RSSPaul McCarthy geeft er een S.M.A.K. op
Toen we eerder op bezoek waren in het S.M.A.K. had Philippe Van Cauteren, directeur van het museum, het ons al verklapt. Hij keek uit naar de overzichtstentoonstelling van Paul McCarthy en het was dan ook ongetwijfeld met enige trots dat hij de pers al op voorhand liet kennismaken met de tentoonstelling. Charles en ik lieten het filmfestival even voor wat het was en gingen een kijkje nemen.
Schepen van Cultuur Lieven De Caluwé had het over de hoogdagen voor kunst in Gent, want ook bij de buren staat van alles te beleven natuurlijk. Het is echter niet evident om dergelijke grote tentoonstellingen gelijktijdig te presenteren. Hij prees dan ook de samenwerking van het S.M.A.K. met de musea van Arhus en Stockholm. Philippe Van Cauteren haastte zich om op te merken dat de tentoonstelling in Gent wel een coproductie is, maar toch anders dan in Zweden en Denemarken.
Toen de eerste voorbereidende gesprekken en verkennende gesprekken plaatsvonden, bleek de ruimte van het museum niet geschikt om alle kunstwerken te ontvangen. “Als museum heb je dan twee keuzesâ€, aldus de directeur, “of je laat de tentoonstelling varen of je gaat mee in het idee van de kunstenaar.†Het S.MA.K. koos voor het laatste.
Paul McCarthy had zelfs een maquette van het museum gemaakt waar je kon in rondlopen en demonstreerde in 30 seconden hoe één muur er uit kon om zo de kunst tot zijn recht te laten komen. In werkelijkheid duurde het twee dagen. Het is slechts één manier om aan te tonen hoe ver het S.M.A.K. is gegaan. Dit maakt de tentoonstelling anders dan in de twee andere musea. Bovendien telt de tentoonstelling ook 21 extra werken in Gent, waaronder een aantal in absolute première worden tentoongesteld.
Wie is nu die Paul McCarthy? Hij werd in 1945 geboren in Salt Lake City in de Verenigde Staten. Zijn eerste stappen in de kunstwereld dateren van 1966. Toen liet hij zich beïnvloeden door abstract expressionisme, minimal art, pop art en experimentele film. Hij ontleende elementen uit de verschillende stromingen en eigende die zich toe op een geheel eigen wijze. Je zou hem kunnen omschrijven als een beeldenstormer. Hij vernietigt zijn eigen werken om weer nieuw werk te maken.
Wat kleinschalig begon, met performances waar zijn lichaam centraal stond, is uitgegroeid tot compexe performances. In plaats van ze zelf op te voeren, doet hij sinds de jaren 80-90 een beroep op acteurs en professionele filmploegen. Het resultaat wordt geprojecteerd op de muren van het museum, waardoor een wisselwerking ontstaat met de sculpturen en installaties. Zijn werk beïnvloedde een hele generatie kunstenaars.
Paul McCarthy heeft een aantal vaste thema’s die zich als rode draden door zijn werken spinnen waardoor de overzichtstentoonstelling ook als een work in progress kan gezien worden. Op het dak van het S.M.A.K. prijkt een grote fles ketchup. Ook in de loods en in andere installaties komt de ketchup terug als teken van de moderne consumptiemaatschappij.
Paul McCarthy recycleert beelden die ons heel vertrouwd zijn in zijn werk en voegt hier een waarschuwing aan toe. In zijn wereld is de stap van disney naar nazi-Duitsland heel klein. Zijn werk is dan ook een confrontatie met de duistere kant van de American dream en de consumptiemaatschappij. Hij appelleert hierbij uitdrukkelijk aan verborgen lusten en angsten.
De tentoonstelling is een heel confronterende tentoonstelling geworden, ook voor de medewerkers van het museum. De adjectieven waarmee zijn werk omschreven, werd leken in eerste instantie overdreven maar uiteindelijk heel terecht: grotesk, met humor, monumentaal, overweldigend, weerzinwerkkend, chaotisch, angstaanjagend,… Als je er in rond loopt is het niet moeilijk om te zien waarom Paul McCarthy controverse kan oproepen.
