Van hoer tot Madonna
In de categorie ‘meest tot de verbeelding sprekende titel voor een cursus’ zou “van hoer tot Madonna†ongetwijfeld de hoofdprijs wegkapen. Heel normaal dus dat ook jij deze zinnen nu leest. Goede keuze trouwens, want “Van hoer tot Madonna†gaat over vrouwen en kunst. Beide soms onbegrijpelijk, maar eindeloos interessant…
Volgens ‘Van Dale’ is een vrouw een volwassen mens van het vrouwelijke geslacht => dame, doos, gleuf, gleufdier, juffrouw, mevrouw, vrouwmens, vrouwspersoon, wijf. Ongetwijfeld een man die dit schreef, want op het eerste zicht ontbreken verwijzingen naar superieur en intelligent. Dit geheel terzijde natuurlijk. Dat een vrouw nog veel méér kan zijn dan het bovengenoemde, kom je in de cursus “Van hoer tot Madonna†te weten.
Docent Peter De Smet studeerde kunstgeschiedenis, archeologie en Oosterse Filologie. Voor deze cursus van Amarant vzw neemt hij zijn leerlingen mee op een reis door de kunstgeschiedenis van de vrouw. Kunstwerken uit de 19de eeuw zijn een weerspiegeling van de manier waarop mannen toen tegen vrouwen aankeken.
De vrouw in de 19de eeuw had nauwelijks rechten. Ze was volledig afhankelijk van haar vader en latere echtgenoot, en ondergeschikt aan álle andere mannen. Politiek werd ze niet vertegenwoordigd en stemrecht was een overbodige luxe, dixit het ‘sterke geslacht’. Dat de vrouw niet bekwaam was om mee te beslissen, wezen allerlei dubieuze wetenschappelijke studies – uitgevoerd door mannen – uit.
Mannen uit de betere klasse vonden het bovendien een hele eer hun vrouwen thuis te houden. Wilden ze een beroep uitoefenen, dan moesten vrouwen daarvoor toestemming vragen. Kwamen ze toch op de arbeidsmarkt terecht, dan was dat vooral in typisch vrouwelijke functies als verpleegster, naaister of onderwijzeres. Veel liever hadden de mannen dat de vrouwen zich wijden aan het huishouden en de kinderen.
In de tweede helft van de 19de eeuw kwamen de vrouwen in opstand tegen de afhankelijke en ondergeschikte rol die ze kregen toebedeeld. Vrouwenbewegingen schoten als paddestoelen uit de grond en reageerden fel tegen de onderdrukking. Ze ijverden voor stemrecht en luidden het begin in van het einde van het mannentijdperk. Tot Wereldoorlog I veranderde er uiteindelijk weinig, maar de aanhouder won..!
In de kunst van die tijd zien we de vrouw in alle mogelijke gedaantes. Als non, de stervende of dode vrouw, de nimf, de jonge maagd, de vrouw als bloem, vampier of sfinx… Zowel sterfelijke (Salome, Judith, Dalila) als goddelijke vrouwen verschijnen in de kunst van Gustave Moreau, Fernand Khnopff, Edward Burne-Jones, Franz von Stuck, Richard von Krafft-Ebing en Leopold von Sacher-Masoch.
Van hoer tot Madonna. De vrouw in de 19de-eeuwse kunst. 6 dinsdagen van 14u tot 16.30u vanaf 17 april in “De Cirkâ€, Zebrastraat 34. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar!
© 2007 GENTBLOGT VZW