Gentblogt

Café Sport

zaterdag 3 mei 2008 10u25 | Wouter Aers (tekst), Hendrik Braet (beeld) | 10 reacties
Trefwoorden: café sport, volkscafés.

Begin dit jaar lanceerde vzw Volkskunde Vlaanderen de actie “Help ons de volkscafés redden!”. Een mooi initiatief waar wij van Gentblogt maar al te graag gehoor aan geven. Aldus lopen uw reporters buurt na buurt af voor onze eigenste reeks over volkscafés.

Of zich boven de Atlantische Oceaan een barometrisch minimum bevond dat oostwaarts trok, in de richting van een boven Rusland gelegen maximum, weet ik niet. Net zomin als ik op de hoogte was van de stand van de isothermen en isotheren, van de spankracht van de waterdamp in de lucht en andere gewichtige verschijnselen. Toch kan de situatie alleraardigst worden weergegeven in één woord, al is het misschien wat ouderwets: het was een mooie aprildag in het jaar 2008.

Een zondag bovendien – volgens m’n gezel de fotograaf voorwaar één van de beste dagen om onze opdracht te vervullen. En die was? Een volkscafé redden! Eéntje toch, daarbij gehoorzaam de Gulden Regel der Redderij van het Café van het Volk volgend: “Eén volkscafé per dag / is al wat je van deze regel mag.”

Trouw aan de Regel hadden we dan ook eerst in de ‘Turkse pizza’ Gök 2 in de Sleepstraat afgesproken, bij mijn weten het enige restaurant in de straat met een zonovergoten terras. Nu, onder ons gezegd en gezwegen, het had weinig gescheeld of we hadden ook de Gök 2 gered. Of toch minstens hun dagomzet. Een briljant stoofpotje met een al even briljante Duvel – dat behoort nog tot de normale geplogenheden van een zondagmiddaglunch. Iets minder gangbaar wellicht is de hoeveelheid Duvels die daarop volgde.

De reden? We zouden in de namiddag café Sport bezoeken, een café in de Muide (Meulesteedsesteenweg 71) en volgens m’n gezel de fotograaf de vaste pleisterplaats van een ruige bende motards. Niet dat uw reporters geen kloten aan hun lijf hebben, maar soms is de grens tussen gezellig blijven plakken op een terras en zich moed indrinken niet altijd even scherp.

Aldus togen we in de late namiddag, gespijsd , gelaafd en met knikkende knietjes naar café Sport – uiteraard deden we tegen elkaar hard ons best om te doen alsof er niets aan de hand was. Over de Muidebrug de Muidepoort in: bijna lege straten, slechts af en toe een auto. Geen ronkende motoren. Geen leren jekkers. Nee, deze plek heeft niets onheilspellends, integendeel. Onder de zon en achter de ramen van de rijwoningen ligt genoegzaam de zondagmiddagrust te dutten, op de straatstenen blinkt de warmte .

Het ingetogen spel van enkele kinderen smelt in de meest volmaakte harmonie samen met de dorpse stilte die enkel door het eenzame gekrijs van een verdwaalde meeuw wordt verstoord. Met een ondertussen al wat geruster gemoed passeren we café De Viking (gesloten) om wat verder café Sport te ontwaren. De deur staat uitnodigend open. Binnengekomen zetten we ons aan de toog. Het is aangenaam koel. De waardin stelt zich recht om ons te bedienen en we bestellen een pintje.

Ze is een hartelijke, zelfbewuste vrouw waarvan ik vermoed dat ze niet met zich laat sollen. In de verste verte geen motard te bespeuren. Het cafeetje is één toog en vier tafels groot. Aan de verste tafel (dus op twee meter van ons) zit een koppel, beiden met de rug tegen de muur pratend met de waardin en – wat we later te weten komen – één van haar dochters (tafel op 1 meter van ons). Onder en tussen de tafels door loopt de schattige Boxy/Boxie, een hondje van 13 jaar oud waarvan enkel de ‘x’ in de naam vaststaat. Aan de muren hangen foto’s van duidelijk poserende, breed lachende mensen. Weggestoken achter de openstaande deur aan de ingang hangt een vergeelde versie van de Besluitwet ter Beteugeling van de dronkenschap. Alles ademt volkscafé, ambiance, vreugde, miserie, vriendschap, en bovenal gezelligheid.

Het duurt nog geen twee slokken van onze pint of we zijn al in gesprek met het gezelschap. ‘Of er aan het café ook een motorclub verbonden is?’ vraagt m’n gezel de fotograaf, daarbij koppig alle evidentie voor het tegendeel negerend. Neen, dat is niet het geval. De motards zitten verderop, in Meulestede. ‘En die neef van John Massis, waarmee ik hier vorig jaar een uur heb zitten praten, komt die hier nog altijd?’, probeert m’n gezel. ‘Ah, den dienen!’ – hilariteit alom – ‘dat is een fantast, een dakloze van hier tegenover. Maar hij trekt er wel een beetje op.’ De voorafgaandelijke research was niet helemaal waterdicht, zoveel is me ondertussen ook wel duidelijk.

Er is vandaag weinig volk, zegt waardin Marie-Louise. Het is immers het einde van de maand en dat is altijd een slechte periode. Haar topdagen zijn de dinsdag en de woensdag waarop de klanten hun geld gestort krijgen: ‘Op dinsdag krijgen ze hun geld van het OCMW en van de invaliditeit, en op woensdag wordt het dopgeld uitgekeerd.’ De Sport is voornamelijk een dagcafé: Marie-Louise opent elke morgen om 7u30 de deuren. Dan komen de klanten hun eerste koffie en eerste pintje drinken. Tegen 19u00 ’s avonds probeert Marie-Louise de zaak te sluiten, maar het hangt er natuurlijk van af hoeveel volk er nog zit.