De directeur is zich hier dan ook van bewust. Persoonlijk vindt hij de tentoonstelling wel geschikt voor kinderen en jongeren. “De realiteit is vaak een stuk wreder dan wat we hier laten zien. Het gaat om een suggestie die we oproepen door middel van beelden, maskers, ketchup, projecties… Een suggestie van geweld, een suggestie van sex,… Blijkbaar hebben we meer angst voor een suggestie dan voor de realiteit.â€
Niettemin reikt het museum een omkadering aan. Er is de Engelstalige catalogus, waarvan de tekst ook in het Nederlands beschikbaar is. Er is ook de uitgebreide bezoekersgids waar clusters van werken besproken worden. Tijdens de rondleidingen wordt de tijd genomen om even stil te staan bij wat de werken oproepen. Maar ook online is er een forum voorzien waar mensen ideeën kunnen uitwisselen.
Tot half februari 2008 palmt McCarthy het S.M.A.K. in. Tim Volckaert werd als jonge kunstenaar de zogenaamde In situ ruimte aangeboden. Het museum is immers niet alleen een ontvangstruimte, het is ook een ruimte van creatieve schepping. Jonge kunstenaars krijgen de kans om ter plekke hun werk te maken.
Het werk van Tim Volckaert is een reactie op de werken van Paul McCarthy. Twee films van Daria Martin lopen temidden van het tumult van de McCarthy tentoonstelling. Haar werk werd gekozen als derde deel van de video-triologie die gastcurator Nina Folkersma samenstelde. Eén van de twee films gaat in première in het S.M.A.K.
S.M.A.K., Citadelpark, 9000 Gent. Open van dinsdag tot zondag van 10 tot 18u, gesloten op maandag. Tickets: 6 euro. Reductie: 4 euro. Gratis voor Gentenaars op zondagvoormiddag tussen 10 en 13uur.
Paul McCarthy, Head Shop/Shop Head. Works 1966-2006 van 13 oktober 2007 tot 17 februari 2008.
Ook in het S.M.A.K.: Tim Volckaert, In situ van 13 oktober tot 2 december 2007 en Daria Martin, Film van 13 oktober tot 13 januari 2008.
Nog tot 28 oktober kan u trouwens terecht in het middelheimmuseum in Antwerpen voor Air born | Air borne | Air pressure met indrukwekkende opblaasbare sculpturen van Paul McCarthy.
© 2007 GENTBLOGT VZW
ben er net geweest. overweldigend voor alle zintuigen. de weeë geur van ketchup. de schreeuwen. brr… even bekomen.
heerlijke tentoonstelling, doe zo voort smak!!! gefeliciteerd met deze gedurfde presentatie.
Zet je discussie voort op de tentoornstellingssite http://mccarthy.smak.be
Hola, als het voor u gelijk is mijnheer, dan blijf ik liever op Gentblogt. Wa zijn da voor manieren?
Beste gastenboek- en S.M.A.K.-bezoekers, denken jullie dat deze voorstelling van Paul McCarthy geschikt is voor leerlingen van het tweede jaar middelbaar onderwijs? (13 Ã 14-jarigen dus) Alvast bedankt voor jullie reacties!
Ik durf niet ja of nee zeggen. Ik was persoonlijk sterk onder de indruk, zoals lamazone het stelt overweldigend voor alle zintuigen. Maar ik kan alles plaatsen, of denk dat toch. Als ik het goed begrepen heb, stelt het SMAK voor scholen een uitgebreid educatief pakket voor en dat lijkt me zeker aangewezen. Maar ik ging het zeker niet willen missen. Bij twijfel, misschien zelf eerst een kijkje komen nemen?
Ja hoor – maar wel met gepaste uitleg, anders hebben ze er -op de ‘overweldiging’ na – waarschijnlijk niet veel aan.
Dit weekend bij het knutselen met een nagelmachine door mijn hand geschoten. In de spoed namen ze foto’s. Is dit nu ook kunst? of zou ik er nog een fluit bij tekenen en ergens een amerikaanse vlag bijzetten om het allemaal wat politiek gewicht mee te geven. S.M.A.K., die A staat toch voor actuele kunst? niet? Ik zou het fantastisch vinden mochten ze eens een reuze container voor het SMAK zetten en al die bullshit daarin steken. Vreemd, maar steek je de straat over bij het SMAK dan zie je werken van mensen die een ‘metier’ hadden en kenden, waarbij ook hun werken vaak een ‘boodschap’ meekregen. Waarom moet die actuele kunst steeds uitleg hebben of provocerend zijn om dan toch ‘iets’ van betekenis te hebben. Tegenwoordig is je eigen PR verzorgen belangrijker dan goed werk maken, blijkbaar zet je jezelf zo op de kaart, de ‘kunst’ is bijkomstig want hieraan geef je wel een of andere uitleg en het kan ook weer eens tot kunst gerekend worden. Waarschijnlijk zal men zeggen dat mijn reactie nu voorkomt uit zijn werk, dat ik mij afzet, dat zijn ‘kunst’ wat heeft teweeggebracht bij mij en het is nu ‘dat’ wat hij wou.. mensen laten nadenken en blabla blabla… dan kan ik mijn foto van de spoed ook op reuzeformaat laten zetten en opsturen naar een kleutertuin, daar zullen ze zich ook afzetten en geschokeerd zijn… maar dat zal wel weer geen kunst zijn zeker? Ofwel?
