RSSABC van Gent: R
U dacht al dat ze in Gent niet verder konden dan de Q. Het kortste artikel ooit dateert immers al van 1 oktober, maar nee hoor. Na de Q komt de… de… wel, de dinges hé
(Voor wie het al vergeten was, of voor de nieuwe lezers, de vorige afleveringen van Het Alfabet van Gent staan mooi geïndexeerd op een overzichtelijke pagina.)
- R4: Ring waarvan Gent in de ban is.
- Rabot: Militair decoratief gebouwtje op de Lieve
- Raes, Godfried-Willem: Stichter van de Logos Foundation.
- Rasphuis: voormalige gevangenis en sweatshop van Gent, afgebroken. Nu nog straat.
- Rechtvaardige Rechters: Paneel op snode wijze ontvreemd en bron van wilde speculaties en schattenjachten.
- Reep, de: open, dicht, open …
- Regenpijp: Historisch correcte en volgens sommigen volstrekt belachelijke blauw-witte regenpijp aan het stadhuis.
- Rex: Voormalige cinema op het Koningin Maria Hendrikaplein.
- Ringvaart: Vaart rond Gent, verre van cirkelvormig.
- Rode Pomp: Concertzaal voor klassieke muziek.
- Roeland, Klokke: Rijst boven Gent, is zowel eenzaam als grijs, heeft de neiging te treuren over het Gent van heden.
- Roelandt, Lodewijk: stadsarchitect van Gent (Aula van de univ, de opera, het gerechtsgebouw, de Sint-Annakerk, …)
- Roomer: Vlierdrankje van Gentse makelij.
- Ros Beyaard: uit de kluiten gewassen paard met daarop vier ventjes. Overblijfsel van de wereldtentoonstelling.
- RTT-Gebouw: Oftwel Belgacom gebouw, abusievelijk verkozen tot lelijkste gebouw van Gent, een ontwerp van Bontinck.
- RUG: zie UG
- Ryhove: Gentse handlanger van Willem van Oranje.
Onze vorige afleveringen vind je hier.
© 2006 GENTBLOGT VZW
Geachte Heren,
Ik lees hier een grote fout cinema Rex was niet in de
Veldstraat maar aan het Sint-Pieters Station.
groetjes
U hebt overschot van gelijk, bedankt voor de opmerking!
En de sekscinema aan het Sint-Pietersplein (dat werd uitgebrand) was het “Leopold” ! Nèm.
°R40 = de “kleine ring”, de pijnlijke ring.
Gent is er nog meer in de ban van.
Zie: https://www.gentblogt.be/2006/12/18/dodenwake-nieuwevaart.
Rodelijvekensstraat: mooiste straatnaam van Gent en omgeving.
°Rianto: jonge gitaargod.
Roste Wasser : vroeger populair figuur, maar ik weet zelf niet wie dat was, bijstand gevraagd van andere bloggers
Roland : bekende Gentse zanger (Genstsche Fieste) en ook ik zelf (niet bekende Gentenaar)!
Ramen: klein straatje in Gent met een grote parking :)
Romain?
een rasphuis is niet echt een gevangenis he, het is eerder een plek waar landlopers heropgevoed werden en waar ze dan eventueel nen metier leerden zodat ze bij konden dragen tot het nut van de maatschappij
klopt
Roste Wasser: De echte naam van deze Gentse volksfiguur was Ernest De Vriendt (Gent 8/11/1879 + Sint Amandsberg 31/12/1955). Zijn bijnaam kwam van zijn rost haar. Zijn beroep was “wasser”, maw hij baatte, zoals zijn vader, een wasserij uit die gespeclaliseerd was in de fijne lingerie van de dames van de Gentse kaberdoeskes. Zijn zaak was gevestigd in de Schoolstraat te Sint Amandsberg.Hij verplaatste zich, met een mand aan de arm per tram van waar hij naar verluidt alsmaar riep “Vive la liberté” of “Die geeft es mijne vriend”, wat niet werd geaprecieerd door de Duitse bezetter. Deze vrijheidslievende figuur inspireerde menig volkstoneelschrijver. Wie er meer wil over weten leze o.a. Ghendsche Tydinghen, 1973 nr.5 blz.109-111 en 1973, 7 en 8 blz 160, waar blijkt dat niet minder dan de Minister van Staat Théo Lefèvre voor hem in de pen kroop. Hij beschouwde de Roste Wasser blijkbaar wel als een zwakzinnige.
