Gentblogt

‘Oresteia’, vakkundig maar zwaar als natte klei

vrijdag 12 januari 2007 11u11 | Peter Decroubele | 3 reacties
Trefwoorden: bespreking, theater, toneel.

Johan Simons, het artistieke opperhoofd van het NTG, heeft nog eens een klassieker van jewelste aangepakt als regisseur. De tekst van Aischylos , zo’n 2.500 jaar oud, werd fors bewerkt door Simons zelf en door dramaturg Paul Slangen. Er viel nogal wat te knippen in dit magistraal werk, maar het mocht iets meer geweest zijn. Simons’ enscenering blinkt van de vakkunde, glinstert van de goede wil, is een scenografisch pareltje, maar zorgt voor te weinig beleving. Té statisch, té traag, té tekstueel en té goed geprobeerd. Jammer.

De tekst van Aischylos is van een enorme grote historische waarde en toont een Grieks drama ten top, een schoolvoorbeeld, een archetype. De “Oresteia” is een verhaal met wraak als centraal, bedwelmend en alomvattend thema. Wraak binnen het huis van Argos.

We zien de moord op Agamemnon door zijn vrouw Klytaimestra. Daarna wreekt zoon Orestes, vanuit wiens perspectief het stuk is geschreven, de dood van zijn vader met de moord op zijn moeder. Orestes is hierin gesteund door zijn zus Elektra. Aan de opeenvolging van wraak komt een einde, een rechtssysteem wordt opgericht, ingegeven door de wijsheid van de godin Athena. De “Oresteia” is een van de oudste theaterteksten die het heeft over Vrouwe Justitia, net daarom is het een oerklassieker.

De tekst is de basis van alles, maar in deze bewerking is dat te letterlijk genomen. Er is aan gewroet en gesleuteld (een trilogie werd herleid tot drie uur theater) en de koorstukken werden opgeofferd om de personages meer zeggenschap te geven. Maar het is allemaal zo statisch, zo mak van tempo, zo monotoon. Zeker in het eerste deel mangelt het aan snedigheid en aan begeestering. Nadien betert dat, maar nooit echt slaat de vonk over op de zaal, nooit is er Olympisch vuur op de scène. Enkel twee olympische goden.

De acteerprestaties zijn wisselvallig. Van echt heel sterk (Pierre Bokma, Aus Greidanus Jr., de Orestes met dienst) tot goed (de meesten) tot een wat flauwe Elektra, gespeeld door Halina Reijn. Maar het gezelschap is allround wel kundig. Net zoals de regie is: bruut bij momenten, teder af en toe. De scenografie heeft me het meest getroffen: de plexiglazen kooi waarin wordt gespeeld verdeelt het publiek in twee helften en lokt een mooi effect uit. De catwalk voor de goden Athena en Apollo is apart, maar vooral het creatief spel met natte klei zorgt voor knappe beelden. Bij momenten doet de pompeusheid en de dramatiek opera-achtig aan: zeer mooi voor het oog, minder voor de beleving.

Twee pauzes laten de toeschouwer op adem komen en dat is nodig. Want het spel is vaak zo zwaar als de natte klei op een lichaam moet zijn. Het raakt te weinig, het wervelt niet echt en het is iets te academisch. Mooi gedaan, met liefde voor het theatervak, maar ietwat zonder omzien naar de verzuchtingen van de theatergenieter.

En nog iets: Els Dottermans (ravissant als altijd) was de enige Vlaamse op de scène, ze verving Chris Nietvelt die tijdelijk met een ander stuk de boer op is. Hm, ik heb zo mijn vragen bij de aanpak van Simons die karrenvrachten Nederlandse spelers naar Gent haalt. Kwaliteitsvolle mensen, dat zeker. Maar hier loopt toch ook talent en materiaal rond, mijnheer Simons? Het doet me vaak wat vreemd aan en het is niet altijd even bevorderlijk voor de verstaanbaarheid. En deze “Oresteia” is al geen gemakkelijke hap. Of is deze mening cultureel incorrect?

Oresteia, nog te zien in Gent tot en met 20 januari in de schouwburg van het NTG, op het Sint-Baafsplein. Telefonisch reserveren kan op 09/225.01.01

(Foto’s: Phile Deprez)

© 2007 GENTBLOGT VZW