RSSKom binnen, kom binnen, het circus gaat beginnen!
Wie onlangs in de Lammerstraat passeerde, kan het niet ontkennen. Het Circus Mahy lijkt zijn beste tijd gehad te hebben. Het gebouw verkommert zienderogen en wordt steeds meer beveiligd tegen instortingsgevaar. Het gebouw is nooit beschermd als monument maar behoort sinds 1979 wel tot een beschermd stadsgezicht. Bovendien kunnen we het niet ontkennen, vele Gentenaars en Gentblogtlezers dragen het gebouw een warm hart toe. Het is één van de drie nog bestaande stenen circusgebouwen in België. Drie gingen eerder al verloren. Het ‘Koninklijk Circus’ in Brussel werd in 1953 omgebouwd tot concertzaal. Ook het circus van Luik gaat een onzekere toekomst tegemoet.
In 1924 was wat toen “het nieuw circus” werd genoemd het eerste gebouw van die afmetingen dat nagenoeg volledig in beton was opgetrokken. Het was vernieuwend op vlak van theaterbouw, akoestiek, verlichting en verluchting. Er wordt wel eens gefluisterd dat het het grootste wintercircus van Europa geweest zou zijn, zeker is dat het internationale faam kende.
Het was evenwel niet het eerste permanente circus in Gent. Van 1879 tot 1915 bevond zich immers nog een ander permanent houten circus boven de trappen van Sint-Pietersplein aan de Kattenberg, namelijk hippodroom ‘De Drie Sleutels’. In 1893 voldeed dit gebouw niet meer aan de eisen van de Gentse ruiterkring en werd architect Emile De Weerdt aangezocht om een nieuwe renbaan met bijhorende feestzaal te bouwen. In september van het volgende jaar werd de eerste steen met de nodige aandacht gelegd en op 21 februari 1895 werd het ‘Nieuw Cirkus’ ingehuldigd met een groots opgezet liefdadigheidsfeest. Tijdens de halfvastenfoor kreeg elk jaar een ander circus onderdak in het Nieuw Circus. Nationale en internationale circusgezelschappen waren hier in Gent te bewonderen. Maar tijden en smaken veranderen.
Na het circus was het tijd voor revuetroepen, operettegezelschappen, variétéprogramma’s en later ook bokswedstrijden. De hippodroom werd een eerste maal gesloten voor aanpassingswerken in 1916. Maar datzelfde jaar opende het gebouw opnieuw zijn deuren onde de naam ‘Gand-Palace’, niet enkel een circus, maar ook een cinema- en variétézaal.
Zoals in alle sprookjes, sloeg het noodlot toe. In december 1920 woedde een felle brand in het gebouw waardoor de volledige koepel instortte en enkel een gedeelte van de buitenmuren overeind bleef. Geen reden om bij de pakken te blijven zitten, werd gedacht en al in 1921 begon architect Jules-Pascal Ledoux aan nieuwe plannen voor de heropbouw. In december 1924, vier jaar na de brand, vond de officiële heropening van het circus plaats. Zoals eerder gezegd, deze keer koos men voor beton, wat bijzonder innovatief was in die periode. Tot 1939 werd er opnieuw elk jaar een circus ontvangen.
Datzelfde jaar werd het gebouw verkocht aan garagehouder Ghislain Mahy. Tijdens de oorlogsjaren kwam het circus leeg te staan. De circusfamilie Dejonghe heeft de eer om de laatste voorstellingen in het Circus op zijn naam te hebben in juni 1944.
Begin jaren ’50 heropende het circus als Fiat-garage Mahy en dat bleef zo tot 1978. De verbouwingen die garagehouder Mahy uitvoerde veranderden in belangrijke mate het karakter van het gebouw. Tot 1990 werd het circus gebruikt als opslagplaats van een uitgebreide collectie oldtimers. En van dan af kent u in feite het verhaal: het gebouw staat weg te kwijnen, af en toe wordt een (wild) idee geopperd maar uiteindelijk gebeurt er weinig tot niks met dit gebouw dat de stad Gent aankocht.
De Gentse Vereniging voor Stadsarcheologie organiseert op 19 september om 20.00 uur in de Panoramische Zaal van het Middenstandshuis in de Lange Kruisstraat 7 te Gent een voordracht over het Circus Mahy. Lynn De Clercq (historica) en Joris Nauwelaerts (ingenieur-architect) hebben samen ongeveer twee jaar aan een interdisciplinaire studie gewerkt die het belang en de waarde van het gebouw aanduidt. Hiermee behaalden zij vorig jaar met groot succes hun masterdiploma in Monumenten- en Landschapszorg te Antwerpen.
© 2007 GENTBLOGT VZW
Heerlijke foto’s. Bewaren voor de volgende monumentenstrijd.
het is inderdaad een uniek gebouw,
maar met alle respect: de staat van het gebouw is zo slecht dat “euthanasie” serieus moet overwogen worden. Behalve het “volume” heeft het gebouw nog weinig architecturale fragmenten die men kan conserveren.
Geef de kans aan eigentijdse architecten om een eigen geschiedenis te schrijven.
Iedereen koopt de nieuwste consumenten-electronica, draag recente kledij, nieuwe wagens, we hebben allemaal centrale verwarming in huis, e-mail etc … maar als het om architectuur gaat blijven we toch zo conservatief ….