Het rasphuis in Gent was geen landloperskolonie of heropvoedingsgesticht ook al was dat oorspronkelijk wel de bedoeling van Vilain XIV, de raadgever van Maria-Theresia. Zoals Karel Haerens schrijft in zijn boekje “Oude straatnamen van Gent” p.75 waren de kostgangers van het tuchthuis zowel misdadigers als landlopers en moesten ze er Braziliaans hout raspen tot poeder, dat werd gebruikt voor het kleuren van stoffen.
De naam rasphuis werd eerst gegeven aan het tuchthuis ingericht in het Geerard Duivelsteen (1717) en daarna aan het centraal boetehuis aan de Coupure (1773-1937,waar nadien de landbouwhogeschool kwam) en nadien bleven Gentenaars ook de gevangenis in de Nieuwe wandeling zo noemen omdat de gevangenen er verplicht waren te spinnen, te weven of campèchehout te raspen.
- Raadskelder: gewezen drankhuis onder de Lakenhalle in het Belfort. Noemde oorspronkelijk in 1905 Rathskeller en huisvest de toeristische dienst en propere toiletten…
- Racing: Gentse voetbalploeg die fusioneerde met Zeehaven en nu in derde nationale speelt. In Gentbrugge is er straat naar genoemd.
- Raketstraat: oude buurtweg tussen Meersstraat en Albertlaan in 1912 zo genoemd naar een sportbenodigdheid en dus niet naar een ruimtetuig.
- Ransel: boekentas.
- Ravensteinstraat: korte doorgang van de Sint Michielsplaats naar de Koornlei, genoemd naar het Hof van Ravenstein aldaar.
- Raveschootstraat: verbindingstraat tussen Tentoonstellingslaan en Gustaaf Callierlaan zo genoemd naar de “Heerlijkheid van Ravenschoot†aldaar.
- Ray Jean : een van de vele pseudoniemen van de schrijver Raymond De Kremer (° Gent 1887 + Gent 1964). Noemde zich ook John Flanders , was de kozijn van Edward Anseele en woonde aan de Ham. De Jean Raystraat ligt echter wel bij de Ringvaart en De Pintelaan
-Recolettenlei: kaai aan de overzijde van het gewezen Recollettenklooster of Minderbroeders (bruine paters) waar nu het Gerechtshof staat.
- Rector: fuifzaal in het Stalhof, bekend voor zijn electro-feestjes. Tevens werknemer in het rectoraat.
- Redersplein: uiteinde van de Meulestedesteenweg aan de parochiekerk Sint Antonius Abt.
- Refuge: daarmee bedoelen de Gentenaars het hospice Toevlucht van Maria aan de Coupure Links.
- Regattenlaan: aan Dok –zuid verwijst naar roeiwedstrijd regatta (It.).
- Reize-reize: op hetzelfde niveau, op gelijke hoogte.
- Reke: kaai in verlengde van de Blekersdijk aan de sluis op de Leie. Betekent “recht gedeelte van een vaarwaterâ€.
- Rekelingestraat: tussen Burgstraat en Veerleplein naar de plaats in Deinze waar Willem Wenemaer aan het hoofd van de witte Kaproenen in 1325b vocht tegen Robrecht van Kassel en er de dood vond.
- Renard Roger: artiestennaam van Roger De Vos (St Amandsberg 1931-2006), muzikant, dirigent en componist die Leo Martin, Edith Piaf, Vicky Léandros, Charles Trenet en Gilbert Bécaud begeleide.
- Rens Frans (°Geraardsbergen 1805, +Gent 1874): letterkundige, Vlaams voorman. Kreeg straatnaam aan het Meerhem.
- Retsin Katja (°Gent 1972): VRT-presentatrice die in St.Denijs Westrem woont.
- Reynebeau Marc (°Albertstad, Congo, 1956): redacteur en publicist, VRT-medewerker en misschien toekomstig “Slimste Mens ter Wereldâ€. Historicus van opleiding, maar vooral polemisch en “humoristischâ€.
- Rey Henry Jozef: Industrieel (1795-1870). Kreeg straatnaam in Ledeberg, waar later de hoofdzetel van de NV UCO werd opgetrokken.
- Ribbedebie: bargoens te bie= weg. Betekent dus ervandoor, foetsie.
- Ridderstraat: tussen Baaisteeg en Kwaadham. Zo genoemd vanwege daar tot in de 17e eeuw gehouden veemarkt. Komt dus van “runderstraatâ€.
- Rietepetiet: ~van iets krijgen, het op de zenuwen krijgen.
- Rietgracht: Rond Gent lopende scheidingsgracht. Synomiem: bevrijdgracht.