Men heeft me eens gezegd dat men slechts kritiek mag geven als men de dingen in werkelijkheid en “in situ” gezien heeft. Wel ik vindt nu al dat het mij geen 6 euro waard is om ergens ontgoocheld van terug te komen. Mijn visie is niet gestoeld op een vooroordeel: ik heb jarenlang inspanningen gedaan om die nieuwe hedendaagse kunst te begrijpen het is me niet gelukt. Maastrichts Bonefanten, Tilburg, Frankfurt, Berlijn, Hamburg, en vele andere SMAKS heb ik bezocht. NUL was mij emotie, NUL was mijn waardering.
Sorry ik ben vermoedelijk te stug om mee te kunnen met een zekere kudde.
Geef het nog ‘ns een kans, het SMAK dan, niet noodzakelijk deze tentoonstelling. Op zondagochtend kan je als Gentenaar er gratis, je kan daarna aperitieven en iets fatsoenlijks eten in het Museumcafé of over de straat in het restaurant van het MSK.
het is zo’n moeilijk iets, beste j.m. en j.d.
ikzelf heb me altijd een ambachtsman genoemd, je weet wel tekenen, schilderen en zo. ik verdiende er het beleg op mijn boterham mee. maar heb het nooit als kunst gezien. tientallen jaren zagen ze al aan mijn oren om ook eens tentoon te stellen. nooit gedaan. er staat wel een beeld van mijn hand in een vlaamse stad, gemaakt onder de naam van een ander die ziek was. met mijn naam erop, geen kl. waard.
maar als ik zie wat bv. fabre mag ophangen! papieren zakdoeken met sperma, met vermelding van in welk hotel over gans de wereld dat hij gerukt heeft. droedels, maar wel met zijn eigen bloed. dan heb ik ook mijn twijfels. zoveel rommel. maar wel met een lijvig boek erbij.
in het verleden zijn kunstenaars ook niet altijd begrepen in hun tijd, normaal, het is nu eenmaal hun taak om heilige huisjes omver te halen.
ik ga die tentoonstelling in het smak zeker bekijken. wil wel weten waarover het gaat, en dan een idee hebben.
j.m. als nevenberoep heb ik bemiddelaar gespeelt voor tientallen binnen en buitenlandse “artiesten”. belgie, duitsland en zwitserland. je kan je niet voorstellen hoeveel rommel je ziet. nu, ja, rommel in MIJN ogen. en dat is het: hoet zegt dat die hoop stront in een hoek kunst is, en ik niet. de toekomst zal wel uitwijzen wie gelijk had. en ik hoop voor al die pipo’s die er veel geld voor hebben gegeven, dat ik ongelijk heb.
hoe gaat dat gezegde ook weer? over kleuren en smaken….
“niet noodzakelijk deze tentoonstelling”
Uhm ja, ik denk dat je deze tentoonstelling toch maar beter even overslaat JM… ;-)
Tiens – dat komt dus neer op:
13- en 14-jarigen: ja
Jean Marie: beter niet :-D
Breder gezien: met geuren uit de Cloaca.
een en ander in een bredere context geplaatst op
http://www.d-sites.net/nederlands/mccarthy.htm
Over consumptiemaatschappij gesproken, als kunstenaar ok, maar als kunst spreekt het niet tot mijn verbeelding. De zintuigen kunnen zich hier inderdaad uitleven, maar het is te letterlijk, alles is overduidelijk: vatsig.
De kapotte boomneukers daarentegen, laten wel wat dramatiek achter, alles bij elkaar, zijn we gewoon allemaal beetgenomen!
beste patricia,
de ingreep van Tim Volckaert in de Kunst Nu ruimte, is echter allerminst een reactie op de werken van Paul McCarthy.
M
Ai, ik heb blijkbaar niet goed opgelet op de persconferentie dan.
Niets chockerend, niets overweldigend. Paul Mc Carthy herleidt onze sprookjes tot wat ze zijn. Ongekend gedreven en zelden gratuit. Deze werken in een museum brengen is altijd onderwerp van kritiek. Het staat er en grijp de kans om enkele werken van deze grote kunstenaar te zien. Al de rest is ketchup.
R.