RSSDulle Griet
Ik heb me vaak afgevraagd waarom het groot kanon aan de Vrijdagsmarkt, Dulle Griet wordt genoemd. Wie is die Griet toch en wat heeft ze gedaan opdat een kanon naar haar vernoemd werd?
Het antwoord op die vraag achterhalen, bleek niet zo simpel. Er zijn verschillende versies, maar dit vind ik persoonlijk de leukste…
In de 16de eeuw had Keizer Karel de stad Gent gestraft door haar versterkingen te slopen en verdedigingsmiddelen in beslag te nemen. Probleem, want eind de 16de eeuw hadden de Gentenaars kanonnen en schietgeweren nodig om zich te verdedigen tegen de Spanjaarden. Die wilden van de Gentenaars katholieke kneusjes maken. Dus trokken de Gentenaars erop uit, op zoek naar alles wat schiet, ontploft of in de richting van de Spanjaarden gegooid kon worden.
In Oudenaarde vonden ze wat ze zochten: een gróót róód kanon. Het kanon was er achtergelaten door het leger van de Bourgondische hertogen. De Gentenaars hebben het kanon dus eerlijk gevonden…
Al gauw bleek waarom het leger het kanon had achtergelaten. Het woog maar liefst 12500 kilogram (ofwel 2 grote olifanten én nog een kleintje). Het kanon werd in Oudenaarde met man en macht, maar vooral met véél moeite in een boot gehesen en naar Gent gevoerd. Eindbestemming was het St. Pietersplein, maar daar is het kanon nooit gearriveerd.
Het kanon heeft welgeteld één kogel uitgespuwd. Daarna zwaaiden de katholieke-kneusjes-in-spe heftig met de witte vlag in de richting van de Spanjaarden. Stoer, héél stoer… De kogel ligt nog steeds op de plaats waar hij toen geland is: onderaan het kanon. En het kanon zelf, dát had de geest gegeven.
Het kanon is in de loop van de jaren zo’n 250 kilogram lichter geworden door het roest. Het is opnieuw in de originele kleur geschilderd om verder roesten tegen te gaan. De houten schragen werden vervangen door een versie uit beton. En een plastic plaat moet ervoor zorgen dat het kanon niet meer gebruikt wordt als blikkenvanger of slaapplaats voor dronken studenten.
Maar wie is nu die Griet? Griet heeft er jammer genoeg niets mee te maken. Ik had jullie ongelooflijk graag verteld dat één of andere wulpse Gentse zichzelf had aangeboden als levende kanonskogel, maar zo heroïsch is het verhaal niet. Dulle Griet is namelijk afgeleid van het duitse Hölle Gerat, wat hels geschut betekent.
Het groot kanon, den groten rooden duyvele of Dulle Griet vind je op weg van de Vrijdagsmarkt naar de Lange Munt, aan het water.
Foto’s: Edmond Sacré (Stadsarchief, Beeldbank Gent) en Michel Vuijlsteke
© 2006 GENTBLOGT VZW
Ik heb me al afgevraagd of ze, als Sas onzer aller Burgemeester zal zijn, ze onzen Dulle Griet in het blauw zullen schilderen? En de volgende vraag is dan: in ‘t donker of in bleek blauw?
INDIEN Sas ons aller burgemeester ZOU zijn, Wulfke…
tiens ’tis weer nie raar wie er op de foto ook kanonskogel zou willen spelen ;-)
“Hölle Gerat” bestaat niet in het duits. Wel: “höllisches Gerät” hetgeen “duivels tuig” betekent en “höllisches Geschöss” wat men als “duivels, zwaar, resp. grof geschut” kan vertalen.
rood is mooier : p
‘t origineel kleur was effectief rood zeker?
Trivia: in het kasteel van Edinburgh staat een kanon van dezelfde makelij. Het ding heet Mons (= Bergen) Meg en is een klein beetje kleiner dan Dulle Griet. Is eveneens nooit gebruikt.
Dat hiet ruuie miene in ‘t Gensch, ofte “loodmenie in het Nederlands.
@ dieu: ik mag toch mijn hoop uitdrukken, en ik weet dat niet iedereen op hetzelfde paard gokt. Maar zwart mag dat kanon zeker niet worden.