- Rieux Jérôme (°1906, +1983): Gentse beeldhouwer en stijlmeubelmaker, vooral gekend als medeoprichter van de Heemkundige en Historische Kring Gent en lid van de Gentse Sosseteit.
- Rigolle Martin: typetje van Walter Baele, bekend van “Brussel Nieuwsstraat†waarin hij steeds schokkend nieuws vanuit Zwijnaarde berichtte.â€Kweete kik uuk nie oe dat da gekeumen esâ€.
- Rijm Jan: deze Gentse patriciër (+1358) kreeg een straatnaam in de Sas- en Bassijnwijk te Ledeberg. Was weldoener aan de kloosterstichting van de Rijkeklaren die zich van de 13e tot de 16e eeuw in die wijk bevond.
- Rijbaan van Vletingen: militaire rijschool of manège naar ontwerp van Louis Roelandt (1853) waar soldaten uit de Hollainkazerne in de Lange Violettestraat paard leerden rijden. Werd na WOII garage en is nu sportzaal.
- Rijsenbergstraat: deze straat werd genoemd naar de plaatsnaam “Russeberg†in Zuid-Gent.
- Rijvisschepark: kasteel in Zwijnaarde, zo genoemd naar het oud adellijk geslacht met die naam.
- Rios Gabriel: Puertoricaanse Gentenaar, bekend van talrijke podia.
- Rococo: nachtcafé in het Patershol met piano en open haard.
- Rodetorenkaai: aan St.Jorisbrug, zo genoemd naar de kleur van de toren.
- Rolleke: Oorspronkelijk gesticht voor vondelingen waar kinderen van 1811 tot 1863 te vondeling werden gelegd aan het vroegere St.Jans-Godshuis. Het rolleke werd stadsgevangenis sinds 1902.
- Rommelaere Instituut: gebouw aan de Jozef Kluyskensstraat, ontworpen door Louis Cloquet. Genoemd naar Brusselse hoogleraar Willem Rommelaere (°Gent 1836, +Brussel 1916). Nu Vlaams Instituut voor Biotechnologie.
- Rommelwaterpark: buurtpark tussen Ossenstraat en Kasteellaan. “Het rommelwater†was een volksnaam voor de Visserij, zo genoemd naar een guingette aldaar (1763).
- Rooigemlaan: deel van de drukke binnenring aan de Brugse poort. Naam komt van Germ. Rauhinga, wat betekent “woning van de lieden van rauhoâ€.
- Röpke Jo (°Gent 1928): gewezen TV-filmcriticus bij de BRTN.
- Rozebroeken: recreatiepark in St.Amandsberg en zwembad in voornoemd park.
- Rozemarijnstraat: van Coupure-links naar Martelaarslaan. Genaamd naar de nabijgelegen herberg “Den Rozemarijnâ€.
- Rozier: noemde in 1360 “Roesierstraete†en komt van “rozenhofâ€. Nu staat daar de boekentoren.
- Ruze: “mee ~ “: amper, juist.
Na Arthur De Decker moet je al ver zoeken om zijn indrukwekkende lijst aan te vullen.
Rattendaele: wettelijk beschermd maar verlaten kasteeltje in Gentbrugge dat het OCMW als eigenaar in de jaren tachtig volledig liet verkrotten tot het als onherstelbaar werd opgeruimd, op één torentje na.
Rood: restaurant naast de Heilig Kerstkerk.
Nog een kleine aanvulling bij de informatie door Arthur DD: Vilain XIV wordt Vilain XIIII geschreven. Historicus Piet Lenders heeft over deze vergeten grootheid een voortreffelijk boek geschreven, uitgegeven bij het Davidsfonds in 1995.
Zinspelend op sommige familienamen van oude geslachten werd in Gent destijds schamper gezegd dat om tot de hoge adel te behoren “il fallait être Triest, Bette ou Vilain”.
- Redukse = reductie= korting.
- Relatie= hij heeft een relatie= partner.
- Relatief= betrekkelijk. Einstein heeft in Gent de “relativiteitstheorie” kunnen formuleren na het horen van volgende gezegde: “aos’t hier nog lange duurt, gao’t hier rap gedoan zijn”.
- Remeede: geneesmiddel, bv: een remeede tegen de liefde.
- Reorke: aanhangwagen.
- Reparatie: herstelling.
- Retard: te laat. Hij hee retard= hij is te laat. bv de trein.
- Retour: ‘t omgekierde van nen ‘allé’. Ideaal is nen ‘allé-retour’ Niets te zien mee ne ‘va-et-vient’.
