RSSLos niños
Mijn overgrootmoeder heette Maria Dielen. Driehonderd jaar geleden al was ze geabonneerd op Humo en daarvoor op Humoradio. Ik vind dat zo straf dat ik vind dat Humo de familie zou moeten voorzien van levenslange abonnementen
En ook las zij koppig de Vooruit, terwijl mijn overgrootvader (ook koppig) De Gazet van Antwerpen (de Frut) las. Het was daar gezellig aan de ontbijttafel! Maria Dielen woonde niet in Gent, maar in Kapellen, een ooit zo lieflijk dorpje waar ik een groot deel van mijn kindertijd en mijn tienerjaren heb beleefd -en doe er mij niet aan denken want de tranen prikken al in mijn ogen. Zij dweepte voorzichtig met het communisme. Heel voorzichtig, want haar echtgenoot dierf al eens een akketaat (nen trok bij ons) uitdelen. Geheel terecht overleefde zij haar man dan ook met enkele decennia.
Haar huisje ademde sferen uit. Haar helderziendheid op vlak van wat meisjes zoal uitsteken rond hun zestiende was hinderlijk, haar stellingen over politiek waren zo hard als de biscuit-cake die ze serveerde, en als ik een beetje loensde zag ik met wat goede wil het begin van een Stalin-achtige snor boven haar bovenlip prikken.
Als ik in haar achterkamertje piepte, viel mijn oog altijd op het portret van Augustino, de jongen die heel wat jaren deel had uitgemaakt van het gezin waar mijn grootmoeder en haar twee zussen in opgroeiden. Ik begreep het niet goed, ik dacht altijd dat Augustino dood was omdat hij daar zo maar hing te hangen en niemand ooit echt wilde antwoorden als ik vragen stelde over hem. Iets met gruwel, met erge dingen dacht ik.
Jaren later toen ik al meer wist over de wereld, zat ik in het Gentse Atheneum van de Ottogracht ( toevallig de plek waar ook een andere bekende Spanjaard school liep) in de klas met F., afwisselend mijn beste maat en mijn ergste vijand, ge kent dat. Maar F. bleef in de gratie vallen omdat hij ontzettend grappig en zeer intelligent was, zoals ik.
Zo kon hij uren, uren, uren, doorgaan over de Spaanse Burgeroorlog, liefst op fluistertoon tijdens de les fysica of als ik eigenlijk zijn aandacht probeerde vangen over een tienermeisjes-liefdes-probleem. Zot werd ik ervan! En een beetje beschaamd toen ik achteraf ontdekte dat (hij zonder daar al te veel over te zeggen) al verschillende spreekbeurten had gegeven over de Spaanse Burgeroorlog en hij op belachelijk jonge leeftijd als ‘specialist’ in de materie enig aanzien genoot werd.
Ook in Gent, in het hier en nu kijk ik naar het wat onhandig geschilderde portret van mijn moeder als 12-jarige. Het portret werd gemaakt door Pablo. Dat was Augustino’s broer, die enkele huizen verder dan Maria een onderkomen had gevonden, bij Mie. Later zou ik horen dat mijn overgrootmoeder erg gehecht was geraakt aan haar adoptiekinderen.
De nieuwjaarskaartjes kruisten elkaar nog vele decennia doorheen Europa, maar in die dagen was het helemaal niet denkbaar dat een gewone madame als mijn overgrootmoeder naar Spanje zou reizen om haar ‘zonen’ te zien. En haar gelooide brein wilde dat vast ook niet.
To the point? Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) werden 32.000 kinderen weg van de oorlogsellende
naar het buitenland geëvacueerd. Daarvan werden er 5.000 naar België gestuurd. Kleuters en lagereschoolkinderen, niños de la guerra. Ze werden verspreid over het land, en zo kwamen Augustino en zijn broer terecht in het Antwerpse.
Een groot aantal van deze kinderen kwam in Gent terecht. In de Concertzaal van Vooruit, elke ‘niño’ had een bordje met een nummer, werden ze verdeeld over de Gentse pleeggezinnen. Nu zijn het zeventigers, tachtigers. Hoe is het hen later vergaan? Welke impact had de oorlog? De oorlogskinderen vertellen hun verhaal in het boek “Los Niños”, geschreven door diverse auteurs, waaronder Karin Eeckhout, en gecoördineerd door journaliste Hilde Pauwels. Straffe dames overigens, die ik alsof de duivel ermee gemoeid is iedere dag zie aan de school van onze kinderen.
