met die luxe appartementen in De Post? Woont daar nu eigenlijk een kat? Of enkel duiven?
Op de bel van de linkse toren staat enkel de naam vermeld van de immobiliën (?) maatschapij.
Denkt men echt dat daar een kat nog wil gaan wonen, als men weet dat ook aan de overkant al verschillende eigenaars wegwillen door de overlast van de nieuwe vormgeving en overdadig lawaai van de terrassen en straat-zitters en -liggers, en -pissers. De jaarlijkse Pole-Pole en andere overompelingsdagen zal ook geen promotie betekenen om er mogelijke bewoners aan te trekken. Wonen vraagt ook rust.
De postkaart toont ons naast het voormalig Postgebouw een aantal andere merkwaardigheden:
- de muziekkiosk, die gebouwd werd in 1898, deed eveneens dienst als wachtzaal voor reizigers. De bovenkant werd afgebroken in 1926, de onderkant in 1928
- het “Hotel d’Allemagne – Deutscher Gasthofâ€. De oudste gevelbeschildering vond ik terug op een foto van 1881. Door het uitbreken van wereldoorlog 1, veranderde de naam
- een gaslantaarn met drie bekkens, in gebruik tot 1904, waarna het electriciteitsnet de stad Gent van verlichting voorzag.
De gaslantaarn bevestigt de datering van dhr. Arthur De Decker dat de foto genomen is in de periode 1903 (dakafwerking) tot 1904.
Wie nog een foto wil zien van de toren in stelling, kan kijken op p. 90 van het boek “Archiefbeelden Gent-Centrumâ€, geschreven door Frans Van Bost (+), Ginette Desmet en Beatrix Baillieul, uitgeverij Alan Sutton, gepubliceerd in augustus 2000.
Tenslotte komt in mijn verzameling postkaarten op het voormalig Postgebouw tot ongeveer 1920 de toren zonder klok voor.
beste heren
sorry dat ik zo laattijdig reageer.
Het hoofdstuk, in het boek ‘Gent, Stad in opbouw’, dat specifiek handelt over de constructie van het ‘posthotel’ is door mij opgesteld aan de hand van primaire archiefstukken (plannen, (onvolkomen)werf pv’s, briefwisseling,..) uit het Patrimonium St-lucas Gent(*). In de loop van mijn licentiaatsthesis’onderzoek vond ik, behalve enkele (voorlopige) bouwaanvraagplannen in het gentse stadsarchief) geen andere primaire bronnen dan deze vernoemd in het artikel.
(het onderzoek zou evenwel nog altijd uitgebreid kunnen worden naar de diensten van de toenmalige RTT en NMBS)
De secundaire bronnen vermeld in dit hoofsdstuk, zijn niet gecheckt op hun waar(dig)heid.
Als dusdanig is het bvb. gevaarlijk te speculeren op de juiste datum van (het ‘afgebeelde’ op) een destijdse postkaart.
Feit is dat de bouw van het posthotel een ware calvarietocht was (men leze het hoofdstuk waarvan sprake),
maar dat gulzige uitgevers zich laven aan allerlei ‘beeldige speculaties’ who can blaim them ?
Alleen,
ik heb de indruk dat in uw reacties het posthotel teveel in verband gebracht wordt met de expo 1913:
dit gebouw heeft niks te maken met de opzet van de expo
het is alleen in het vaarwater gekomen van deze Grote Gebeurtenis door zijn aanslepende uitvoering
dan heb je de reactie:
“laten we dat vlug fiksen”
want tussen 1904(einde ruwbouw) en 1913(opgesmukte stad)
lagen wolfijzers en mooie kiekjes…
(*) In de Groote Oorlog werd het archief van Cloquet door de Duitsers compleet door de mangel gehaald.
Wat rest upontilnow zijn documenten in de archieven van St-lucas van de hand van uitvoerend architect van het posthotel: Stéplane(Etienne) Mortier, architect,kind aan huis bij St-Lucas,’medewerker’ van Louis Cloquet
Hartelijk dank Patrick dat u alsnog de tijd vond om te reageren.
Heb ik dat trouwens eens niet getekend? Ik dacht van wel.Ik heb de tekening hier nog liggen.
Ik dacht dat er nog een of andere welgesteld heerschap woont. Die wist zijn appartement vrij goedkoop op de kop te tikken omdat er destijds inderdaad geen kat wilde wonen. Zijn stulpje schijnt wel erg duur in onderhoud te zijn. Maar het zicht vanuit het balkon van zijn slaapkamer moet erg mooi zijn.