Gentblogt

Vergeten schrijvers: Paul Rogghé (3)

dinsdag 22 januari 2008 10u34 | jm | 2 reacties
Trefwoorden: literaire lente, literatuur.

Gentblogt pakt uit met zijn eigen literaire lente die meteen het hele jaar doorloopt. Daniël van Ryssel, lange tijd redacteur van het tijdschrift Yang, is voor ons in zijn uitgebreide archieven gedoken. Hij heeft een reeks mooie stukjes geschreven over literaire figuren die op de achtergrond zijn geraakt, maar ooit een rol van enige betekenis hebben gespeeld.

Paul Rogghé is de volgende in een rij vergeten schrijvers die weer voor het voetlicht worden gebracht. Daniël van Ryssel legt in dit tweede stukje nog meer herinneringen aan de auteur bloot.

Paul Rogghé kreeg van zijn moeder, die werkelijk fanatiek katholiek was, een zware stempel opgedrukt. Van de weeromstuit is hij socialist en overtuigd (?) vrijzinnige en vrijmetselaar geworden.
Zijn zus, met wie hij heel intiem was, heeft haar broer in zijn literair werk nooit ofte nimmer herkend. “Dat was hij niet!”
Kort vóór het overlijden van zijn vrouw in 1973, is hij in wanhoop bij zijn zus gekomen en heeft hij haar toevertrouwd dat als Diane opnieuw beter zou worden, hij terug zou keren naar de kerk.
En zo zou ik nog veel meer voorbeelden kunnen geven van de tweeslachtigheid van de gelauwerde dichter en gefrustreerde historicus.

Nu lijkt het wel alsof ik de zwarte balans zit op te maken van de gebreken en zwakheden van Paul Rogghé. Maar dat is niet helemaal zo. Hij heeft op mij een diepe indruk van dubbelzinnigheid nagelaten, waar ik zelf niet helemaal in het reine kan mee komen. Ligt de verklaring in zijn strenge en diep katholieke opvoeding, waar hij zich nooit helemaal heeft kunnen van losmaken?
Zo heeft hij in de oorlogsjaren een groep dynamische en later succesvolle jongeren verzameld rond zijn tijdschrift “De Faun”… en zijn persoonlijkheid. Hij wist intellectuele uitblinkers en artistieke talenten blijkbaar te vinden. Hij schreef, tot wanhoop van zijn moeder, de niet onverdienstelijke roman Anna Golochin (1945). Hij publiceerde een vijftiental bundels klassieke gedichten (waar maçonnieke ervaringen nooit in aan bod komen) en een vijftigtal historische studies (van ongelijke kwaliteit), die echter het tikkeltje genialiteit misten om groots te worden genoemd, maar wel herhaaldelijk werden bekroond door de stad en de provincie.

Zo herinner ik me dat hij bij latere ontmoetingen telkens mijn gezelschap kwam opzoeken om over literaire en historische aangelegenheden te praten. Altijd ernstige, maar toch gemoedelijke gesprekken.
Zo herinner ik me zijn droefheid en bitterheid omdat hij geen kinderen had en met zekerheid wist dat heel zijn bibliotheek na zijn dood zou verloren gaan. Wat inderdaad is gebeurd. Jan Emiel Daele heeft nog enkele van zijn boeken voor een prikje uit een hoop gehaald bij een voddenkoopman in Sint-Amandsberg. Gelukkig is zijn plaasteren buste op een veiliger plaats terechtgekomen.
Zo herinner ik me ook dat hij me in 1971, bij het onverwacht overlijden van een gemeenschappelijke goede kennis, spontaan aanbood me aan school te komen afhalen om samen naar de begrafenis in Sint-Niklaas te rijden.

En zo zou ik nog wel meer positiefs kunnen aanhalen om de man onbevooroordeeld in het zonnetje te zetten. Men begrijpe mijn aarzelen en twijfelen in de appreciatie van hoe ik hem ervaren heb.
Ik vrees dat er na verloop van tijd nog maar weinig van het literair en historisch werk van Paul Rogghé overeind zal blijven. Sommigen zullen zich nog enige tijd de persoonlijkheid herinneren van de man die niet heeft waargemaakt wat hij zo graag had willen worden -een eersterangs dichter en hoogleraar geschiedenis- maar naar de buitenwereld toe toch de indruk maakte dat hij het wel had gemaakt. Tot ook die subjectieve indrukken zullen zijn uitgewist en er uiteindelijk nog slechts een naam zal overblijven: Rogghé, de verfraaide uitspraak van rogge.

© 2008 GENTBLOGT VZW