Op 19 juni in de Balzaal getuigen Gentse nino’s over hun wedervaren en wordt het boek voorgesteld. Met muziek van Dick van der Harst, met de auteurs van het boek en schrijfster Geertrui Daem die uit het boek fragmenten voorleest, en een geschiedkundig woord door eregouverneur en historicus Herman Balthazar.
Lieven Decaluwé zorgt voor de inleiding en de hele zaak wordt in goede banen geleid door VRT-nieuwsicoon Phara de Aguirre, zelf dochter van een niño, iets wat ik eerder niet wist, maar bon we Gentbloggen om te leren, niet?
Ah, de F. in dit verhaal is niet Frank Beke, ook een oud-leerling van ‘t oud Kot. Na een schitterende studentenloopbaan werd onze F. iets in een sector die weinig met het anarcho-syndicalisme te maken heeft. Maar ik vermoed dat slechts een klein prikje volstaat om hem opnieuw een feilloze causerie over het onderwerp te ontlokken.
En ik? Ik was zo gefascineerd door de missing link in onze familie dat ik er gedurende vele jaren een fantasievriendje aan overhield met de naam Pablo. Ik nam mijn vriendschap met het jongetje zo ernstig dat mijn moeder niet beter wist of het manneke zat bij mij in de klas. Hij zat in ieder geval in mijn hoofd, net zoals de verhalen van de oorlogskinderen.
Meer info: www.trefpuntvzw.be
© 2007 GENTBLOGT VZW
zeer aanstekelijk boeiend geschreven aankondiging zeg!!!
Beste Eve, eerst en vooral dikke proficiat met je artikel. Je maakt mij echter ongelofelijk nieuwsgierig. Kom je dinsdagavond naar de boekpresentatie in de Vooruit zodat het misterie ontrafeld kan worden ?
En wie tijdens de Gentse Feesten zelf het ontroerend verhaal van zo’n voormalig Spaans vluchtelingenkind wil horen, moet naar het schijnt zeker inschrijven voor het theaterstuk ‘Spaans krijt’ met Daan Hugaert als Angel Luiz Muñoz. Hij vertelt ons, al wandelend door de Gentse binnenstad, over die bewuste dag dat hij hier in Gent in de Vooruit aankwam. Hij was 6 jaar, kende hier niemand en begreep niemand. Hij werd opgevangen door een Gents gastgezin, bouwde hier zijn leven op en werd een échte Gentenaar.
Meer info op bij Trefpunt vzw, F.V.K. Rodenbachfonds vzw, het Internationaal Straattheaterfestival én https://www.uitbureau.be
Maar Els toch, zo een schoon verhaal!
ik wil al helemaal naar de avond in vooruit nu…
We mogen de geschiedenis niet vergeten. Dit leer ik uit dit verhaal.
Mevrouw, een ontroerende tekst. Mag ik u van harte uitnodigen, volgende dinsdag? Kom de panelleden en ons (organisatoren) zéker goeiedag zeggen, aub.
Peter
Vooruit
en ook ik zou u dinsdagavond wel eens in levende lijve willen zien. Tot dan! Phara
Ook ik kom zeker dinsdagavond.Ik draag de naam van een van de ninos die een onderkomen vond bij mijn grootouders te Gent.Mijn vader is in opdracht van de toenmalige Vooruit als oorlogsreporter vertrokken naar Spanje en heeft naderhand les gegeven aan de Ninos opdat zij hun eigen moedertaal niet zouden vergeten.Ik bezit nog vele ontroerende foto’s en documenten uit die
periode.Jammer genoeg ben ik alle contact met “mijn” Carmen verloren daar mijn vader niet is teruggekeerd uit Duitsland(overleden na een jaar concentratiekamp in
Neuengamme)Misschien kan iemand me helpenIk hoop nu te kunnen uitpluizen of ze nog leeft te Bilbao.Indien wel ,danga ik haar zo vlug mogelijk bezoeken
Haar naam:Cundin Gil Carmen,ze was I0 jaar toen ze in Gent aankwam met haar broer Ramon van 11 jaar.
