RSSAssisen
Er was wat commotie in de wandelgangen van Gentse gerechtsgebouwen.
Enkele weken terug viel immers het wat verwarrende verdict van Jean Paul de Graaf, Eerste Voorzitter van het Hof van Beroep te Gent: de volgende assisenzaak zou opnieuw plaats vinden in het oude gerechtsgebouw, heden ten dage ook wel ‘de Tempel van Themis‘ genoemd.
Die bewuste volgende assisenzaak bleek toch wel de eerste zaak voor het Hof van Assisen te zijn van ons bloedeigen redactielid Eve die in het echte leven geen pseudoniem maar een echte naam en ook een beroep heeft; dingen die zo gemakkelijk te achterhalen zijn dat we zelfs de moeite niet doen.
Tijd voor een interview, fluisterde iemand op de redactie. En dus bezochten we Eve ten huize Halfweg, waar ze nog steeds met warme kruik en televisiedekentje recupereert van een zware week. Of niet?
Eve : recupereren, ik? Ik ben toch niet ziek geweest? Tijdens het voorbije weekend wel, ja. Vrijdag was ik gewoon afgepeigerd, het moet wel zo ongeveer de langste dag van mijn leven geweest zijn. Nu ben ik vollen bak aan het inhalen wat ik in die week niet heb kunnen doen.
Wij : hoe zo? Is het dan toch niet legendarisch laat geworden, zoals wel vaker gebeurt in Assisenzaken?
Eve: absoluut niet. De Voorzitter van het Assisenhof, Raadsheer Boudewijn De Smet, hield er een strikte timing op na en hield op milde wijze rekening met het feit dat ook de juryleden vandaag de dag vroeg naar huis willen. Tegen de vooravond was alles afgelopen, maar ik had het gevoel dat het dagen geleden was dat de pleidooien begonnen waren. In werkelijkheid was dat de ochtend van diezelfde vrijdag. Ik was eerder afgepeigerd door de stress, uiteindelijk trekt de jury zich tweemaal terug om te beraden en dat zijn uren die dubbell zo lang lijken.
Daarna ondervraagt de Voorzitter de beschuldigden. Overigens, voor een gewone rechtbank spreekt men over beklaagden, en de term ‘beschuldigden’ is voorbehouden aan het Hof van Assisen.
De getuigen, de onderzoekers en de deskundigen komen getuigen. Daarna pleiten de advocaten van de burgerlijke partijen, vordert het parket over schuld en onschuld en krijgen de advocaten van de beschuldigde het woord. De beschuldigde krijgt steeds het laatste woord.
Wij: de burgerlijke partijen zijn de slachtoffers of hun nabestaanden. Wat is eigenlijk de rol van hun advocaat op zo’n proces?
Eve: de advocaten van de burgerlijke partij pleiten zowel over de schuldvraag als over de persoon van het slachtoffer. Zij vragen ook een geldsom als vergoeding van de door hen opgelopen schade. Over de straf kunnen zij niet pleiten, het is de taak van het O.M. om dat te doen. Immers, aan het eind van het proces vergadert de jury los van de beroepsrechters, en beslist ze schriftelijk en in een geheime stemming over de (on)schuld van de beschuldigde. De jury doet uitspraak bij meerderheid. Wordt de beschuldigde schuldig bevonden, dan volgt de strafvordering van het O.M. en daarna pleiten de advocaten van de verdediging de tweede keer. Daarna trekken juryleden en beroepsrechters zich terug om een beslissing te nemen over de straf.
Wij: En nu de hamvraag die je wellicht al verwacht had. Is het niet ontzettend moeilijk om te pleiten voor iemand die een zware misdaad heeft begaan, of daarvan beschuldigd wordt?
Eve (morrend): Dat is een vraag die aan advocaten drie keer per week gesteld wordt. Wat moet ik daarop zeggen? Het is het leven zelf, de ene dag pleit je voor het slachtoffer, de andere keer voor de dader. Net doordat we beide kanten van een zaak kennen, beseffen de meeste strafpleiters heel goed dat je de verdediging moet voeren met alle respect voor de slachtoffers. Langs de andere kant is er het recht van verdediging: in een land waar sommige mensen volgens de wet geen verdediging krijgen en andere wel, is er geen sprake van een rechtsstaat.
