RSSThe Mark of Cain
“It is a big step to take another human life. It is not to be done lightly. I know of men who have taken life needlessly in other conflicts, I can assure you they live with the Mark of Cain upon them.” (uit de eve-of-battle speech van Kolonel Tim Collins)
Oorlog blijft een –vergeef mij de woordkeuze– dankbaar thema. “You can’t handle the truth“, schreeuwde Jack Nicholson als Col. Nathan R. Jessep in A Few Good Men, wanneer hij wordt gevraagd om uitleg over het moral courage systeem in het leger. Dat citaat, en het bijhorende principe, wordt beschouwd als de kern van het onbegrip tussen de militaire en civiele wereld, en de door militairen als hypocriet bekeken houding van de burgermaatschappij, die het leger wel op oorlogspad stuurt, maar tegelijk die oorlog afkeurt.
En dat is eigenlijk ook waar het in The Mark of Cain om gaat. In de hedendaagse context van de oorlog in Irak wordt het systeem van moral courage uitgespeeld, niet als een excuus, maar als een mogelijke verklaring voor de gruweldaden. Het is de druk van de groep om mee te doen, ook als dat tegen het eigen gevoel van rechtvaardigheid indruist. Wie niet meedoet wordt uitgesloten, en in de context van de oorlog kan zoiets al gauw omslaan tot een levensbedreigende situatie.
Dat mogen ook Shane Gulliver (Matthew McNulty) en Mark Tate (Gerard Kearns) ondervinden. Shane en Mark zijn twee achttienjarige jongens die in 2003 met het Britse leger naar Irak vertrekken. Ze gaan er op zogezegde vredesmissie, wanneer hun patrouille onder vuur komt en hun kapitein door de rebellen wordt gedood. Op hoger bevel worden de huizen in een nabijgelegen dorp doorzocht, waar een aantal mannen worden gevangen genomen. De situatie escaleert wanneer ‘s nachts de gevangenen worden mishandeld en gefolterd. Terug in Engeland scheppen de soldaten op over hun ervaringen in Basra, en de foto’s die tijdens de bewuste nacht werden gemaakt, komen in handen van de Britse politie. Shane en Mark worden opgepakt, en moeten voor de militaire rechtbank verschijnen.
Scenarist Tony Marchant heeft zich voor het verhaal van deze film gebaseerd op feiten zoals die van Gary Bartlam. De 18-jarige Bartlam werd in de lente van 2003 betrapt met foto’s van folteringen tijdens zijn tour of duty in Irak. Bartlam had zijn foto’s ter ontwikkeling bij een fotozaak binnen gegeven, waar men prompt de politie verwittigde.
Juist doordat de film van Marc Munden tegen een actuele en reële achtergrond wordt geplaatst, wordt hij zo indringend. Oorlog staat niet buiten de realiteit, en de film slaagt erin duidelijk aan te tonen dat de daden die worden uitgevoerd in een oorlogssituatie ook hun impact hebben op het ‘normale’ leven. Al is The Mark of Cain allesbehalve moraliserend of documentair opgevat, en mogen we niet vergeten dat het hier over een fictionalisering van de feiten gaat. Een beklemmende en overtuigende film, waarvan het helaas nog niet zeker is of die achteraf in de zalen verschijnt.
The Mark of Cain, van Marc Munden. Nog te zien tijdens het filmfestival op 11 en 13/10.
© 2007 GENTBLOGT VZW