Dat betekent dus dat ze soms wel twaalf uur werkt per dag, en ze is al 63. Marie-Louise is een kranige dame. Café Sport is zes dagen op zeven open – enkel de maandag is rustdag. Eigenlijk zou ze volgend jaar willen sluiten, maar ze zal eerst eens zien wat het geeft als ze maar drie dagen in de week open is. We leven met haar mee en bestellen nog een pintje: de Jupiler (€ 1,30) wordt ons uitgeschonken uit een flesje. ‘We hebben in het begin nog getapt, maar dat is veel te duur. Die CO2 kost geld en moet worden gecontroleerd… Meestal drinkt iedereen hier gewoon uit het flesje.’ Dat lijkt te kloppen: het glazenrek achter de toog is niet echt overdadig gevuld.

Ook radio is veel te kostelijk, met dank aan Sabam. Gasten die niet zonder een streepje muziek kunnen, moeten zich richten tot de ‘Old Fashion Wizard’, een goede ouderwetse jukebox. ‘Een paar jaar geleden stonden die van Sabam hier trouwens plots’, vertelt Marie-Louise. ‘Het was carnaval en het zat hier stampende vol. En dan staan ze hier, 22 na zeven: “Er is hier een bal, mevrouw.”’ Ze is nog altijd wat verontwaardigd. ‘”Een bal?, zeg ik. Dat is hier geen bal, ik weet niets van een bal.” En dan die van Sabam: “Ja maar, het staat op een website” – waarop ik: “Ik kan toch niet controleren wat ze daar allemaal op een website schrijven!”’ Gelukkig hebben de vrienden van Sabam zich naar het schijnt inschikkelijk getoond.

Ondertussen is waard Michel er komen bijzitten, zo te zien na een deugddoend middagdutje. Een grote, kloeke, rustige man. Hij lijkt niet echt verbaasd nieuwe stamgasten in zijn café te ontdekken. ‘M&M’, lacht de dochter, ‘Marie-Louise en Michel’. Hij pakt zichzelf een cola en algauw gaat het over de Muidefeesten binnen drie weken, op 17 en 18 mei. En natuurlijk over de bijhorende rommelmarkt, van aan de Muidebrug tot in Meulestede, wel een kilometer lang. Michel is meervoudig titeldrager: hij is niet alleen Koning van de Tsjoelebak (sjoelbak) – in de hoek staat een prachtig exemplaar –, maar ook nog eens Keizer van het Carnaval. En van familietradities gesproken: een zoon is zelfs Hoofdprins van België – naar het schijnt een eervolle maar tijdrovende en kostelijke zaak.

Carnaval zit de Muide in de genen. In de Sport start carnaval elk jaar op 11 november, om 11u11. De feestperiode loopt tot de dag voor Pasen om 12u00 – maar dan zijn de Muidefeesten natuurlijk al in zicht. Passende hoofddeksels en tournées générales worden betaald met het spaargeld uit de Bacardi-fles op de toog.

Michel en Marie-Louis zijn in augustus van dit jaar 6 jaar getrouwd, in september zijn ze al 14 jaar samen. Zonder M&M zou het landschap van de Gentse volkscafés er beduidend anders hebben uitgezien. Met café Sport is Marie-Louise immers al aan haar vierde café toe. Eerder was ze al uitbaatster van de Zwaan (Rooigemlaan), de Bim Bam (Guislain-instituut) en de Tosca (Brugse Poort). Marie-Louise runde de Bim Bam met haar toenmalige echtgenoot, tot ze de Bim Bam inruilde voor de Tosca van… jawel… Michel! ‘Ik had het nog zo tegen mijn vent gezegd,’ lacht Marie-Louise, ‘ eens ik in de Tosca binnen ben, kom ik er niet meer buiten!’ De Sport houden ze nu al zo’n zeven jaar samen open.

Hoe lang café Sport al bestaat? Niemand die het weet. De schattingen van de aanwezigen lopen uiteen van vijftig tot zeventig en zelfs honderd jaar. Het lijkt wel alsof café Sport altijd al heeft bestaan. ‘Het café was vroeger een bruine kroeg, maar ik heb dat veranderd’, vertelt Marie-Louise kordaat.

En we geloven haar. In de ruime zaal achteraan het café, voorbij het koerke waar ook de toiletten zijn, was vroeger een worstelclub gevestigd (misschien is Boxy/Boxie daarvan nog getuige geweest…). Het moet een bewogen periode zijn geweest. Ook deze mensen lijken nostalgisch terug te blikken op het verleden van de Muide met haar vijftig, zestig, ja zelfs honderd cafés – ook hier verschillen de schattingen. Maar de gang van de tijd is onherroepelijk, dat beseffen ook Marie-Louise en Michel. Ook al schrijdt ze in de Muide met ingehouden tred, alsof ze het ingetogen kinderspel en het eenzame gekrijs van een verdwaalde meeuw niet wil storen.

M&M maken zich op om zoals elke zondagavond in de Pietje Puk te gaan eten. We rekenen af en betalen € 7,80 voor 8 pintjes. Het ziet ernaar uit dat we elk stiekem een gratis pint hebben gekregen.

© 2008 GENTBLOGT VZW