- Retouchke: herstellinkske.
- Rond punt: Hipolyte Lippensplein, ook nog een van de twee sandwichbars in de Vlaanderenstraat. (Zie https://www.gent-door-de-jaren.be
- Redouté: jarenlang Renault-verdeler aan ‘t Zuid.
- Redoute-zaal in den Opera = fiestzaol op den ierste verdiep…
De Roste Wasser was vooral bekend bij de dames van lichte zeden. Hij waste immers voor de prostituees. En uiteraard spraken de mensen hem daar op aan. Ze riepen dan dat zijn was stonk, maar hij repliceerde: “Mijn mande stinkt niet, want ik wassche veur de schuune maaskes.”
Hij is nog beroemdst geworden door zijn uitroep “Vive la liberté, die geeft is mijne vriend!”
RIO – voormalige cinema in de Meibloemstraat. Werd midden de jaren 60 omgebouwd tot het Jeugdclubhuis T-CLUB.
De voornoemde Jo Ropke is donderdag 24 mei 2007 overleden. Uit de krant:
” In Cannes is filmcriticus Jo Röpke overleden. Röpke was in Cannes voor het filmfestival maar werd er enkele dagen geleden in het ziekenhuis opgenomen. Daar is hij gisteravond op 78-jarige leeftijd overleden.
Jo Röpke was economist van opleiding, maar film was zijn grote liefde. Hij was filmrecensent, regisseur en docent, maar werd bij het grote publiek vooral bekend als het gezicht van het filmmagazine Première, dat hij bijna dertig jaar lang presenteerde op de openbare omroep.
Economist
Röpke werd in Gent geboren op 4 oktober 1928. Hij studeerde er economie aan de rijksuniversiteit en was daarna een tiental jaar onderzoeker aan de ULB (1953-1958) en assistent aan de RUG (1958-1962). Daarna koos hij resoluut voor de film. Hij werd docent aan het Hoger Rijksinstituut voor Toneel en Cultuurspreiding (HRITCS). Hij zou er blijven tot aan zijn pensioen in 1991, de laatste twee jaar als directeur.
In 1962 begon ook zijn carrière bij de toenmalige BRT. Hij deed er losse opdrachten voor de nieuwsdienst en werkte als realisator mee aan het journaal, Echo en Panorama. Hij was ook regisseur van het culturele magazine Zoeklicht.
Ironisch
In 1963 volgde Jo Röpke Roland Verhavert op bij het filmmagazine Première. Hij zou het programma samenstellen en presenteren tot aan zijn pensionering in 1991. Het grote publiek leerde hem zo kennen als een innemende man met een groot hart voor film, die geleidelijk evolueerde van neutrale presentatie tot milde en licht ironische filmkritiek (“In deze western speelden de paarden iets beter dan de acteurs”).
Röpke was ook filmcriticus voor Studio Brussel, correspondent en recensent voor diverse filmtijdschriften en bestuurder van de Vereniging van Journalisten van de Periodieke Pers. Hij was jurylid van verschillende filmfestivals en voorzitter van het Filmfestival van Brussel.
12.000 films
In zijn rijk gevulde leven zag hij zo’n 12.000 films, of 44 miljoen meter film, “waarvan ik wellicht al 30 miljoen meter vergeten ben”, zoals hij ooit zei. Hij was promotor, criticus maar vooral ook liefhebber van het filmmedium, en tegelijk ook een monument van de Vlaamse televisie, aldus de VRT. “(belga/hln)
Beste,
Rasphuis.
Van midden 1917 tot midden 1918 werden in Gent Franse en Russische krijgsgevangenen ondergebracht, om tewerk-
gesteld te worden aan de haven en voor de aanleg van het
vliegveld van Mariakerke/Drongen.
Waar deze ondergebracht werden is onbekend, maar er is sprake van het Rasphuis. Kan iemand hieromtrent beves-
tiging vinden of geven? Dank bij voorbaat
Die feiten kan ik niet bevestigen, maar het Rasphuis stond op de Coupure waar nu het Boerenkot staat of de afdeling lanbouw ingenieur van de universiteit. In het rasphuis werden houtbokjes geraspt om basis te worden van een rode kleurstof. Lieven Bauwens gebruikte de diensten van de gevangenis voor het uitvoeren van sommige repetitieve arbeid. Het activeren van de gevangenen was een idee van Vilain XIIII, een belangrijke gezagsdrager onder het Oostenrijks bewind.
Roskamstraat : huidige Nederkwaadham