Wij: en, nog bijzonderheden die relevant zijn voor een Gentse Stadsblog?
Eve: ja! Ik keek vreemd op toen het Openbaar Ministerie terloops opmerkte dat de Vrouwe Justitia aan het Gentse Paleis geen blinddoek draagt… ik had het gevoel dat er iets niet klopte, en inderdaad, het is de Griekse ‘flexibele” godin Themis die het gebouw siert en niet Vrouwe Justitia. Wellicht vond de architect dat het een Gents gebouw paste weerbarstig te zijn.
Wij: zou je dit elke week willen doen?
Eve: neen, zeker niet. Zoals ik eerder zei, het is geen cinema. Er wordt over fundamentele dingen gepraat, je ziet het leed van veel mensen.
Wij : en, de volksjury afschaffen of niet?
Eve : een jury is een rechter. Ik zou het moeilijk vinden om er deel van uit te maken zonder echt op zo’n taak voorbereid te zijn. Zetelen in een jury is een zware modaliteit van de burgerplicht. Wie ooit in een jury heeft gezeten moet wellicht toch vreemd opkijken van mensen die reclameren omdat ze moeten gaan tellen tijdens de verkiezingen. Dat is peanuts daartegen. Ik weet niet of zo’n zware taak vandaag de dag nog moet opgelegd worden aan mensen die niet opgeleid zijn. Maar ik heb veel te weinig ervaring om daar een definitief oordeel over te vellen.
Wij : de laatste vraag voor deze keer. Is het terecht dat het Hof van Assisen voorlopig in het oude Justitiepaleis zetelt?
Eve : aanvankelijk keek ik er echt van op. Als ik voor mijzelf spreek moet ik nu simpelweg toegeven dat het erg praktisch is. De zaak wordt verschillende keren per dag geschorst en dan is het soms een opluchting even elders een koffie te kunnen gaan drinken. Maar intussen heb ik gehoord dat dit niet het echte punt is. In de nieuwe zaal is er voorlopig te weinig plaats voor de advocaten en er zouden voor de jury ook niet genoeg zitplaatsen voorzien zijn. In ieder geval lijkt het me sterk overroepen dat de magistraten niet in het nieuwe gebouw willen zetelen omdat de status van de zaal die van de oude zaal niet kan evenaren. Er zijn best wel problemen, maar bon, die zijn er om opgelost te worden. Maar als je één keer opnieuw in de Tempel van Themis gepleit hebt, lijkt het alsof je er nooit bent weggeweest.
Wij : bedankt voor dit gesprek. Heb je nog een boodschap voor de lezers?
Eve : Ik ben niet zo goed in het verspreiden van boodschappen. Maar toch: als ik één ding andermaal ervaren heb, dan is het wel dat het nooit goed is, snel te oordelen. Maar dat doet ons trouwe publiek niet, dat spreekt voor zich, he?
Wij : we zullen zien, Eve, we zullen zien.
© 2007 GENTBLOGT VZW
Mijn nicht heeft in haar jonge loopbaan een assisenzaak gepleit, en ze was er achteraf nog lang mee bezig. Geen eenvoudige zaak, toch. Zou dit nu de laatste zaak in het ouder gebouw geweest zijn?
Zo hoor je de zaken eens van een heel andere kant. Zeer interessant!
Goed en sereen werk, Eve.
Goedemorgen,
Verplicht in een jury zetelen zou voor mij een nachtmerrie zijn, een oordeel moeten vellen over andermans misstappen doe ik liever niet.
Vriendelijke groet van de Spaanders voor de Vlaanders
Bij het begin van de zitting, op de allereerste dag, worden alle kandidaat juryleden uitgenodigd bij de Voorzitter, en mogen zij hun eventuele bezwaren uiten bij de Voorzitter: er zijn wettige redenen (ziekte) en subjectieve (kinderzorg, werk). Ik ben ervan overtuigd dat veel Voorzitters een groot moreel probleem met het zetelen in een jury zouden aanvaarden.