Mijn naam:Mussche Carmen(geb.in 1942)en dochter van Mussche Robert(overleden in mei 1945)
e-mail marc.carmen@skynet.be
Dorp OOst 41 9080 Lochristi
093555492
Tot dinsdag allemaal
Via google kan ik wel zien dat ene ‘Ramon Cundin Gil” (broer?) werd opgevangen in de Cederstraat 10, bij de familie Roels. Misschien helpt dit u verder?
Echt benieuwd: wie is F.?
Ha, F. is nog steeds een kameraad van mij.
Hartelijk dank voor je tip Eve
Alvast tot dinsdag
Carmen
Mooi verhaal.
Mijn oma is ook een van de Niños de la Guerra, in Mechelen werd ze mat haar broers en zus opgevangen en verdeeld door de katholieke organisatie van Kardinaal van Roe.
Als enige van haar familie is ze hier gebleven waardoor we nog een uitgebreide Baskische familietak hebben.
detailPS: in België werden “maar” 3.278 kinderen opgevangen
Mooi verhaal.
Mijn oma is ook een van de Niños de la Guerra die 70 jaar geleden het bezette Bilbao ontvluchtten, in Mechelen werd ze met haar broers en zus opgevangen en verdeeld door de katholieke organisatie van Kardinaal van Roe.
Ze was de enige van haar familie die na de burgeroorlog bij haar pleegouders gebleven is , waardoor we gelukkig nog een uitgebreide Baskische familietak hebben.
Enkele maanden gelden werd ze ivm het hierboven vermelde boek nog door Hilde Pauwels geïnterviewd, maar daar heeft ze vreemd genoeg achteraf niets meer over te horen gekregen.
Mijn recent overleden moeder had ook een Baskisch oorlogsbroertje Balta (ja, van Balthazar). Hij werd met zijn zusje opgevangen via de katholieke organisatie van kardinaal Van Roey. Er is tot op heden altijd contact gebleven tussen de families. Enkele jaren terug was er een tentoonstelling in het Vredeshuis over de Niños de la Guerra. Daar hebben we vader Mùgica-Gonzalez ontmoet en zijn bewogen verhaal gehoord.
Ik schreef er deze post ‘Altijd iemands vluchteling’ over. https://spiritvoorgent.blogspot.com/2006/05/altijd-iemands-vluchteling.html
En ja, we komen dinsdag aanstaande naar Los Niños….en ook naar de volgende activiteiten.
Ik bezit een correspondentieregister van de echtgenote van Leon Cornil, die zich bezig hield met het in gezinnen plaatsen van Ninos. Er komen honderden namen in voor. Misschien zijn sommigen onder hen vanavond aanwezig te Gent.
Indien het mij mogelijk is kom ik ook even langs.
(kan U me zeggen waar het juist plaatsheeft en om hoe laat?)
Deze avond in de Vooruit (Balzaal) in Gent, omstreeks 19u30.
Zucht..nu ben ik er niet eens geraakt (overmacht!), maar naar het schijnt was het ginds best wel héél druk. Lieve organisatoren en medewerkers, in ieder geval hartelijk dank voor de complimentjes en de uitnodigingen!
Dag Eve,
Bijzonder jammer dat je er niet was. Een pakkende avond en, inderdaad, overvol. We hebben de avond gefilmd. Ik laat nog weten wanneer de montage klaar is; die zal dan te zien zijn op https://www.vooruit.be – groetjes, Peter
Ook tijdens de Gentse Feesten maar al vanaf 7 juli, de tentoonstelling Los Niños de la Guerra in Ons Huis, Fernandezzaal, Vrijdagmarkt 9, 9000 Gent.
Open alle dagen van 14u tot 20u.
Wees welkom op zaterdag 7 juli om 20u: opening met toespraken van enkele niños en een optreden van Emre ‘el turco’ en Soniquete.
Info op 09 265 57 51 of inez.philippaerts@abvv.be
Het Amsab (Instituut voor Sociale Geschiedenis) te Gent is uiteraard zeer benieuwd naar dit register. Wij hebben al mooi materiaal ivm de Spaanse burgeroorlog en zouden dit graag eens inkijken. Kunnen we een afspraak maken ?