En als we dan toch onze energie willen stoppen in het behouden van onze architecturaal patrimonium: laten we ons concentreren op de renovatie van de boekentoren ! Een mijlpaal in de architectuur …. De tijd is klaar voor een nieuwe mijlpaal … misschien op de site van circus Mahy ??
leuke beelden.
@martello:
mix: nostalgie en toekomstvisie is niet te kloppen.
graag een degeljk project voor wat een nuttige publieke ruimte kan worden. had eerder een ideetje gelanceerd ivm bistrootjes, terrasjes, arena voor beeld en klank, vlees en groentjes etc etc. Een versmarkt dus. Maar denk niet dat het zoiets gaat worden…vrees ik.
Groot gelijk! De hamer erin zou ik zeggen :-)
patricia, volgens jouw bijdrage, en ik geloof je, is het circus te slecht om te herstellen.
in een ander artikel zie je dan weer dat ze koepel aan het vernieuwen zijn. ra ra ra….of is dat de nieuwe vlaamse restauratiepolitiek: eerst renoveren en dan afbreken?
Waarom die haast om het Wintercircus te “euthanasiëren”? Vijftig jaar geledne heeft men hetzelfde overwogen met de sterk vervallen Sint-Niklaaskerk, maar brachten de vermaarde betonspecialisten van onze Universiteit een oplossing. Je kan even goed de Boekentoren als “mijlpaal” vervangen door een nieuwe “mijlpaal”. Martello heeft wel een punt als hij bedoelt dat het Wintercircus beter deel zou uitmaken van het project Waalsekrook, wat bij de architectuurwedstrijd “Muziekforum” niet het geval was. Zouden we niet eerst nog eens morgenavond in de Langekruisstraat gaan luisteren naar wat de twee gastsprekers van de Gentse vereniging voor stadsarcheologie te vertellen hebben ?
Het gebouw zal wel degelijk een architecturale waarde hebben, misschien zelfs nog meer een nostalgische waarde. De Vlaamse Renovatie politiek snap ik ook altijd niet even goed. Het Circus zal wel deel uitmaken van het nieuwe Krook project, maar in de huidige vorm lijk mij zeer twijfelachtig, aangezien het in een zeer slechte staat verkeerd. Persoonlijk ben ik voorstander een goed geïntegreerd achitecturaal project op die plaats te realiseren, waarbij het circus betrokken word, om een mooi stukje Gent te creeëren!
ik ben allesinds van de partij!
Sint-niklaaskerk is een kerk zoals men er in Europa honderden kan vinden… Had men 50 jaar geleden beslist om die kerk met de grond gelijk te maken en Corbusier (of andere …) de opdracht gegeven een nieuwe te bouwen (de kerk had toen toch nog geld genoeg …) dan had ons stadsbeeld er veel mooier uitgezien ….
(Curbusier was hier 50jaar terug toch bezig met het bouwen van het Philips-pavelioen op de heizel….)
Is er al een plan op welke wijze de Gentenaars inspraak gaan krijgen in de aanpak van het circus Mahy? Of mogen we enkel na de sloop protesteren?
Een eerdere poging om via de monumentenstrijd de bevolking inspraak te bezorgen werd in ieder geval onmiddellijk de pas aefesneden door de Stad Gent.
er is toch een nieuwe maatschappelijke discussie belooft ,misschien word het deze keer niet op het allerlaatste moment afgeblazen vorig jaar october was de minard al afgehuurd en kwam het drukwerk al van de persen maar Beke verzette
de seinen
Ik ben naar de voordracht geweest en het was erg boeiend, een pluim voor Lynn De Clercq en Joris Nauwelaerts. Volgens Dirk Laporte van de Gentse Vereniging voor Stadsarcheologie moet deze voordracht ons aanzetten om behoedzaam om te gaan met ons cultuurhistorisch verleden maar ik vrees dat ondanks de huidige instandhoudingswerken wij niet lang meer zullen genieten van een wintercircus. Zoals het er nu uitziet: hopeloos.
De vraag is ook: wat wil men er in onderbrengen en tegen welke prijs? Alle projecten zijn tot nu toe onuitvoerbaar gebleken, zelfs na aanzienlijke financiële beloftes van hogerhand.
zou het niet als uitbreiding van de vooruit kunnen dienen?
Op mijn dertigste Gent verlaten voor Amsterdam.En nu woon ik alweer 3 jaar in Thailand. Het doet goed om zo boeiend over Gent te lezen.
Ik ben van mening dat het circus zeker niet mag worden afgebroken… Het is nu eenmaal een stukje culturele geschiedenis… Ik zit voor enkele maanden op Erasmus in Denemarken, en wanneer ik over het wintercircus vertelde, was iedereen heel erg geïnteresseerd en vooral verbaasd. Ik zou het enorm jammer vinden moest het plots platgegooid worden…
Maar ik denk niet dat ze dat zullen doen. Alles afbreken en iets herbouwen zou wel eens meer geld kunnen kosten dan het hele ding gewoon volledig te renoveren… En het te gebruiken als een nieuwe theaterruimte misschien? :)
Komaan jongens, er liggen zovéél oplossingen binnen handbereik, ‘n beetje creativeit, kijken wat de mensen in Gent in de 21ste eeuw nog NODIG hebben, en vooral, wat meer wilkracht!
Ik hoop van ganser harte dat dit behouden mag worden. Mijn belastingen mogen daar gerust aan besteed worden; Waarom geen permanent circus daar ? Of een circusschool! Of om een deel van de Mahy collectie in tentoon te stellen ! Smak desnoods afbreken maar toch niet dat gebouw !