Iets anders nu: 50meter van dit kanon staat het standbeeld van ons aller Tsjok (Jacob Van Artevelde). Kan er mij iemand uitsluitsel geven over de locatie naar waar hij wijst? Ik heb al het volgende gehoord:
1. De plaats waar hij vermoord is
2. Zijn huis
3. Naar de kust (of naar Engeland, zijn bondgenoot)
4. Hij houdt zijn hand beschermend over zijn stad en wijst dus niet specifiek naar een locatie
5. Het Jules Ottenstadion en ze gaan den Tsjok draaien naar het nieuwe Arteveldestadion (als het er ooit staat)
eens gegooglet: volgens verschillende sites wijst hij inderdaad naar Engeland..
Ik dacht dat hij vroeger naar Engeland wees, maar bij de herinrichting van de Vrijdagmarkt is die aanwijzing veranderd. Als je een kompas hebt kan je dat overigens zelf onderzoeken.
Was dat kanon destijds niet gebruikt voor de beschieting van Ename? Het had dan wel degelijk enkele kogels afgevuurd, dacht ik.
0 Smoernoff :Tsjok stond vroeger in een andere houding, rond zijn stan,dbeeld was er toen een klein parkje, maar snode dronkaards pisten altijd tegen zijn sokkel, vandaar dat hij de rechterarm opgeheven houdt om aan te duiden “Niet hier pissen, maar daar … in dat groot kanon”. Echt waar ! Sinds het plexiglasdeksel is ook dat niet meer mogelijk …
“Dulle Griet”, het is nu nog altijd de mode om aan grotere militaire voertuigen (vooral tanks en kanonnen – een tank in mijn vroegere legereenheid had de naam van Jeronimo en had ook niets te maken met indianen) een naam te geven, dus zal de naam van Dulle Griet wel niets met een grietje te maken hebben, maar is gewoon een uitgevonden naam. Denk ook maar aan de Dikke Bertha enz… gegeven aan andere grote kanonnen.
dat bedoelde ik met “er zijn verschillende versies, maar dit vind ik de leukste..”
Hela Jacob!!!
http://home.scarlet.be/~vaign96/Gent/Gent/Jacob.html
osserood naar ‘t schijnt.
Volkomen juist, Jean Marie.
En laat het ons a.u.b. evenmin BRUIN worden !
zo is het ook de gewoonte aan klokken een naam te geven
Gevonden op http://www.english.uni-mainz.de/projects/dot/prod/topgirls/candc/
Dull Gret: Dulle Griet, known in English as “Mad Meg”, is the central figure in two large paintings by Pieter Breugel the Elder (1525 – 1569). Griet is depicted as a heavily armed thief crossing the mouth of Hell, her sword raised against the grotesque array of demons that surround her. There is a contemptuous isolation about her, and her face gives off the wild stare of a true fanatic, determined and willful. The character of Dull Griet should be seen as the opposite of the resigned Griselda.
heeft er echt niemand suske wiske gelezen? stripauteurs steken echt wel wat tijd in research hoor! (voor diegenen die het niet gelezen hebben; story komt overeen met dat van rudy couvreur)
De Dulle Griet dateert uit het Bourgondisch tijdperk. Breughel was 100 jaar later. De symboliek van de Dulle Griet in Suske en Wiske als symbool van oorlog stemt overeen met de toenmalige visie maar heeft geen aanwijsbaar verband met het kanon. Het is eerder een verwijzing naar de tijdgenote Margareta van Parma. En Suske en Wiske als autoriteit aanwijzen voor grondig onderzoek is overdreven. Hergé deed dat. Willy Vandersteen en zijn steeds commercieel wordend team raadpleegden enkel wijlen de Standaard encyclopedie.
[deze reactie werd door de redactie verwijderd, discussiëren kan, zolang het volgens de regels gebeurt]
Euh?
Prachtig kanon, in de originele kleuren een schitterende naam “DULLE GRIET”
tsjoep
“Dulle Griet†vewijst naar Gravin Margareta van Constantinopel die om haar boze aard door het ontevreden volk de “booze†of “dulle Griet†werd genoemd.
ik heb gelezen:
“Dulle Griet†vewijst naar Gravin Margareta van Constantinopel die om haar boze aard door het ontevreden volk de “booze†of “dulle Griet†werd genoemd.